هورمون رشد نوشدارو یا‌ جعبه ‌جادو

همه روزه افراد زیادی به مطب متخصصان غدد مراجعه می‌کنند و تقاضا دارند با تزریق هورمون رشد قدشان بلند‌تر شود. جالب این‌که بعضی از این افراد قد مناسبی دارند و اصولا مشکل کوتاهی قد ندارند، ولی تصور می‌کنند دارویی جادویی به نام هورمون رشد می‌تواند آنان را به گروه بلند‌قدها ملحق ‌کند.

همه روزه افراد زیادی به مطب متخصصان غدد مراجعه می‌کنند و تقاضا دارند با تزریق هورمون رشد قدشان بلند‌تر شود. جالب این‌که بعضی از این افراد قد مناسبی دارند و اصولا مشکل کوتاهی قد ندارند، ولی تصور می‌کنند دارویی جادویی به نام هورمون رشد می‌تواند آنان را به گروه بلند‌قدها ملحق ‌کند.

برای روشن شدن موضوع و جواب به ابهامات متعدد در این مورد چند موضوع را شرح می دهم؛ اول این که درمان با هورمون رشد بی خطر نیست و اگر بی رویه و بی دلیل استفاده شود می تواند زیانبار باشد. به این ترتیب از نظر پزشکی فقط افرادی می توانند تحت درمان با هورمون قرار گیرند که کوتاهی قد شدید دارند.

تعریف کوتاهی قد شدید کمتر از ۱۶۰ سانتی متر قد در مردان و کمتر از ۱۵۱ سانتی متر در خانم هاست. البته این اندازه در دوران کودکی و نوجوانی و قبل از رسیدن فرد به سن بلوغ پیش بینی می شود.

دوم این که درمان با هورمون رشد به صورت تزریقی و به صورت هر شب یا یک شب در میان است و برای رسیدن به اثرات درمانی کافی باید چند سال این دارو را هر روز تزریق کرد و به هیچ عنوان با چند هفته یا چند ماه درمان، افزایش قد چندانی قابل حصول نخواهد بود.

نکته سوم این که عامل اصلی تاثیرگذار در قد نهایی یک کودک پدر و مادر او هستند. به عبارتی از یک پدر و مادر قد بلند فرزند بلندقدی زاده می شود و عکس آن نیز در مورد زوج های کوتاه صادق است. در واقع ما می توانیم با دانستن قد پدر و مادر یک کودک، قد نهایی او را حدس بزنیم.

قیمت هورمون رشد نیز مساله مهم دیگری است که وقتی بخواهیم به مدت زیاد و همه روزه از آن استفاده کنیم هزینه بسیار زیادی خواهد داشت.

موضوع مهم دیگر این است که براساس تجربیاتی که در مورد چند بیماری عامل کوتاهی قد و استفاده طولانی از هورمون رشد وجود دارد، با تزریق مداوم این هورمون در مدت یک سال به طور متوسط حدود یک سانتی متر قد بلندتر می شود و به این ترتیب برای چند سانتی متر افزایش قد باید سال ها تزریق را ادامه داد.

واضح است که این مطلب دقیقا متضاد تبلیغات روز افزون شرکت های دارویی در مورد اثرات معجزه آسای این داروست.

علاوه بر این باید بدانیم برای تاثیر هورمون رشد باید آن را در سنین پایین شروع کنیم و اگر کسی بعد از سن بلوغ که صفحات رشد استخوانی بسته شده به فکر استفاده از هورمون بیفتد دیگر دیر شده است.

ذکر این نکته مهم ضروری است که اثر هورمون رشد در افراد کوتاه قد قابل ملاحظه است و افرادی که قد مناسب دارند در صورت تزریق هورمون تاثیر چندانی نخواهد داشت.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری های غدد