اشنایی با مجمع جهانی شیعه شناسی

مجمع جهانی شیعه شناسی در سال مبارک امیرالمؤمنین ع به همت حجت الاسلام و المسلمین علی انصاری بویراحمدی تأسیس گردید و هدف اصلی هیأت امنای این مجمع نشان دادن حقانیت تشیع و عدم جدایی شیعه با قرآن بوده است

مجمع جهانی شیعه شناسی در سال مبارک امیرالمؤمنین(ع) به همت حجت الاسلام و المسلمین علی انصاری بویراحمدی تأسیس گردید و هدف اصلی هیأت امنای این مجمع نشان دادن حقانیت تشیع و عدم جدایی شیعه با قرآن بوده است.

به گزارش«شیعه نیوز» به نقل از ایکنا، مجمع جهانی شیعه‌شناسی؛ یکی از مراکز تحقیقاتی حوزه علمیه قم است، که قریب به یک دهه از زمان تأسیس آن گذشته است و مؤسسین این مجمع ساختمان کوچکی را در خیابان آذر قم به این امر اختصاص داده‌اند، ولی با وجود مدت زمان کم تأسیس و ساختمان کوچک، آثار تحقیق بسیار ارزشمندی را هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی ارائه کرده است، به نحوی که هر فرد آشنا با کار تحقیق را به تحسین از فعالیت‌های انجام شده، وا می‌دارد.

از آنجا که گل‌واژه‌های مقدس بشری بر بلندای قلل رفیع ارزش‌ها ایستاده‌اند، تندیس مقدس اندیشه و قلم فرهنگ حیات بخش تشیع، بر بلندترین مرحله سبز عزت و افتخار استوار ایستاده و از حرمت، کرامت و شخصیت انسان جاودانه پاس می‌دارد.

شیعه‌شناسی، تصویری علمی از فرهنگ حیات بخش اسلام است که با تبیین و کشف حقایق عینی و تاریخی، سعادت دنیا و آخرت را برای عقل‌گرایان عالم به ارمغان آورده و همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها را از انحراف و لغزش نگاه می‌دارد.

رشته علمی شیعه‌شناسی دارای ملاک، مناط، مبادی بنیادین و منبع مهمی برای شناخت حقیقت با همه ابعاد وجودیش (ذات، صفات، افعال، و عبادات) بوده و هر واژه‌اش سرشار از مفاهیمی متعالی از معارف الهی است. غنا بخشی به موضوعات، عناوین و هدایت خواهی از مدار اصلی و عناصر اساسی مذهب بزرگ اسلامی تشیع، با مشعل نورانی رشته تخصصی شیعه‌شناسی امکان‌پذیر می‌شود.

پژوهش‌گران و دانشمندان غیر شیعی در پژوهش‌های خود نسبت به شیعه، به ندرت شناختی همه‌جانبه از حقایق عینی و تاریخی به دست آوردهاند؛ در حالی که، مطالعه دقیق، درک عمیق و بررسی ویژگی‌های ممتاز اندیشه شیعی، به اثبات می‌رساند، که این فرهنگ، آرمانی حقیقی، اصولی پابرجای و مترقیانه ترین اندیشه الهی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مدیر اجرایی مجمع جهانی شیعه‌شناسی در مورد علت تأسیس این مجمع گفت: ما که مقیم ساحت بعثتیم و در غدیر به اعتکاف نشسته‌ایم، برآنیم تا با همکاری و همیاری آگاهانه مسئولین و دلسوزان جامعه اسلامی، اسلام اصیل و بی انحراف را از دستبرد حرامیان همیشه تاریخ حفظ نموده و به مسئولیت دینی و شرعی خود عمل کرده باشیم. با کمک گرفتن از عنایات خاص ائمه معصومین (ع) مصمم هستیم تا همه فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی این مرکز بر محورهای مرتبط با فرهنگ ناب شیعی شکل گیرد.

مجمع جهانی شیعه شناسی در سال مبارک امیر المؤمنین امام علی (ع) به همت حجت الاسلام و المسلمین علی انصاری بویراحمدی تأسیس گردید. از همان ابتدای تأسیس با تشکیل جلسات متعدد هفتگی با اساتید و بزرگان حوزه علمیه و اساتید برجسته دانشگاه‌ها با عنوان «نیاز شناسی تشیع در عرصه بین الملل»، اولویت‌های اساسی جهان تشیع شناسایی و در ۲۰ محور تدوین و از جمعی از علماء و بزرگان حوزه علمیه و دانشگاه‌ها دعوت به همکاری گردید. سپس ۳ نفر بعنوان هیأت مدیره به نام‌های آیت الله رحیم محمدی ایلامی و آیت پیمان و حجه الاسلام و المسلمین علی انصاری‌نیا و تعدادی بعنوان اعضای هیأت علمی و تعداد دیگری در قسمت اداری و اجرایی مشغول فعالیت گردیدند.

