هنر به دیوارهای شهر دوخته می‌شود

ساده‌ترین تعریف از هنر، هدف از حضور آن در زندگی را بیان زندگی نمی‌داند بلکه هنر را وسیله‌یی برای تغییر زندگی، پویایی و پیشروی به سوی تکامل اجتماعی می‌داند.

۱- ساده‌ترین تعریف از هنر، هدف از حضور آن در زندگی را بیان زندگی نمی‌داند بلکه هنر را وسیله‌یی برای تغییر زندگی، پویایی و پیشروی به سوی تکامل اجتماعی می‌داند. این تعریف در عین سادگی برنامه‌ریزی برای حضور این وجه مهم را در زندگی، سخت و پیچیده می‌کند، پیچیدگی‌ای که می‌تواند ما را به سمت شناخت بهتر از مفاهیم زیبا سوق دهد. در گذشته زیبایی شناسی شاخه‌یی از فلسفه به شمار می‌رفت، اما امروزه این مفهوم آمیزه‌یی از فلسفه روان‌شناسی و جامعه شناسی هنر به حساب می‌آید، قطعا به همین دلیل است که این روزها هنر از گالری‌ها و نمایشگاه‌هایی با مخاطب خاص خارج شده و پایش به فضاهایی رسیده که بیشتر از هر زمان دیگر به چشم بیاید، بنابراین زیبایی‌شناسی جدید فقط به اینکه چه چیزی در هنر زیباست نمی‌پردازد بلکه می‌کوشد سرچشمه‌های حساسیت آدمی به صور هنری و ارتباط هنر با سایر عرصه‌های فرهنگ و جامعه را کشف کند.

۲- شهر از منظر برنامه‌ریزی شهری موجود است، یعنی ترکیبی از روح و روان، به تعبیر دیگر شهر، یک ارگانیسم زنده است که هر یک از اندام‌های آن را می‌توان یکی از سیستم‌های حاضر در شهر مانند اقتصاد، فرهنگ، جامعه، سیاست، حقوق، تجارت، معماری، محیط زیست و... درنظر گرفت که در عین استقلال هر کدام، بین آنها نوعی همبستگی کارکردی برای بقای حیات کل سیستم شهری وجود دارد. شهر یک بافته است، یک ترکیب، یک کالبد در هم تنیده از تار و پودهای پیچیده؛ شهر یعنی مجموعه‌یی از فضاهای نرم و سخت، عمومی و خصوصی، بسته و باز، با کاربردهای گوناگون مسکونی، کاری، اوقات فراغت و حمل و نقل. مورفولوژی یک شهر، طبیعتا معماری خاص خود را به دنبال دارد و حیات مطلوب یک شهر مستلزم وجود فضاهای مناسب و مساعد است.

۳- ترکیب هنر با شهر می‌تواند یکی از مهم‌ترین موضوعات یعنی فضاهای شهری را به ترکیبی انسان‌ساز تبدیل کند که در آن بیشتر روابط فردی و جمعی شکل بگیرد. عبارت یا تئوری «شهر یک موجود زنده است» که توسط صاحب‌نظران برنامه‌ریزی شهری مطرح شده و پیرامون آن بحث‌های فراوانی صورت گرفته است، تاکید بر ضرورت وجودی تولد، تحرک، پویایی، رشد، توسعه و حتی نابودی در فضاهای شهری دارد. فرآیندی که با تکیه بر هنر و ترکیب فضاهای شهری با هنر می‌تواند، شکل و شمایل بهتری به خود بگیرد. در تعریف برنامه‌ریزی شهری، شهر را به این دلیل موجود زنده تلقی کرده‌اند که همانند یک موجود جاندار متولد می‌شود، رشد می‌کند، توسعه می‌یابد و تحرک و پویایی دارد. شهر منتظر شرایط و عوامل نمی‌ماند بلکه رشد می‌کند و توسعه می‌یابد و چه بهتر که توسعه و رشد با هنر عجین شود. ما چه دخالت بکنیم و چه نکنیم فضاهای شهری به رشد و توسعه خود ادامه می‌دهند اما قطعا با حضور افراد متخصص و استفاده از پتانسیل‌های شهروندی می‌توان این رشد و توسعه را به مسیری بهتر هدایت کرد، بنابراین بهتر است در برنامه‌ریزی‌های خود برای فضاهای شهری ساکنان شهری رویکردی سازمان یافته داشته باشند و مسوولانه برنامه‌ریزی کنند تا با تکیه بر نظر تخصصی آنها این موجود زنده را به سوی آینده بهتر سوق دهند.

جمال کامیاب

مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران