تور خاورمیانه ای اوباما

در حالی که کمتر از سه ماه دیگر به انتخابات نوامبر ۲۰۰۸ ایالات متحده آمریکا باقی مانده, نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری این کشور کمپین های انتخابات خود را برای حضور قدرتمندانه در عرصه انتخابات آغاز کردند

در حالی که کمتر از سه ماه دیگر به انتخابات نوامبر ۲۰۰۸ ایالات متحده آمریکا باقی مانده، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری این کشور کمپین‌های انتخابات خود را برای حضور قدرتمندانه در عرصه انتخابات آغاز کردند. تبیین سیاست خارجی و دستگاه دیپلماسی وزارت خارجه این کشور و در راس آن بحران جنگ عراق به یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در بعد خارجی عوامل موثر بر انتخابات تبدیل شده است.

باراک اوباما در اجلاس آیپک (کمیته روابط خارجی آمریکا و اسرائیل) تنها پس از چندین ساعت پیروزی بر کلینتون به منظور تقویت موقعیت خود بلافاصله به حمایت بی چون و چرا از رژیم صهیونیستی پرداخت و خود را متعهد به امنیت اسرائیل دانست. باراک اوباما در اولین موضع‌گیری رسمی نشان داد که روش‌ها فرق می‌کند و اهداف در سیاست خارجی ایالات متحده فرق نمی‌کند.

بحران عراق نیز یکی از چالش برانگیزترین بحران‌ها در سیاست خارجی آمریکا تلقی می‌شود. نامزد جوان رقابت‌های انتخاباتی با انتخاب معاونان پخته و مسن نشان داد که می‌خواهد تلفیقی از جوانی و پیری را در پیشبرد امور کشورداری طی نماید و با این تلفیق توان اداره امور کشور بویژه حوزه‌های خارجی را دارد و این تلفیق توان خروج و اداره بحران عراق را دارد.

اوباما از طرفداران خروج ارتش آمریکا از عراق است و در مبارزات درون حزبی و در رقابت با هیلاری کلینتون هم بر خروج از عراق تاکید کرد. وی به نقش حساس و حیاتی ایران در حل بحران عراق تاکید و اعلام نمود که حاضر است که با احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران دیدار کند و به منظور سامان دادن اوضاع خاورمیانه و بویژه عراق و فلسطین قدم محکمی در بدو رقابت انتخاباتی برداشت. او در عراق با جلال طالبانی رئیس جمهوری و نوری المالکی دیدار و توانست موافقت آنها را مبنی بر خروج زمان‌‌بندی شده جلب نماید. او با این کار به مک کین کهنسال فهماند که حمایت وی از سیاست “موج‌های خروشان” یا افزایش نیروها در سال ۲۰۰۶ متعاقب طرح بیکر- هامیلتون خیانت به منافع ملی آمریکا بوده است. او در عین حال از سربازان آمریکایی در استان الانبار- عمده‌ترین استان ناامن مناطق سنی‌نشین عراق- دیدار کرد و به بوش فهماند که توانایی ورود به مناطق ناامن و دیدار با سربازان میهن خود را دارد. موفقیت اوبامای جوان در سفر به عراق باعث شد تا مک‌کین پیر نیز در یک موضع‌گیری و به منظور جلوگیری از جا نماندن از قافله انتخابات به اصلاح موضع قبلی خود بپردازد و خروج از عراق را به “موقعیت عراق” نسبت دهد.

اوبامای جوان با سفر به افغانستان و انتقاد از حامد کرزای به این واقعیت پی برد که امنیت مفهومی چند بعدی است و فقط نمی‌توان با نیروی نظامی تامین نمود. او با سفر به سرزمین‌های اشغالی نشان داد که بوش و نومحافظه‌کاران با فریب افکار عمومی آمریکا و جهانیان و ایجاد جنگ عراق، مسئله اساسی و حیاتی فلسطین و اعراب واسرائیل را به فراموشی سپرده‌اند و در دیدار با سران صهیونیستی بویژه ایهود باراک وزیر دفاع اسرائیل خود را متعهد نمود که مقید به امنیت اسرائیل است و حل مسئله عراق و اسرائیل را در راس برنامه‌های خود قرار می‌دهد و ضمن دیدار با سلام فیاض و محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نشان داد که توجه جهانیان را از عراق به سرزمین‌های اشغالی معطوف خواهد نمود. باراک اوباما درتور خاورمیانه‌ای خود بیش از پیش نشان داد که قدرت و دموکراسی توامان با هم کاربرد ندارند و به قول جان میر شایمر “ویلسونیسم قدرتی”‌نومحافظه‌کاران در ابتدای حمله به عراق اشتباه بوده است.

جان کلام آنکه اوباما با سفر به خاورمیانه ودیدار نزدیک با سربازان و رهبران منطقه‌ای در خاورمیانه توانست اولا در بعد داخلی نگاه افکار عمومی ایالات متحده و تبلیغات انتخاباتی نامزد رقیب در آمریکا بویژه انتخاب جنیدال به معاونت مک کین را خنثی سازد و با در اولویت قرار دادن خروج نظامیان آمریکایی در عراق مک کین را یک قدم به عقب براند چرا که مک کین تنها ساعتی پس از موافقت اوباما و مالکی مبنی بر خروج ارتش آمریکا از عراق برای اولین بار از موضع قبلی خود یعنی ابقای ارتش آمریکا در عراق عقب‌نشینی کرد و اعلام نمود که موقعیت عراق خروج نظامیان آمریکایی را از عراق تعیین می‌کند.

در بعد منطقه‌ای هم اوباما نشان داد که حمله آمریکا به عراق اساسا اشتباه بوده است و نه تنها اصلاحات دموکراتیک در عراق صورت نگرفت بلکه رادیکالیسم در عراق پیچیده‌تر و شدیدتر شد و با سفر به سرزمین‌های اشغالی و دیدار با سران فلسطینی نشان داد که می‌خواهد رادیکالیسم اسلامی را تعدیل نماید.

در دیدار با سران اسرائیلی و تاکید بر حمایت از موجودیت و امنیت اسرائیل نیز نشان داد که علی‌رغم جوان بودن یک رقیب حرفه‌ای است و به متغیر و فاکتور لابی یهودی در تعیین سرنوشت انتخابات ایالات متحده کاملا آگاهی دارد. در سطح بین‌المللی نیز اوباما با سفر به عراق و سرزمین‌های اشغالی و افغانستان نشان داد که حمله نومحافظه‌کاران و بوش به افغانستان و عراق خواسته ملی آمریکاییان نبوده است و تبعات آن حمله را متوجه جناح حاکم بر کاخ سفید دانست. در ارزیابی نهایی از سفر اوباما به خاورمیانه باید گفت که بدون در نظر گرفتن زمان و تحولات آینده تا اینجای کار اوباما به خوبی و بهتر از مک کین عمل نموده است واگر نقشه‌های شوم و سناریوهای مصنوعی نومحافظه‌کاران در دو ماه آینده برنامه اوباما را به هم نزند بدون شک فاتح ماراتن نوامبر کسی نیست جز باراک اوبامای سیاه‌پوست.