▪ تاسیس:

حجت‌الاسلام انصاری در مورد تأسیس مجمع گفت: پس از آنکه مقام عظمای ولایت، سال ۱۳۸۰ را سال امام علی (ع) نام گذاری فرمودند و با احساس ضرورت معرفی هر چه بهتر فرهنگ الهی تشیع، به ندای رهبر اندیشمند خویش پاسخ عملی گفته‌ایم و با یاری جستن از ذات اقدس باری تعالی، عنایات خاص حضرت بقیه الله الاعظم (عج) و همراهی گروهی از بزرگان حوزه و دانشگاه، برآن شدیم تا مرکزی فرا ملی در شأن و عظمت تشیع، با نام مبارک «مجمع جهانی شیعه شناسی» به صورت مستقل تأسیس کنیم و مجاهدت‌های علمی و عملی فرهنگ الهی تشیع را با برنامه‌ریزی دقیق و آینده‌نگری عمیق یاری رسان باشیم.

● طرح‌های در دست اقدام

این مجمع طرح‌هایی را در دست اقدام دارد که برخی را بیان می‌کنیم: ۱ . طرح بزرگ منشور جهانی تشیع؛ تشیع بزرگ‌ترین و مترقی ترین اندیشه و فرهنگ است که صبغه الهی دارد. این اندیشه از مَطْلَع انوار الهی آیینه تمام نمای امین وحی و خلیفة اللهی حضرت محمد مصطفی (ص) طلوع کرده و به واسطه وجود پر افتخار امیر مؤمنان علی (ع) به ما منعکس شده است.

تشیع در عین مظلومیت و ستم‌هایی که در حیات پرافتخارش تحمل کرده است، به عنوان پاسخ‌گوترین مذهب بر تارک زمان درخشیده است. بدین سان تشیع، همانند گذشته، منجی اسلام و ارزش‌های والای آن خواهد بود و اما متأسفانه طرح دیدگاه‌های متعصبانه مغرضان، پیوسته شیعه را آماج حملات ناجوانمردانه قرار داده و عظمتش قربانی تهمت‌های شبهه افکنان بوده است.

انصاری تأکید کرد که ما بر این باوریم که همه مسلمانان امت واحدند؛ اما هستند مخالفانی که سیل نسبت‌های ناروا را با ابزارهای گوناگون، متوجه عقاید حقه شیعی می‌کنند. در این راستا براهین مستحکم معارف الهی و احکام منطبق با عقل و منطق تشیع علوی، همواره پاسخ‌گوی تهمت‌ها و شبهات مخالفان بوده است، زیرا کسانی که آگاهی کافی ندارند، صحنه‌ای پراضطراب و سؤال‌برانگیز درباره حقانیت شیعه به وجود می‌آورد.

تدوین طرح بزرگ «منشور جهانی تشیع» پرده از رفتار ناشایست و جاهلیت پلید منحرفان بر می‌دارد. در این طرح، اصول عقاید، مسلمات و آرمان‌های پیوسته به منبع علم الهی شیعه تبیین می‌شوند. در این پروژه عظیم محققان و اسلام‌شناسان برجسته در قالب انجمن‌های علمی و گروه‌های تخصصی موضوعات و مدخل‌ها را با استفاده از میراث مکتوب تشیع، به صورت جامع و کامل مورد تحقیق و پژوهش قرار می‌دهند.

دقت فراوان در به دست آوردن نظرات دانشمندان طراز اول مکتب تشیع، اعم از قدما، متأخرین و معاصران و تطبیق آن با تعالیم و معارف الهی ائمه اطهار (ع) به گونه‌ای که همراه با استدلال منطقی و دلیل قاطع باشد؛ این منشور جهانی را از اغنای علمی، تخصصی و مذهبی ویژه ای برخوردار می‌سازد.

