جوشاندن شیشه شیر ضروری است

شیر مادر برای رشد نوزادان و شیرخواران، بهترین نوع تغذیه است چون از نظر عاطفی بهترین روابط را بین نوزاد و مادر برقرار می‌کند. از نظر اقتصادی نیز برای خانواده ارزش دارد در ضمن …

شیر مادر برای رشد نوزادان و شیرخواران، بهترین نوع تغذیه است چون از نظر عاطفی بهترین روابط را بین نوزاد و مادر برقرار می‌کند. از نظر اقتصادی نیز برای خانواده ارزش دارد در ضمن انواع آنتی‌‌کور‌ها برای پیشگیری عفونت‌های تنفسی و اختلالات دستگاه گوارش مانند اسهال و استفراغ در شیر مادر وجود دارد.

خوشبختانه بعد از تولد نوزاد ترشح شیر مادر آغاز می‌شود و چنانچه تغذیه مادر نیز خوب باشد تمام مادران تا ۶ ماهگی جهت رشد و تکامل کودک خود شیر دارند. توصیه این است بعد از تولد نوزاد ۴ تا ۶ ساعت بعد از سینه مادر تغذیه شود. چنانچه نوزاد، نارس یا کم‌وزن باشد یا مادر به عللی نتواند شیر دهد حتی می‌توان با قطره‌چکان نوزاد را تا بهبودی مادر، تغذیه کرد. بعد از تولد چنانچه تغذیه نوزاد با شیشه شیر خشک باشد امکان گرفتن پستان مادر مشکل خواهد بود در ضمن باید توصیه کرد اغلب مادران شیر کافی دارند و نباید به عنوان کمبود شیرمادر شیرخواران را با شیرخشک تغذیه کنند. منحنی پایش رشد کودکان به بهترین نمودار رشد کودک و کافی بودن شیرمادر است. گاهی اوقات تغذیه شیرخوار به علت بیماری‌هایی که مادر دچار آن است مانند سل‌ریوی، سرطان پیشرفته و ناراحتی‌های شدید روانی، آبسه پستان یا جدا بودن مادر به مدت طولانی (به عنوان نمونه در مورد خانم‌هایی که کارمند هستند) با شیر و شیرخشک خواهد بود.

در این‌گونه موارد تعیین نوع شیرخشک و رعایت مسایل بهداشتی اهمیت بسیاری دارد. ابتدا توصیه می‌شود شیشه شیر از نوع پلاستیکی نباشد چون امروزه معتقد هستند انواع پلاستیک در طولانی‌مدت در اثر تماس با آب یا شیر به علت آلودگی به مواد سمی، ایجاد مسمومیت خواهد کرد در ضمن پلاستیک برای ضدعفونی‌‌کردن و جوشاندن مناسب نیست و ترجیحا نوع شیشه‌ای توصیه می‌شود.

در آغاز تولد به علت حجم کم شیر باید از بطری شیر کوچک و محتوی کمتر استفاده شود و برای شیرخواران بزرگ‌تر، شیشه بزرگ انتخاب ‌شود. توصیه این است بعد از هر بار شیر دادن، شیشه تمیز و با آب‌جوش به مدت ۵ تا ۸ دقیقه جوشانده شود و از پودر و مواد شوینده کمتر استفاده شود چون این مواد ممکن است در شیشه مانده و در طولانی‌مدت ایجاد مسمومیت کنند. هر بار که شیر تهیه می‌شود چنانچه مقداری شیر مانده بود توصیه می‌شود در یخچال نگهداری شود به خصوص در فصل تابستان ۳ تا ۴ ساعت و برای نوبت بعد گرم و استفاده شود.

سرپستانک پلاستیکی نیز جداگانه با آب جوش تمیز شود. سوراخ آن نیز خیلی کوچک یا بزرگ نباشد و مدت زمان تغذیه نیز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد. گاهی اوقات شیرخواران آبمیوه با شیشه می‌خورند. به مادران توصیه می‌شود آبمیوه را از ۵ ماهگی با قاشق به شیرخوار بدهند و از ۶ ماهگی سوپ، فرنی و پوره میوه را نیز می‌توان با قاشق به شیرخواران داد چون شیرخواران از ۶ ماهگی به بعد به خوبی تغذیه را با قاشق می‌توانند بخورند. امید است با تمام مشکلاتی که در تغذیه با شیرخشک وجود دارد مادران با توجه به مزایای شیر مادر شیرخواران خود را با سینه خود تغذیه کنند که کودکان از نظر رشد جسمی و روحی بیمه سلامتی شوند.

دکتر اکبر کوشانفر

متخصص کودکان

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی