دوشنبه, ۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 20 January, 2025
مجله ویستا

سینمای مبتذل و هجوم دامادها به ذائقه تماشاگر


سینمای مبتذل و هجوم دامادها به ذائقه تماشاگر

در دوران فیلمفارسی کافی بود یک فیلم با اقبال عامه مواجه شود آن‌وقت خیلی زود نسخه‌های بدلی همین نمونه تکثیر می‌شد و این کلیشه آنقدر نخ‌نما می‌شد که حتی حال همان تماشاگر عامی …

در دوران فیلمفارسی کافی بود یک فیلم با اقبال عامه مواجه شود آن‌وقت خیلی زود نسخه‌های بدلی همین نمونه تکثیر می‌شد و این کلیشه آنقدر نخ‌نما می‌شد که حتی حال همان تماشاگر عامی را نیز به هم می‌زد. «گنج قارون» مثال خوبی در این ماجراست. بعد از موفقیت فیلم یاسمی در سال ۴۴ ده‌ها فیلم با همین مضمون و عناصر ساخته شد، فیلم‌هایی مانند گنج ‌و رنج، پسران قارون، عشق‌ قارون، هارون ‌و قارون و...

حالا بعد از گذشت ۳ دهه از انقلاب بازگشت این نوع تفکر و رویکرد را در سینمای ایران ـ که در این سال‌ها در اوج موفقیت محافل جهانی بوده ـ می‌توان شناسایی کرد.

نگاهی به فهرست فیلم‌های روی پرده یا ویترین محصولات شبکه خانگی این دو سه ساله بخوبی نشان می‌دهد که در حال بازگشت به همان نوع تفکر و رویکرد سینمای فیلمفارسی هستیم. این روزها پرده سینما و نمایش خانگی پر شده از فیلم‌هایی که با بهره‌گیری از مجموعه عناصر عامه‌پسند هدفی جز سودجویی ندارند و می‌کوشند به هر طریق تماشاگر افسرده را بخندانند. اخلاق، ادب و اصول برای سازندگان این آثار اساسا یا اهمیت ندارد یا در اولویت اول نیست. برای همین هم هست که بازیگران امتحان پس داده (البته در جذب تماشاگر نه کیفیت بازی) مثل احمد پورمخبر و علی صادقی و مجید صالحی و بهنوش بختیاری و... همچنین عناصر مشخص عامه‌پسند در آنها تکرار می‌شود.

زمانی بود که عنوان «عروس» یکی از عناصر بفروش برشمرده می‌شد، عنصری که حتی در سینمای بعد از انقلاب هم گیشه داشت. در سینمای آن سال‌ها ۱۲ فیلم با عنوان‌های عروس تهران، عروس دجله و دریا و... تولید شدند و در این سال‌ها شاخه ‌گلی‌ برای‌ عروس، عروس‌خوش‌قدم و کاغذی و فراری و... که تعدادشان به ? می‌رسد. ظاهرا دیگر نام عروس توجهی برنمی‌انگیزد و به همین دلیل دوستان این وادی واژه‌ جدیدی به عناوین سینمای بساز و بفروش اضافه کرده‌اند که همانا داماد است. کافی است به نام برخی از فیلم‌های امسال و پارسال نگاه کنید آن‌وقت متوجه می‌شوید که این ادعا چندان هم بیراه نیست چون دامادی به نام صفر در قفسه‌های سوپرمارکت‌ها، داماد خجالتی در فهرست انتظار اکران، داماد خوش‌قدم در ویترین فروشگاه‌ها و داماد اجباری در راه تولید قرار دارند. با این حساب باید به انتظار فیلم‌های مورد پسند عامه مثل دوماد سرخونه، داماد و مادرزن، داماد فراری، داماد فرنگی و... باشیم.

وبلاگ دونده