مدیر مرکز جهانی شیعه شناسی در مورد این منشور گفت: این منشور که به عنوان یک دانش‌نامه بزرگ بشری نیز می‌تواند مطرح باشد؛ پس از امضا و تأیید مراجع عظام، استادان فن و شخصیت‌های برجسته جهان تشیع، به چند زبان و طرح ماندگار به جهانیان عرضه می‌شود. بدین طریق، اعلام می‌شود که اصول عقاید ما همین است و بس و هر که غیر از این مطالب را به ما نسبت دهد، نظر شخصی او است؛ نه نظر مکتب تشیع و یا اینکه دروغ گفته و تهمت زده است. این تذکر لازم است که در تدوین این طرح - که حدود ششصد مدخل دارد - بیش از یکصد محقق برجسته و اسلام شناس توانا همکاری می‌کنند.

● تأسیس پژوهشکده شیعه‌شناسی

مطالعه دقیق و بررسی ویژگی‌های ناب و علمی مکتب تشیع، نشان از وجود غنی‌ترین و کار آمد‌ترین ملاک ها و مبانی برای یک جامعه ایده آل دارد. با عنایت به این که شیعه‌شناسی، رشته‌ای علمی، تخصصی و دارای موضوع‌ها و گرایش‌های گوناگون است، تدریس آن در مجامع علمی به صورت کلاسیک و منظم ضرورتی دیرینه داشته است. انبوه دانش‌پژوهان مستعد و مشتاق در حوزه‌های علمیه و وجود استادان برجسته این فن، نیاز مبرم به تأسیس پژوهشکده، بلکه دانشکده و حتی دانشگاه شیعه شناسی را دو چندان ساخته است.

درباره نیاز به تدریس رشته‌هایی درباره شیعه چون امامت و ولایت و تاریخ، هویت، مبانی اعتقادی، اختصاصات فقهی، ویژگی‌های فرهنگی ، کلام و... بر احدی پوشیده نیست؛ از این رو تأسیس این پژوهشکده، امری مهم، اساسی، تأثیر گذار و نتیجه‌بخش خواهد بود.

● تدوین دایره المعارف مشاهیر تشیع

حجت‌الاسلام انصاری در مورد این طرح اظهار کرد: تاریخ پربار تشیع - که تاریخ پرحادثه اسلام واقعی است - در هر برگ خود نمایشگر چهره‌ای راستین از انسان‌هایی است که هر یک در زمان خود، کشتی نجات جامعه و چراغ راه امت اسلام بوده‌اند. اسلام اصیل و بی‌انحراف با عبور از دره های هولناک سقیفه و بنی‌امیه تا رسیدن به دشت‌های سرسبز این انقلاب اسلامی همواره در چهره این بزرگ مردان تجلی داشته است. درخت بلند دانش و فضیلت این بزرگواران، سایه سار آسودگی رهروانی است که به حقیقت عشق می‌ورزند و اسلام، خدا و حضرت محمد (ص) و اهل بیتش (ع) را به دور از شائبه دستبرد طاغوت‌ها و ستمگران می‌جویند. شیعیان در پیشرفت و تکامل جامعه بشری در بخش‌ها و زمینه‌های گوناگون سهیم و در موارد متعددی پیشگام بوده‌اند.

وی خاطر نشان کرد: اینان با تألیفات فراوان در علوم عقلی و نقلی و همچنین تألیف و تصنیف کتاب در دیگر شاخه های علوم، اختراعات و اکتشافات مهم علمی و تجربی، پیوسته نقش آفرینی کرده و گوی سبقت را ربوده اند؛ ولی با تأسف به دلایل گوناگون، این پیشرفت ها و اختراعات به نحو شایسته ثبت نشده اند.

تدوین این دائرة المعارف، افزون بر ثبت و حفظ میراث بزرگ دانشمندان، عالمان بزرگ، مؤلفان، نویسندگان و هنرمندان شیعه، خدمت بزرگی به جامعه علمی جهان به ویژه اسلام اصیل خواهد بود.

● معرفی و تبلیغ تشیع به عنوان مذهبی رسمی و پویا

این مجمع، همگام با پیشرفت جامعه جهانی می‌کوشد تا جدیدترین روش‌های تبلیغی را به کار گیرد. مجمع جهانی شیعه شناسی بر آن است تا با بهره‌گیری از امکانات خود با طرح و اجرای برنامه‌های سمعی و بصری جذاب، متنوع و مورد قبول جامعه جهانی، الگوهای ارزشی و خصوصیات ویژه و ممتاز مکتب تشیع را به گونه‌ای زیبا تبلیغ کند.

