رسانه و پزشکان

پزشک قاتل، بیمار بی‌پول از بیمارستان اخراج شد، اشتباه پزشک موجب مرگ بیمار شد، اگر پول نداری بمیر و... اینها همه تیترهایی است که این روزها به وفور در مطبوعات و رسانه‌ها دیده می‌شود. …

پزشک قاتل، بیمار بی‌پول از بیمارستان اخراج شد، اشتباه پزشک موجب مرگ بیمار شد، اگر پول نداری بمیر و... اینها همه تیترهایی است که این روزها به وفور در مطبوعات و رسانه‌ها دیده می‌شود. تیترهایی که روز به روز بیشتر قداست پزشکی را زیرسوال می‌برند و اعتماد مردم به این قشر را متزلزل می‌سازند.

اما براستی جایگاه پزشک در رسانه چه باید باشد؟ آیا با او باید مانند اسطوره‌ای رفتار کرد که حریم شیشه‌ای‌اش ترک برندارد یا این‌که کوچک‌ترین واقعه را باید به بزرگ‌ترین شکل ممکن نشان داد تا درس عبرتی برای بقیه باشد؟

موج‌های منفی رسانه‌ها درباره پزشکان همیشه وجود دارد و داستان‌های مربوط به اشتباهات پزشکان هم در رسانه‌ها مانند افسانه‌های فتح و پیروزی نقل می‌شود. روایت‌های با آب و تاب از آن پزشک جوانی که به بانک کشاورزی دستبرد زده بود، آن دندانپزشکی که می‌گفتند به بیمارانش تجاوز ‌کرده، پزشکی که می‌گویند نوزادان را می‌فروخته، فیلم‌های سینمایی از پزشکان بی‌وجدان و پول‌پرست و... مسائلی که بعدا مشخص می‌شود طرف پزشک نبوده یا دندانپزشک نبوده و...

رسانه‌ها شکل‌دهنده افکار عمومی‌ محسوب می‌شوند از سویی باید منعکس کننده واقعیت‌های جامعه باشند. تردیدی نیست که تخلفاتی در حوزه پزشکی وجود دارد. حتی شاید از گذشته بیشتر هم شده باشد. ولی واقعا چند درصد از پزشکان خلافکارند؟ آیا این میزان، بیشتر از میزان خلافکاری در مشاغل دیگر است؟

برخی از تحقیقاتی که در دهه قبل انجام شده نشان داده بالاترین سطح اعتماد مردم به گروه پزشکی، روحانیان و معلمان بوده است، بنابراین خراب کردن این اعتماد عمومی به سرمایه‌های اجتمای ما آسیب وارد می‌کند.

جا دارد رسانه‌ها با دید صحیح به حوادث پزشکی نگاه کنند. اگر نگاه به اشتباهات پزشکی در تمام دنیا بیندازیم ۱۰تا ۱۵ درصد خدمات پزشکی دارای اشتباه است که البته باید به آنها رسیدگی کرد و متخلفان را مجازات کرد، اما محل این کار دادگاه است و حضور افراد صاحبنظر لازم است. بدون شک رسانه‌ها نمی‌توانند این مسوولیت را عهده‌دار شوند. اگر رسانه‌ها یک اشتباه پزشکی را بیش از اندازه بزرگ نمایند و با این کار تمام خدمات را زیر سوال ببرند مسلما نتیجه مثبتی عاید جامعه نمی‌شود، بلکه تنها اعتماد بیماران به پزشک از بین می‌رود. فراموش نکنیم اعتماد متقابل مردم و جامعه پزشکی، مهم‌ترین سرمایه برای حفظ و ارتقای سلامت جامعه است.

شاید رسانه‌ها به جای پرداختن به سوژه‌های خاص بهتر باشد به افزایش آگاهی‌های عمومی ‌جامعه بپردازند. گروهی از بیماران حقوق خود را نمی‌شناسند و تا زمانی که آگاهی کافی نداشته باشند نمی‌توانند از حقوق خود دفاع کنند، چرا که ممکن است پزشک، کاری را به اشتباه انجام دهد؛ از سوی دیگر در برخی مواقع نیز بیماران یا اطرافیانشان خواسته‌ای غیرمنطقی دارند.

از این رو باید اطلاعات لازم به بیماران و جامعه ارائه شود تا در تصمیم‌گیری‌ها مورد توجه قرار گیرد. در این شرایط، دیگر لازم نیست بیماران با ایجاد موج رسانه‌ای به حق خود برسند، بلکه از طریق قانونی می‌توانند نسبت به حق از دست رفته خود احقاق حق کنند.