از انتخابات ریاست جمهوری تا انتخابات مجلس

حل مشکلات اقتصادی

دکتر محمود احمدی نژاد در انتخابات تیرماه سال ۸۴ با سرلوحه قراردان شعارهای رفاهی واقتصادی برای طبقات فرودست جامعه توانست گوی سبقت را از سایر رقبا برباید و رئیس جمهور ایران شود.

فضای انتخاباتی سال ۸۴ به گونه ای بود که به جز مصطفی معین که با شعار یک گام به جلو وبا هدف تحکیم دموکراسی وارد عرصه شد سایر کاندیداها دغدغه های معیشتی مردم را مورد توجه و اولویت ویژه قرار دادند. مهدی کروبی با شعار معروف «ماهی پنجاه هزار تومان به هر ایرانی» و از همه اقتصادی سیاسی تر شعارهای محمود احمدی نژاد بود که با هدف توزیع عادلانه امکانات و فرصت ها برای همه ملت ومبارزه با تبعیض، فساد اقتصادی وشعار «آوردن پول نفت بر سر سفره مردم» وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری نهم شد. اتفاقا با کشیده شدن رقابت انتخاباتی به دور دوم میان وی و هاشمی رفسنجانی که مدتها قبل از روز رقابت بزرگ شایعات و داستان های مختلفی از ثروت افسانه ای وی بر سر زبان ها پخش شده بود رئیس جمهور فعلی توانست با اختلاف حدود ۷ میلیون رای پیروز دور دوم انتخابات شود.

نگاه دولت سید محمد خاتمی به درآمدهای نفتی سرمایه گذاری در کارهای زیربنایی و پروژه های عمرانی بلندمدت بود و از همین رو صندوق ذخیره ارزی نیز در زمان دولت خاتمی به منظور برنامه ریزی برای استفاده از در آمدهای نفتی پیشنهاد و تاسیس شد . احمدی نژاد اما بر حل مسائل معیشتی مردم طور مستقیم تاکید کرد و از این رهگذر توانست توجه عده بسیاری از مردم را به خود جلب کند.

وی چند روز قبل از برگزاری دور اول انتخابات در اهواز گفت: «سودهای بالای بانکی علت تبعیض و بیکاری است. وقتی ۲۴ درصد سود برای وام مشخص می شود، مطمئنا وام های کلان در دسترس عده ای خاص است. معنی ندارد ۱۰ میلیون وام برای مسکن بگیریم و ۲۵ میلیون تومان پس بدهیم»( ایسنا ۸۴/۰۳/۱۸)

احمدی نژاد همچنین با قرار دادن شعار تحقق رفاه اجتماعی برای طبقه محروم در کنار مبارزه با فساد اقتصادی و باندهای مافیایی وپیوند دادن این دو به یکدیگر تقابلی دو قطبی را به تصویر کشید که فرهنگی نهادینه شده در اذهان عموم جامعه ایران است. این دو قطب نیز مورد پذیرش بخش هایی از جامعه به ویژه اقشار و طبقات محروم تر و حاشیه نشین شهرها، ساکنین روستاها و توده های مردم که از مشکلات معیشتی رنج می بردند قرار گرفت.وی طی یکی ازسفرهای انتخاباتی اش در جمع مردم مشهد گفت «در چند سال اخیر افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی روز به روز در حال افزایش بوده اند آیا این وضعیت حاکی از آن نیست که دامنه فقر و تبعیض روز به روز بیشتر شده است؟

اینکه یک کارمند عالیرتبه ۲۰ برابر یک کارمند معمولی حقوق می گیرد حاکی از افزایش شدید فاصله طبقاتی است». (فارس۸۴/۰۳/۲۲)

«آیا فریاد علیه اشرافیگری تضعیف مدیران است یا تقویت آنها به حساب می رود؟مطمئنا چنین مدیرانی در دولت های ما جایی ندارند; زیرا مدیر اسلامی فدایی ملت و خاک پای آنهاست». (ایسنا۸۴/۰۳/۲۰)

دکتر احمدی نژاد پیش از انتخابات ریاست جمهوری در اکثر سخنرانی های خود بارد کردن الگوهای وارداتی، الگوی خود برای اداره جامعه در مسیر عدالت را تحت عنوان برپایی حکومت اسلامی عنوان کرده است . وی در یکی از سخنرانی های دیگرش به این موضوع اشاره کرد. «دولت های قبلی به دنبال توسعه اقتصادی و سیاسی بودند اما در مدل توسعه کپی برداری شده از آن سوی مرزها، عدالت جایگاهی ندارد در حالی که اگر توسعه اقتصادی بر مبنای اسلام باشد، محور عدالت خواهد بود و حاصل آن بر سر سفره های مردم دیده خواهد شد.

با وجود خدمات فراوان دولت های قبلی، انقلاب نیاز به برپایی دولت اسلامی دارد.در توسعه اقتصادی اسلامی حلال و حرام یک اصل است و زمانی که این نوع توسعه حاکم شود دیگر رانت خواری و سو»استفاده از بیت المال معنا نخواهد داشت.» (فارس ۸۴/۰۳/۲۲)

قبل از سوم تیر ۸۴ مساله هسته ای چندان مناقشه ای را در سطح بین المللی ایجاد نکرده بود بنابراین مساله هسته ای پس ازحل مشکلات معیشتی، مبارزه با فساد اقتصادی وتبعیض از محورهای کم اهمیت تر مورد توجه کاندیداها در انتخابات ریاست جمهوری بود. البته شرایط پرونده هسته ای ایران در آن دوران به گونه ای نبود که نحوه مدیریت آن به عنوان محور اصلی برنامه های کاندیداها قرار گیرد.