● شناخت رهبران و هادیان حقیقی بشر

مطالعه و بازخوانی دقایق و ظرایف و شناخت علمی و روشمند جنبه های گوناگون زندگی ائمه اطهار علیهم السلام و معرفی ویژگی های الهی آنان با نگاه، گفتمان و ساختاری نو به صورت جذاب و شیوا در اعتلای کلمه الله و سعادت جاودان بشر منشأ تأثیرات است و ترقی و عظمت فوق العاده‌ای را به دنبال خواهد آورد.‌ قرآن کریم، جامع ترین منشور زندگی است که از سوی خداوند بر قلب مطهر محمد مصطفی (ص) نازل و آن حضرت موظف به ابلاغ آن به جامعه بشری شد. پیامبر اسلام (ص) پس از ۲۳ سال تلاش پیگیر برای اعتلای اسلام، توانست تغییراتی اساسی در زندگی فردی و اجتماعی مردم، ایجاد و جهان را متحول کند. پس از او جانشینان شایسته و بر حق وی از امیر مؤمنان علی بن ابیطالب (ع) تا حضرت ولی عصر (عج) که همه برخوردار از صبغه الهی و نعمت بزرگ عصمت اند - راه پیامبر اسلام (ص) را ادامه داده‌اند. اینان؛ انسان‌هایی بی نظیر و نسخه‌هایی بی بدیل از خلقت هستند که بنابر آیات و روایات، جهان با این همه شکوه و عظمت، «لأجلهم» آفریده شده است.

بنابراین شناخت دقیق و معرفت آنان می‌تواند تأثیر شگرفی در زندگی فردی و اجتماعی انسان داشته باشد؛ زیرا امامان معصوم (ع) الگوهای شایسته‌ای برای همه انسان‌ها و در همه زمان‌ها و مکان‌ها هستند که هیچ گاه غبار نسیان و گذشت زمان بر چهره‌شان نمی‌نشیند و به عبارت امروزی‌ها «از مُد نمی افتند».

با توجه به تکامل همه جانبه اما نسبی جامعه بشری، لازم است که با استفاده از وسایل ارتباط جمعی همانند: ماهواره، اینترنت، رادیو، تلویزیون، روزنامه ها ، مجلات و ... بر معرفی هر چه بهتر آن‌ها همت گمارد. در این دوران جاهلیت مدرن - که دوران مبارزه با دین و دین مداری است - معرفی دیدگاه‌ها و ابعاد زندگانی ائمه اطهار (ع) امری ضروری است؛ زیرا شناخت و پیروی از ایشان، تنها نسخه شفا بخش برای انسان های حیران، درمانده و سرخورده از مادیات و مکاتب گمراه کننده بشری است.

بنابر روایات صحیح و متعدد، مطمئن‌ترین و بلکه تنها راه رسیدن به قرب و معرفت خداوند، الگو پذیری از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است. بدین ترتیب، شناخت آن ذوات مقدسه و تأسی از سیره الهی آنان، که پرچمدار صداقت و پاکی بوده و هستند، در همه تنگناهای مخوف، راه گشا خواهد بود. رسیدن به این مهم یکی از اهداف بلند و طرح های در دست اقدام مجمع جهانی شیعه‌شناسی است که با کمال جدیت پیگیری می‌شود.

آیات قرآن مجید و روایات امامان معصوم علیهم السلام برای عالمان دینی - و آنان که در راه کسب علم و تقوا و هدایت جامعه تلاش کرده اند - قداست و اعتبار خاصی قائل شده و حکم آنان را نافذ و اطاعتشان را واجب شمرده اند.

● آسیب‌شناسی روحانیت

روحانیت شیعه همواره با وجود مشکلات فراوان، مسئولیت خویش را به خوبی انجام داده‌اند؛ به ویژه از شروع غیبت حضرت ولی عصر (عج) تاکنون، روحانیت، پناهگاه شیعیان عالم به حساب آمده و پویایی مکتب تشیع در جهان امروز، مرهون مجاهدت‌های آنان بوده است. به دلیل بهره‌مندی روحانیت شیعه از منزلت بالای اجتماعی، پیوسته این قشر، مورد تهاجم دشمنان و دوستان ناآگاه قرار گرفته اند. در نتیجه شناخت آسیب‌ها و شیوه های تهاجم به روحانیت، کاری اساسی و بزرگ در تحکیم جایگاه ویژه آنان در جامعه است. مجمع جهانی شیعه‌شناسی با عنایت به اهمیت موضوع و تأثیر به سزای روحانیت شیعه در نشر و گسترش فرهنگ اصیل و آرمانی تشیع به منظور جلوگیری از هجمه دشمنان و بازیابی سرمایه‌های معنوی و قداست اجتماعی آنان، تحقیقات مبنایی و نقد و نظر در آسیب‌شناسی روحانیت شیعه را آغاز کرده است.

