یاغی نه, ناآرام

یاغی واژه ای است که معنای گسترده ای دارد توضیح جامع آن ارتباطی با موضوع مورد نظر ما ندارد, اما اشاره به این موضوع لازم است که با در نظر گرفتن برخی از معانی کلمه یاغی می توان به این نتیجه رسید که افراد شناخته شده ای که هم اکنون در ورزش به عنوان یاغی شناخته می شوند, اصلا در دایره معانی زیرمجموعه این واژه جای نمی گیرند

یاغی واژه‌ای است که معنای گسترده‌ای دارد. توضیح جامع آن ارتباطی با موضوع مورد نظر ما ندارد، اما اشاره به این موضوع لازم است که با در نظر گرفتن برخی از معانی کلمه یاغی می‌توان به این نتیجه رسید که افراد شناخته‌شده‌ای که هم‌اکنون در ورزش به عنوان یاغی شناخته می‌شوند، اصلا در دایره معانی زیرمجموعه این واژه جای نمی‌گیرند. بنابراین نمی‌توان به این راحتی به آنان لقب یاغی اطلاق کرد. بهتر است در رابطه با افرادی که در ورزش گاه و بیگاه مشکل ایجاد می‌کنند واژه دیگری را به کار برد و به عنوان مثال به آنها صفت «ناآرام» داد.

این ناآرام‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول کسانی هستند که با پیش‌زمینه قبلی و آگاهی از اقدامی که می‌خواهند انجام بدهند به سوی هدفی گام بر می‌دارند که انتهایش یک نوع ناهنجاری در ورزش است. هرچند دلایل زیادی در ناهنجاری این ورزشکاران دخیل است، اما فشار روانی روی این افراد مهم‌ترین عامل رقم خوردن چنین وضعی تلقی می‌شود.

دسته دوم ناآرام‌ها از افرادی تشکیل می‌شود که ناخواسته و تنها به دلیل قرار گرفتن در بطن یک ماجرا به سمت و سوی حاشیه‌سازی کشیده می‌شوند. آنها هیچ برنامه از پیش تعیین‌شده‌ای برای اقدامات جنجالی خود ندارند و تنها بر حسب شرایط دست به حاشیه‌سازی می‌زنند. شاید این افراد با گذر زمان از ناهنجاری‌هایی که خود مسبب به وجود آمدنش هستند، پشیمان شوند یا شاید هم اصلا در این رابطه احساس رضایت کنند. این نکته را هم باید درنظر داشت که برخی ورزشکاران و بخصوص فوتبالیست‌های حاشیه‌ساز توسط شخص یا اشخاصی تهییج می‌شوند و در واقع باید گفت عده دیگری آنها را بنا به دلایل گوناگونی به ناهنجاری تشویق و ترغیب می‌کنند.

یک فوتبالیست با روی آوردن به اقدامات حاشیه‌ای ضریب موفقیت و پیشرفت خود را به شکل محسوسی پایین می‌آورد. فوتبالیست مورد نظر دیگر به محوریت ذهن خود در رابطه با موفقیت در ورزش اهمیتی نمی‌دهد و تمرکز خود را به سمت و سوی دیگری سوق می‌دهد که ادامه این وضع به کوتاه شدن عمر ورزشی او می‌انجامد. تمرکز روی موفقیت و درست انجام دادن کار، یکی از عمده‌ترین شروط موفقیت در ورزش است و اگر این عنصر مهم نادیده گرفته شود ورزشکار خیلی زود به بن‌بست می‌رسد. به عبارتی، بازیکنان ناآرام ممکن است خیلی زودتر از موعد مقرر با ورزش حرفه‌ای خداحافظی کنند.

پرخاشگری بازیکنان در میدان مسابقه نیز که ناهنجاری بزرگی در فوتبال تلقی می‌شود در پی عوامل زیادی پدید می‌آید. مسلما بازیکنان از لحاظ روحیات اخلاقی و رفتاری با یکدیگر برابر نیستند و به همین دلیل یک بازیکن در برابر فشارهای کاذب به وجود آمده در میدان مسابقه سریع‌تر واکنش نشان می‌دهد و پرخاشگری می‌کند. این در حالی است که بازیکن دیگری در همان موقعیت مشابه ممکن است عکس‌العمل خاصی نداشته باشد یا این‌که دیرتر و با شدت کمتری واکنش نشان بدهد. گاهی اوقات فشارهای به وجود آمده در طول مسابقه آنقدر زیاد است که حتی صبورترین بازیکنان را مجبور به انجام واکنش می‌کند که این واکنش اکثر اوقات به شکل پرخاشگری مشاهده می‌شود. هر فردی آستانه تحمل خود را دارد که بر مبنای آن پایداری یا ناپایداری خود را در موقعیت‌های پرفشار نشان می‌دهد. نباید فراموش کرد که بسیاری از پرخاشگری‌ها اتفاقی لحظه‌ای است و به سابقه روحی و روانی فرد بستگی ندارد. به منظور جلوگیری از اتفاقاتی همچون پرخاشگری، حضور یک روان‌شناس در کنار هر تیم لازم و ضروری است که البته این برنامه در همه باشگاه‌ها به مرحله اجرا رسیده است.

دکتر سید محمد کاظم واعظ موسوی

روان‌شناس تخصصی حوزه ورزش