بر همین اساس مساله هسته ای در برنامه های دکتر احمدی نژاد نقش ثانویه وکم اهمیت تری نسبت به حل مشکلات معیشتی داشت و دلیل روشنی هم برای این مساله قابل تصوربود. «احمدی نژاد در پاسخ به سوالی اولویت کار خود را حل آنچه اولین و بزرگترین مشکل جامعه یعنی اشتغال و مسکن جوانان نامید، عنوان کرد» (ایسنا ۸۴/۰۳/۲۳).

تعیین این اولویت دلیل روشنی داشت. تعلل و کم توجهی دولت اصلاحات در حل مشکلات کوتاه مدت معیشتی مردم باعث شده بود که حل این مشکلات در افکار عمومی از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد. بر همین پایه باشکاف فرودست و فرادستی که در دور دوم انتخابات ایجاد شده بود احمدی نژاد توانست خود را به عنوان نماینده فرودستان معرفی کند و آرای قابل توجهی نیز از این تدبیر به دست آورد.

راهکارهای رئیس دولت نهم برای مساله هسته ای تفاوت های چندانی با سایرکاندیداها نداشت. احمدی نژاد در پاسخ به خبرنگاری که از وی درباره مذاکره با اروپا در زمینه مسایل هسته ای پرسیده بود گفت: «اعتقاد دارم که باید از فناوری صلح آمیز هسته ای استفاده کرد و ما احتیاجی به سلاح های خطرناک مثل بمب نداریم. ما سیاست هایی را دنبال می کنیم، گفت وگو با اروپا در محور سیاست خارجی است و در دفاع از حقوق ملت نیز گفت وگو را ادامه می دهیم». (ایسنا.۸۴/۰۳/۲۸)

در موضوع انرژی هسته ای هم تلاش می کنیم روی مواضعمان بمانیم و اعتماد کشورها را جذب کنیم که ما دنبال سلاح کشتار جمعی نیستیم. (کروبی.ایسنا۸۴/۰۳/۲۲)

تلاش خواهیم کرد اطمینان اروپا، آمریکا و دیگران را برای اینکه ایران از انرژی هسته ای استفاده غیرصلح آمیز نخواهد کرد، جلب کنیم.سلاح هسته ای به ضرر بشریت است و باید دنیا خلع سلاح هسته ای شود. ما برای خلع سلاح کشورهای مسلح به این ابزار تلاش خواهیم کرد با این دیدگاه طبیعی است به طرف چیزی که از آن متنفریم نخواهیم رفت (هاشمی رفسنجانی. ایسنا۸۴/۰۳/۲۲)

مقایسه میان مواضع احمدی نژاد با هاشمی رفسنجانی وکروبی نشان می دهد که با توجه به تعیین خط مشی کلان سیاست خارجی به سر پنجه تدبیر مقام معظم رهبری که منشعب از اصول انقلاب و مسیر تکاملی خط امام است نباید هم تفاوت چندانی میان این مواضع وجود داشته باشد. به واقع سنگ محک اصلی برای توفیق یا ناکامی یک رئیس جمهور توجه به عملکرد داخلی وی است.

چند روز مانده به آغاز به کار دولت نهم، یو سی اف اصفهان در جهت فعالیت های صلح آمیز هسته ای و در اعتراض به عدم حسن نیت دول غربی ومنع شدن ایران توسط اعضای شورای حکام از داشتن چرخه سوخت ، فعالیت در اصفهان و غنی سازی نطنز، راه اندازی شد. پس از این، مساله هسته ای ایران وارد فاز جدیدی شد که در آن دول غربی به ویژه آمریکا فشار خود را برایران متمرکز کرده و خواستار تعلیق فعالیت های صلحآمیز هسته ای ایران شدند.

این فضا وقطعنامه های بعدی شورای امنیت سازمان ملل به مرور زمان باعث شد تا سیاست خارجی نسبت به سیاست داخلی کشور توجه افکار عمومی را بیش از گذشته به خود جلب کند و حل مشکلات معیشتی مردم که ترجیع بند شعارهای گوناگون کاندیداهای ریاست جمهوری به ویژه محمود احمدی نژاد بود کمرنگ شود. امروز پس از گذشت ۲ سال و۷ماه از شروع به کار دولت نهم بنابر آمارهای رسمی واظهارات حامیان دولت در مجلس تورم، گرانی، کمبود مسکن وگرانی آن، همچنان از مشکلات اساسی مردم است.

با در نظر گرفتن اولویت پیشبرد مساله هسته ای بر اساس سه گانه مدبرانه مقام معظم رهبری-مصلحت، حکمت و عزت- لازم به نظر می رسد که دولت نهم در راستای حفظ پتانسیل حضور مردم در صحنه برای دفاع از مواضع برحق نظام جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی، تحقق وعده های دولت اصولگرای نهم وهمچنین افزایش احتمال پیروزی دوباره جریان اصولگرایی در انتخابات های پیش روبه حل مشکلات اقتصادی جامعه با استفاده از نظرات کارشناسی اهتمام جدی ورزد.

نویسنده : آرش فرزاد نیا

منبع : وبلاگ نویسنده