جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
روایت درد
نمایش برخاسته از دین است و تاریخ تئاتر جهان همچنانکه خاستگاههایش را در بسترهای آئینی نمایش مذهبی میبیند، در مسیر تصورش تا به امروز همواره وابسته و متأثر از مضامین و بنمایههای دینی هم بوده است.
اما اینکه تئاتر با چه شیوه و رویکردی مضامین دینی را محمل پرداخت قرار دهد و نیز از چه شکل و قالب و چه مؤلفههایی برای روایت دینی استفاده کند مسئله دیگری است، به ویژه در تئاتر ما مباحث مختلفی را پیش کشیده و در بازخورد با نظریاتی به رویکردهای تازه در حوزه تئاتر دینی عدهای معتقدند با چالشهایی هم مواجه شده است.
موسیقی نمایش "سنگ و سبو" از جمله کارهایی است که به سراغ روایت مستقیم موضوع دینی رفته و با محور قرار دادن شخصیت حماسی حضرت رقیه (س) و حضرت زینب (س) حوادث کربلا را روایت میکند. در واقع ترکیب مؤلفههای موسیقی و نمایش شگردی است که محمدی به درستی از آن به نفع افزودن بیان و لحن هنری بر روایت معنوی مورد علاقهاش به کار گرفته است. واقعیت این است که برخی اشکال و شیوههای روایت نمایش مذهبی و به ویژه روایت مستقیم رویداد تاریخی آنقدر در سینما، تلویزیون و تئاتر تکرار شدهاند که آزمودن آنها برای انتقال و تولید هنر چندان منطقی به نظر نمیرسد، مگر آنکه مدیوم رسانه ایجاب کند!
علیرضا محمدی، اما روایت مذهبیاش را با وارد کردن مؤلفههای مشترک روایتگری که هم موسیقی و هم تئاتر آن را دارا هستند، به گونهای متفاوت تعریف میکند. موسیقی نمایش "سنگ و سبو" به لحاظ استفاده از امکانات روایتگری از طرفی شبیه به اپراست و از سوی دیگر از برخی ویژگیهای دیگر آئینها و مراسمهای مذهبی نیز (آیینها و مراسمی چون روضهخوانی، شبیهخوانی و...) استفاده میکند.
با این وجود گرایش به جذابسازی و زیباسازی روایت بیشتر در اجرا و کارگردانی دیده میشود و به نظر میرسد که متن در اغلب اوقات چندگام عقبتر از اجرا است؛ زندگی مرد میانسال و دختر خردسالش بهانهای میشود تا مرد روایت کربلا و آنچه بر حضرت رقیه (س) و عمهاش میگذرد را برای او تعریف کند و همین تعریف که لحن و بیانی شاعرانه دارد بهانهای میشود برای روایت موسیقی نمایش "سنگ و سبو" ! محمدی در حوزه پردازش متن هم بیش از آنکه به ساختار قصه و قواعد درام پایبند باشد، به ساختار روایتگر ادبی گرایش دارد که تا اندازه زیادی بر شیوهها و اشکال نمایش مذهبی غالب است.
علیرضا محمدی، موسیقی نمایش "سنگ و سبو" را براساس یک روایت تاریخی و با محوریت رابطه دردناک کربلا تصویر میکند و در این روایت مذهبی به واسطه بهره گرفتن از مؤلفههای کاربردی و زیباشناسانه هنر موسیقی و تئاتر به خوبی میتواند بر مخاطبانش تأثیر بگذارد و در یک نگاه موفق است.
اما در گستره روایت اجرایی، محمدی کارگردان موفقتری نشان میدهد و میتوان گفت که در این حوزه بهتر از گستره نویسندگی عمل کرده است. ترکیب مؤلفههای ساختاری موسیقیایی با مؤلفههای اجرایی تئاتر و به ویژه همنشینی موسیقی با حرکت و میزانسن در بسیاری از تابلوهای نمایش چینش اجرایی خود را به وجود آوردهاند که نه تنها به روایت مضمون و قصه حماسی تاریخی و مذهبی وابسته و وفادار است، بلکه جذابیت دیداری و شنیداری هم ایجاد کرده و حتی در برخی از لحظات نمایش به خوبی بر احساس و اندیشه مخاطبانش تأثیر میگذارد.
استفاده از حرکات فرم، هر چند که در بسیاری از نمونههای مشابه نمایش محمدی چندان مناسب و مطلوب به نظر نمیرسد و کمتر هم توصیه میشود، اما در این نمایش بیشتر در خدمت روایت اجرایی قرار گرفته و به درستی توجیه و پذیرفته میشود.
علیرضا محمدی، پدر و دختر امروزی را بهانهای برای روایت داستان حضرت رقیه و پدر گرانقدرش حسین بن علی (ع) قرار میدهد و سرعت چینش روایت در اجرا و ترکیب و همنشینی آن با موسیقی به گونهای است که در روایت داستاناش موفق هم نشان میدهد.
نورپردازی هم از جمله قابلیتهایی است که بر سرعت روایت و ترکیب و آرایش صحنههای نمایش و ترتیب موقعیتها تأثیر مستقیم دارد. طراحی متنوع و کاربردی نور در اجرا و سرعت تغییر و چینش صحنههای متعدد و پیوسته با طراحی هماهنگ و سریع نور به روایت نمایش کمک میکند تا بدون وقفه و لکنت خودش را تعریف کرده و به خوبی هم با مخاطبانش ارتباط برقرار کند.
اما علیرغم همه این ظرفیتها و ویژگیهایی که در اجرا وجود دارد، طراحی صحنه و چینش دکور نمایش چندان به کمک اجرا نیامده است. کلیت صحنه نمایش "سنگ و سبو" در انتها و عمق بیش از اندازه فشرده و شلوغ است و حتی اگر منظور از آن تداعی بینظمی و شلوغی فضای مدرن و امروزی شهر باشد، چندان منطقی و زیبا به نظر نمیرسد. همین دکور در میانه و پیشانی صحنه بیش از اندازه خالی است و در این مورد حتی بهانه طراحی میزانسنهای متعدد و حضور گروه فرم در میانه صحنه هم آن را توجیه نمیکند. در واقع صحنه نمایش پرسپکتیو ندارد و به ویژه در طرفین تخت و خالی دیده میشود.
علیرضا محمدی، موسیقی نمایش "سنگ و سبو" را براساس یک روایت تاریخی و با محوریت رابطه دردناک کربلا تصویر میکند و در این روایت مذهبی به واسطه بهره گرفتن از مؤلفههای کاربردی و زیباشناسانه هنر موسیقی و تئاتر به خوبی میتواند بر مخاطبانش تأثیر بگذارد و در یک نگاه موفق است.
مهدی نصیری
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه روسیه مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت
هلال احمر یسنا آتش سوزی قوه قضاییه پلیس تهران بارش باران سیل شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سازمان هواشناسی
حقوق بازنشستگان بانک مرکزی قیمت خودرو قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو خودرو دلار سایپا ایران خودرو کارگران تورم
سریال تلویزیون نمایشگاه کتاب مسعود اسکویی عفاف و حجاب سینما سینمای ایران دفاع مقدس موسیقی
رژیم صهیونیستی آمریکا جنگ غزه فلسطین حماس اوکراین چین نوار غزه ترکیه انگلیس ایالات متحده آمریکا یمن
استقلال فوتبال علی خطیر پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر ایران تراکتور لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ
هوش مصنوعی تلفن همراه گوگل اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون کبد چرب بیمه بیماری قلبی کاهش وزن دیابت داروخانه