بانوان تاکسی دار هزینه زیاد و درآمد کم

اکنون بانوان در تهران حتی در ساعات پایانی شب هم می توانند بدون نگرانی از رفتار راننده یا همسفر ناشناس, رفت و آمد کنند تاکسی بی سیم بانوان نخستین ناوگان تاکسیرانی ایرانی است که به طور خاص برای استفاده زنان راه اندازی شده است

اکنون بانوان در تهران حتی در ساعات پایانی شب هم می‌توانند بدون نگرانی از رفتار راننده یا همسفر ناشناس، رفت و آمد کنند. تاکسی بی‌سیم بانوان نخستین ناوگان تاکسیرانی ایرانی است که به‌طور خاص برای استفاده زنان راه‌اندازی شده‌است. علاوه بر امنیت بیشتر، صدها زن در اثر این فرصت شغلی وارد بازار کار می‌شوند. میترا جهانی‌فر، مادر دو فرزند از ساکنان جنوب تهران، یکی از آنهاست که رانندگی را دوست دارد. او که حالا هرروز لباس فرمش را به تن می‌کند و به خیابان‌های شهر می‌رود، بعد از دیدن آگهی تلویزیونی تاسیس شرکت تاکسیرانی بانوان، کنجکاو شد و تقاضای کار کرد و به گفته خودش «نتیجه بهتر از آن چیزی شد که انتظارش را داشتم.»

جمیله صادقی از موسسان شرکت‌های تاکسیرانی برای بانوان است. زمانی هم که سازمان اتوبوسرانی کرج خبر واگذاری چند دستگاه اتوبوس را به بخش خصوصی داد، با پولی که در اختیار داشت ده دستگاه اتوبوس خرید و آنها را در اختیار زنان قرار داد. تاکسیرانی رسمی تنها حوزه مسافرکشان نیست و دیگر خودروهای شخصی مسافرکشی را که پشت فرمانشان خانمی نشسته باشد ، در سطح شهر می‌شود دید. با این‌حال خانم مسافری که سوار ماشین همین راننده شده معتقد است خیلی از افراد سوار این ماشین‌ها نمی‌شوند زیرا با این که به اعتقاد او زنان مهربان‌ترند و احترام مسافر را هم بیشتر نگاه می‌دارند، اما «مردم به کسی که با احترام پیش پایشان بایستد و از آنها دعوت کند سوار شوند، اعتماد نمی‌کنند. شاید هم کلا به رانندگان زن اعتماد نمی‌کنند.»

بانوانی که رسما به رانندگی تاکسی مشغولند نیز گره‌هایی بر سر راهشان بوده و هست.اعظم کوئین یک زن خانه‌دار بود که حتی برای خرید‌کردن نیز بیرون نمی‌رفت. چه برسد که راننده تاکسی شود و با مردم برای گرفتن کرایه چانه بزند. هرچند به گفته خودش هنوز هم برای گرفتن کرایه تاکسی خجالت می‌کشد. بسیاری از زنان تاکسیران سرپرست خانوار هستند و مانند یک راننده مرد از صبح تا ساعت ۱۲ شب پشت فرمان کار می‌کنند.

اعظم زمانی که شوهرش ورشکسته و بیکار شد، با وجود مخالفت‌های اولیه با دیدن آگهی تلویزیون به این کار روی آورد. او در توضیح مشکلات کارش می‌گوید: «اولش این کار برایم سخت بود. این‌که از صبح تا شب کار کنم. اما زنان راننده تاکسی مشکلات زیادی دارند. گاهی بی‌سیم مرکز قطع است و عملا همه راننده‌ها بیکار هستند. الان من کرایه خانه و قسط ماشین و پول شارژ می‌دهم. یک پسر دانشجوی دانشگاه آزاد دارم و یک پسر محصل. یکی دیگر از مشکلات زنان راننده کمبود پمپ گاز در سطح شهر است. قبلا یک ساعت و نیم تا دو ساعت در صف گاز می‌ایستادیم و امکان داشت در بین ۲۰۰ تاکسی که داخل صف بودند تنها یک زن راننده تاکسی حضورداشته باشد. درخواست کردیم که یک پمپ گاز برای خانم‌ها بگذارند تا مشکل خانم‌ها حل شود. اما تا به حال ترتیب اثر داده نشده است.»

اعظم از ساعت پنج و نیم صبح به خاطر سرویس مدرسه‌ای که دارد از خانه خارج می‌شود و گاهی تا ۱۲ شب پشت فرمان است. گاهی اوقات شب و نیمه شب هم سرویس می‌گیرد. به گفته او، مشکلات فرهنگی هنوز هم گریبانگیر زنان راننده است: «پسر کوچکم روی لباس یونیفرمی که می‌پوشم، حساس است. دوست ندارد با لباس فرم جلوی مدرسه‌اش بروم. همیشه از من می‌خواهد که دو کوچه آنطرف‌تر بایستم. نگاه مردم نسبت به زنان راننده هنوز خوب نیست. اما خانم‌ها از تاکسی بانوان استقبال می‌کنند.»

به گفته او، الان ۶۰ تا۷۰ درصد از کد اولی‌ها تاکسی‌های خود را واگذار کرده‌اند. ۳۰ تا۴۰ نفر دیگر بیشتر باقی نمانده‌اند. راننده‌های مرد این مزیت را دارند که براحتی در بین راه مسافر سوار ‌کنند اما رانندگان زن وقتی سرویسی را به مقصد می‌رسانند باید خالی برگردند و حق ندارند مسافر بین‌راهی سوار کنند. یکی از مشکلات دیگر زنان هم عدم امکان سوار‌کردن خانواده‌هاست. همه این محدودیت‌ها برای رانندگی زنان باعث شده تا با وجود این که هزینه‌های بیشتری نسبت به آقایان پرداخت می‌کنند، کارکرد و درآمدشان کمتر باشد. مشکلی که صد البته با مسائل پیچیده فرهنگی و اجتماعی در هم آمیخته است.