شایست ها و ناشایست ها در عصر غیبت

شیعه در دوران غیبت امام زمان "ع" تنها به خویش نمی اندیشد و تنها به هدایت خود و حفظ و نجات خود از ورطه گناه اهمیت نمی دهد؛ بلکه خود را در سرنوشت دیگران نیز سهیم می داند و در یاری رساندن …

شیعه در دوران غیبت امام زمان "ع" تنها به خویش نمی اندیشد و تنها به هدایت خود و حفظ و نجات خود از ورطه گناه اهمیت نمی دهد؛ بلکه خود را در سرنوشت دیگران نیز سهیم می داند و در یاری رساندن به مردم ، در دستگیری افتادگان، در بیدار سازی غافلان، در هدایت گمراهان و در ارشاد گنهکاران ، خود را مسئول می شمارد.او تنها به این بسنده نمی کند که خود امام زمان را می شناسد؛ بلکه می کوشد تا دیگران نیز آن مولای حقیقی و پیشوای الاهی را بشناسند.

تنها به این اکتفا نمی کند که خود بر سبیل صلاح و تقوا حرکت کند؛ بلکه تلاش می کند تا دیگران را نیز به صراظ مستقیم رهنمون سازد.

منتظر واقعی تلاش می کند تا با عمل به معروف ها( شایست ها) و ترک منکرات( ناشایست ها) این حجاب غیبت را از چهره جهان افروز آخرین خورشید آسمان امامت و ولایت بر طرف سازد؛ امام عصر "ع" در نامه ای به شیح مفید فرموده است:

" آن چه ما را از ایشان پوشیده داشته است ،نیست جز اخباری که از کارهای ناپسند و نکوهیده آنان به ما می رسد.[۱]برای نائل شدن به این هدف والا جای آن دارد که برخی از شایست ها و ناشایست ها را در پرتو کلام امام رضا "ع" بهتر بشناسیم.

۱) نماز اول وقت

در یکی از مجالس مناظرات حضرت ثامن الحجج "ع" ، عمران صابی – که از مادیگران بود – حضور یافت و در نزد مامون در باره توحید، با امام هشتم "ع" به بحث پرداخت. هر سوالی که مطرح می کرد، امام "ع" با استدلال محکم جواب او را می فرمود. بحث و مناظره به اوج خود رسیده و کاملا داغ شده بود که وقت نماز فرا رسید".

عمران صابی گفت: یا سیدی! لا تقطع علی مسالتی فقد رق قلبی: سرورم سوال مرا قطع مکنید؛ که احساس می کنم دلم نرم شده وآماده پذیرش حقیقت است.

اما امام رضا "ع" تحت تاثیر احساسات عمران صابی قرار نگرفته و نماز اول وقت را فدای بحث و بررسی نکرده فرمودند:

" نصلی و نعود"نماز را می گزاریم و باز می گردیم.امام "ع" با همراهان نماز گزاردند و پس از نماز به مجلس باز گشته و به بحث ادامه دادند.[۲] در بیان دیگری امام رضا"ع" از پیامبر اکرم "ص" روایت می کنند:

" شیطان پیوسته از مومن خائف و هراسان است؛ مادام که او نمازهای پنجگانه خود را به موقع و با رعایت لوازم آن انچام دهد. پس هرگاه آنها را تباه کند، شیطان بر وی غالب می شود و او را وارد گناهان بزرگ می کند".[۳]بسیار شایسته است، دوستان و منتظران امام عصر"عج" از روش اولیای الالهی الهام گرفته نسبت به اقامه نماز، بهتر عمل کنیم.

۲) انس با قرآن

رجاء بن ضحاک گوید: امام رضا "ع" شبها بسیار قرآن تلاوت می کردند، هنگام رسیدن به آیه ای که در آن سخن از بهشت و دوزخ به میان می آمد، گریان شده و از درگاه خدا تقاضای بهشت می کردند ، و می فرمود:" از آتش دوزخ ، به خدا پناه می برم!".[۴]َ

آن حضرت هر سه روز یک بار قرآن را ختم نموده و می فرمود:" اگر بخواهم که در کمتر از سه روز قرآن را ختم کنم، می توانم؛ ولی هیچ آیه ای را نخواندم مگر این که در معنی آن اندیشیدم و در این که آن آیه در چه موضوع و در چه وقت نازل شده فکر کردم. از این رو ، هر سه روز یک بار، همه قرآن را تلاوت می کنم".[۵]

۳) یاری رسانی

در دوران غیبت حضرت مهدی "عج" – که فتنه ها فزونی می گیرند و نابسامانیها ی اجتماعی افزایش می یابند – بسیارند کسانی که از حقوق مسلم خویش محروم می مانند.

شیعه منتظر – اگر چه نتواند تغییری بنیادین در جامعه اش ایجاد کند – حداقل – تا آن جا که توان دارد – ضعیفان و بیچارگان را دستگیری می کند؛ به فقیران و مستمندان عطوفت می ورزد و در خیر خواهی دیگران کوتاهی نمی ورزد.

به راستی یکی از زیباترین جلوه های بعد اجتماعی انتظار، همین یاری رسانی هاست. کسی که خود را آماده می کند تا در دوران ظهور، در رکاب امام عصر "عج" ، برای براندازی ستم و برقراری عدالت در سراسر گیتی، جهاد و مبارزه داشته باشد. اینک در دوره غیبت نسبت به رنج ستم دیدگان و محرومان و بیچارگان چگونه می تواند ساکت و بی اعتنا باشد؟!

در جریان شرف یابی علی ابن مهزیار خدمت امام عصر ارواحنا فداء آن حضرت علت تاخیر در توفیق دیدار را ناشایستها ی زیر دانسته اند:

۱) مال اندوزی ثروتمندان و در نتیجه درماندگی ضعیفهای شیعه.

۲) قطع رحم ( بریدن از خویشاوندان ).[۶]

۳) هشدار

امام رضا "ع" می فرمایند: " برخی از کسانی که مودت و دوستی ما اهل بیت را دستاویز ساخته اند، زبان و فتنه انگیزی شان بر شیعیان ما از دجال[۷] بیشتر است".

پرسیدند: ای فرزند رسول خدا ! چرا فتنه شان از دجال بیشتر است؟

حضرت رضا "ع" فرمود: " زیرا با دشمنان ما مهر و مودت می ورزند و نسبت به دوستان ما دشمنی و عداوت می نمایند. هر گاه چنین شد، حق و باطل به هم می آمیزد و حقیقت مشتبه گردیده در نتیجه انسان مومن از منافق باز شناخته نمی شود".[۸]

[۱] احتجاج طبرسی ، ج ۲ ص ۶۰۲

[۲] عیون اخبار الرضا "ع" ، ج.۱ ص ۱۷۲ -

[۳] وسایل الشیعه ، ج.۲ ص ۸۱-

[۴] عیون اخبار الرضا"ع" ، ج.۲ ، ص ۱۸۲-

[۵] مناقب آل ابی طالب، ج ۴، ص ۳۶۵ -

[۶] پیام امام زمان "ع" ، سید جمال الدین حجازی، ص ۲۷ -

[۷] دجال از کلمه " دچل " مشتق شده است؛ به معنای حق را به باطل آلودن، پوشاندن حق ، خدعه و دروغ است. دجال صفت مردی است که قبل از ظهور حضرت مهدی "ع" خروج می کند؛ ولی آن حضرت فعالیتهای او را عقیم و توطئه هایش را خنثی می سازد.

[۸] بحارالانوار ، ج . ۷۵ ، ص ۳۹۱