خلق خوش رمز موفقیت امامان جماعت است

گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین حاتم پوری کرمانی

همه ادیان واقوام و ملل مسجد وعبادتگاهی دارند که از قداست و احترامی خاص برخوردار است . این معابد در ادیان توحیدی به عنوان صوامع و بیع و صلوات و مساجد مطرح می‌شوند. در فرهنگ اسلامی برترین و مقدس‌ترین محفل مساجد معرفی ‌شده‌اند. به طوری که پیامبر اسلام (ص) می فرمایند: برترین و با ارزش‌ترین بقعه‌ها مساجد است. امام جماعت به عنوان مدیرو رکن اصلی مسجد ازجایگاه ویژه‌ای برخوردار است. درگفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین حاتم پوری کرمانی معاون ائمه جماعات مرکز رسیدگی به امور مساجد به بررسی این موضوع پرداختیم .

▪ معاونت ائمه جماعات درمرکز رسیدگی به امور مساجد از چه قسمت‌هایی تشکیل شده وچه وظیفه‌ای برعهده دارد؟

ـ معاونت ائمه جماعات، امنا و خدام مرکز رسیدگی به امور مساجد،‌ بیشترین ارتباط را با مساجد کشور دارد . امور مربوط به نصب، کناره گیری، گزینش و امثالهم را به عهده دارد. بررسی وارزیابی عملکرد ائمه جماعات، امنا و خدام هم بر عهده این معاونت است. درچند سال اخیر کارهای اساسی در این معاونت صورت گرفته است. اولا، نحوه گزینش ائمه جماعات تغییر پیدا کرد. ماخیلی نسبت به این موضوع حساس شده‌ایم وسعی می‌کنیم امام جماعتی را که قرار است مدیر مسجد شود حائز شرایط لازم باشد. لذا کسی که خواستار تصدی مدیریت مساجد است می بایست از فیلترهای متعددی عبور کند .یکی از این فیلترها مدرک تحصیلی ا‌ست. ما دراین معاونت مدرک تحصیلی ومیزان آگاهی واطلاعات شخص مورد نظر را مورد بررسی قرار می‌دهیم . مثلا ممتحنین ما در معاونت از افراد متقاضی امتحان می‌گیرند و سطح آگاهی و دانش آنان رامی سنجند . حداقل سطح علمی که یک امام جماعت باید داشت باشد رسائل ومکاسب به بالاست. یکی دیگر از فیلترهایی که ما برای گزینش امام جماعت داریم مصاحبه درخصوص بینش واطلاعات سیاسی - اجتماعی افراد است. همچنین میزان اطلاعات شرعی و قدرت پاسخگویی به شبهات دینی افراد هم موردسوال قرار می‌گیرد. ما معیارهای خاصی برای سنجش میزان قدرت مدیریتی افراد داریم که از طریق آن متوجه می‌شویم فرد تا چه اندازه‌ توان اداره یک مسجد را دارد . همچنین نوع ارتباطات اجتماعی او رابررسی می‌کنیم تاببینیم آیا فرد توانایی‌های لازم برای برقراری ارتباط دوسویه با نمازگزاران را دارد یا نه؟‌اگر فردی از این فیلترها با موقعیت عبور کند آماده اعزام به یکی از مساجد کشور می‌شود .

▪ نحوه انتخاب مسجد با امام جماعت است بااینکه مرکز مسجد را انتخاب می‌کند .

ـ مثلا درتهران مناطق مختلف تفاوت‌های زیادی بایکدیگر دارند و هرکدام از شرایط اجتماعی خاصی برخوردار هستند لذا ما سعی می‌کنیم متناسب با شرایط محیطی امام جماعت را انتخاب واعزام کنیم. مثلا ما در محله‌هایی که از سطح علمی بالایی برخوردارند وفضای مدرن برآنجا حاکم است سعی می‌کنیم امام جماعتی را معرفی کنیم که از تسلط قابل قبولی برمسائل روز برخوردار باشد. پس ازآنکه فرد متقاضی از فیلترهای معاونت گذشت برای چند ماه به صورت آزمایشی درمسجد مورد نظر مشغول به کار می‌شود و عملکرد او طی این مدت ارزیابی می‌شود که اگر مورد قبول ما بود ایشان به‌عنوان امام جماعت دائم منصوب می‌شود . البته در این مدت نظر امام جماعت هم برای مامحترم است اگر محیط مورد نظر برای او قابل پذیرش نباشد وروحیه کار درآن محیط را نداشته باشد اورا به مسجد دیگری منتقل می‌کنیم تا بتواند حداکثرکارایی را داشته باشد . موارد نادری هم پیش می‌آید که ارزیابی‌ها از عملکرد امام جماعت رضایت بخش نیست که در این صورت از نصب ایشان به عنوان امام جماعت جلوگیری می‌شود . خوشبختانه این نوع موارد بسیار نادر است واکثر ارزیابی‌ها مثبت بوده است.

▪ نحوه انتخاب امناء مساجد به چه شکل است؟

ـ امنا مساجد با معرفی امام جماعات وبررسی‌های مرکز و تائید صلاحیت مرکز به عضویت در هیئت امنا مسجد درمی آیند. ما در طی چند سالی که در مرکز حضورداریم بیش از ۸۰۰ نصب داشته‌ایم که رقم بسیار بالایی‌ است . ائمه جماعات مساجد در این زمینه کمک‌های بسیاری به ما کرده‌اند تا توانستیم این حجم عظیم ازافراد را مورد بررسی قرار دهیم . در مورد خدام هم کارهای خوبی صورت گرفته است در حال حاضر پیگیر بیمه خدام هستیم. خدام هم بر اساس یکسری معیارها گزینش و منصوب می‌شوند .

▪ همان طور که می دانید امام جماعت مدیر مسجد به حساب می‌آید،‌لذا مسئولیت خطیری و پرمشغله‌ای برعهده دارد . به نظر شما آیا بهتر نیست امامان جماعت وقت بیشتری را صرف مسجد کنند؟

ـ از آنجا که این مسئولیت بسیارحساس ومهم است می طلبد که امام جماعت وقت زیادی برای این کار بگذارد. امامان جماعت باید از مطالعه کافی در زمینه‌های مختلف سیاسی - اجتماعی برخوردار باشند وبرای حل مسائل مردم و پاسخگویی به سوالات آنان وقت کافی اختصاص دهند. ما باید فضای مسجد را به گونه‌ای بسازیم که وقتی جوانی وارد مسجد می‌شود مجذوب آن شود . کسی که وارد مسجد می‌شود باید با دست پرخارج شود . امام جماعت می‌تواند با جذبه‌ای که ایجاد می‌کند جوانان را به مساجد علاقه‌مند کند. خوشبختانه جوانان ما استقبال خوبی از مساجد می‌کنند ما بایداین نعمت را قدر بدانیم و به نیازهای آنان پاسخ دهیم و محیط جذابی برای او ایجادکنیم .

▪ به نظر شما چگونه می‌توان این جذبه را ایجاد کرد؟

ـ یکی از روش‌ها اخلاق نیکوست . امام جماعت باید مردم را محترم بشمارد. خوش‌اخلاقی و خوش‌برخوردی با مردمان ازویژگی‌های بارز ائمه معصومین ودر راس آنان حضرت رسول(ص) است که به بهترین شکل ممکن بامردم برخورد می‌کرد . خلق‌ خوش پیامبر(ص) عامل موثری در جذب مردم و گرایش آنان به دین مبین اسلام بود . خداوند متعال در قرآن به پیامبراکرم(ص) می فرمایند: اگر با مردم بد رفتاری کنی آنها از دورت پراکنده می‌شوند. با توجه به جوان بودن جمعیت کشور داشتن خلق خوش ومهارت برقراری ارتباط دوستانه با آنان یکی از رموز موفقیت ائمه جماعات است.

▪ همان‌طور که اشاره کردید جمعیت کشور ما جوان است و این نسل هم نیازهای خاص خود را دارند جوانان در دنیای امروز سوالات بسیاری دارند که اگر به این سوالات ازسوی علما و روحانیون پاسخ صحیح ودقیقی داده شود درهدایت این نسل ونجات جامعه موثر خواهدبود . آیا مرکز رسیدگی به امور مساجد وبخصوص معاونت ائمه جماعات برای آموزش امامان جماعات به منظور آشنایی با مسائل روز اقدامی انجام داده است؟

ـ امامان جماعت آموزش‌های اساسی و اجباری را درحوزه‌های علمیه می ‌آموزند. اما این آموزش‌ها برای یک امام جماعت کافی نیست. هرزمان ومکانی مقتضیات خاص خود را دارند .

امام جماعت باید براین مباحث اشراف کافی داشته باشد. ما آموزشگاههایی را راه اندازی کرده‌ایم که برخی مسائل مورد نیاز را به امامان جماعات آموزش می‌دهیم . هم اکنون مرکز آموزشی - پژوهشی تحقیقاتی در قم درحال راه اندازی ا‌ست. همچنین درجلساتی که درمراکز برگزار می‌شود برخی مسائل روز ارائه می‌گردد وپاسخ به آن مورد بحث وبررسی قرار می‌گیرد. اما باز هم به نظر من کافی نیست وما قادر به ارتقای این سطح هستیم . متاسفانه امکانات مرکز رسیدگی به امور مساجد بسیار محدود است وامکان بسط و گسترش فعالیت‌های خود را علی‌رغم سعی و تلاش فراوان کارکنان آن ندارد.