طرح تدوین این دائرة‌المعارف بزرگ با هدف شناسایی و معرفی فرهیختگان و نویسندگان شیعه و آثارشان از ابتدا تا کنون به صورت فرا ملی در دستور کار این مرکز قرار گرفته است. در این طرح، همه کتاب‌هایی که دانشمندان و مؤلفان شیعه در سراسر جهان و در همه رشته ها نگاشته‌اند، شناسایی و در این دائرةالمعارف ثبت می‌شوند.

● تعامل و ارتباطات بین المللی

عصر کنونی را عصر «ارتباطات» نامیده اند؛ شیعیان در هر گوشه ای از این جهان پهناور - از شمالی ترین تا جنوبی ترین نقطه، می توانند با برقراری ارتباط با دیگر هم کیشان خود در دیگر نقاط جهان در راه رشد فرهنگی و اقتصادی خود گام بردارند.

شیعیان و مسلمانانی که در کشورهای شاخ آفریقا زندگی می‌کنند، شاید در طول سالیان متمادی و به دلایل گوناگون نتوانند با شیعیان و مسلمانان ساکن در کشورهای جنوب شرق آسیا ارتباطی برقرار کنند. این امر، پیامدهای ناخوشایندی برای آنان و به طور کلی برای همه مسلمانان دارد. در سایه این ارتباطات است که مسلمانان - همانند اجزای یک ساختمان که به آن استحکام می‌بخشند - دین اسلام و به ویژه مکتب تشیع را در برابر تهاجم همه جانبه دشمنان حفظ می‌کنند.

این ارتباط که تجلی نقاط مشترک دینی و فرهنگی است نقش مهمی در گسترش فرهنگ اسلام و شیعه دارد. مجمع جهانی شیعه شناسی می‌کوشد که حلقه وصلی میان همه مسلمانان و به ویژه شیعیان در سراسر جهان باشد تا گامی اساسی در راه تعامل و تقویت فرهنگ تشیع برداشته باشد.

● تحقیق و نشر آثار شیعه‌شناسی

از بدو ایجاد و تکوین مذهب تشیع، پیشوایان و بزرگان این مذهب اسلامی آثاری ‌گران‌سنگ و ماندگار در ابعاد مختلف علوم عقلی و نقلی خلق کرده‌اند. متأسفانه انبوهی از این آثار به دست دشمنان تشیع نابود شده و یا به دلایل گوناگون در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شده و به نحو شایسته ، بازبینی و در دسترس عموم قرار نگرفته‌اند. مجمع شیعه‌شناسی بر آن است که تا با تحقیق و نشر آثار ارزشمند دانشمندان و فرهیختگان شیعه (متقدمان، متأخران و معاصران) به زبان‌های رایج و بین‌المللی، گام مهم دیگری در احیای میراث مکتوب خلف صالح برداشته باشد.

● ایجاد کرسی شیعه‌شناسی

مهم‌ترین عوامل از دیدگاه مجمع جهانی شیعه‌شناسی برای ایجاد و ساماندهی کرسی شیعه‌شناسی در دانشگاه‌های بین المللی و مجامع بزرگ علمی جهان را ضروری ساخته ‌اند، عبارت‌اند از: ۱. قابلیت‌های عظیم فرهنگ و معارف تشیع؛ ۲. مکتب‌های گوناگون شیعی؛ ۳. ظهور مجدد شیعی‌گری در دوران معاصر؛ ۴. پراکندگی حدود پانصد میلیون شیعه در جهان؛ ۵. حساسیت ویژه جهان کنونی به نقش آفرینی تشیع در سطوح بین المللی؛ ۶. از همه مهم‌تر شناخت حقیقی و همه جانبه این مکتب برای جلوگیری از تحریف واقعیات و مبانی آن.

این مرکز بنا به احساس تکلیف، هماهنگی و پیگیری های مناسبی را در این باره آغاز کرده و به نتایج ارزشمندی نیز نایل آمده است.