نفس کشیدن در هوای والیبال پاک

والیبال نوجوانان ایران درگذشته متهم به استفاده از بازیکنان کم سن بوده است

مهم‌ترین شاخصه تیم والیبال نوجوانان ایران، وجود بازیکنان با شرایط سنی این رده عنوان شده است. والیبال ایران در ادوار قبلی بازی‌های گروه‌های سنی همیشه متهم به استفاده از بازیکنان صغر سنی بوده است و روی این اصل، تشکیل تیم‌های نوجوانان و جوانان برای فدراسیون والیبال فشار روانی دارد. در جریان بازی‌های جوانان آسیا در تهران بود که در مقابل ادعای مشاور رسانه‌ای، رئیس فدراسیون والیبال موضع شدیدی گرفت و منکر وجود بازیکنان صغرسنی در تیم جوانان ایران شد. بحث صغرسنی نه تنها در ورزش ایران بلکه در سایر نقاط جهان همیشه مطرح است.

چنانچه تلاش شود همه موفقیت‌های گذشته با مطرح کردن این بحث زیر سوال برود، جامعه از موفقیت‌های والیبال سلب اعتماد می‌کند. این عدم اعتماد با موفقیت‌های سایر ورزش‌ها در گروه‌های پایه ممکن است فدراسیون‌های مربوطه را هم زیر سوال ببرد. حتی توجه بیش از حد به این قبیل بحث‌ها، وارد شدن به حوزه‌های اصلی را به تاخیر انداخته و مانع نقد و ارزیابی دقیق‌تر فعالیت‌های تیم‌ها در گروه‌های سنی می‌شود. تیم والیبال نوجوانان ایران به‌عنوان قهرمان آسیا به بازی‌های جهانی راه پیدا کرده است، بنابر این به جای بحث‌های انحرافی صغرسنی‌ها در تیم باید نقاط ضعف و قوت تیم را برشمرد و به ارتقای بیشتر تیم تا آغاز بازی‌های جهانی کمک کرد. یکی از موضوعات مطرح شده در جریان بازی‌های نوجوانان والیبال آسیا در تهران، کمبود تعداد بازی‌های تدارکاتی بود. در بازی‌های تدارکاتی رقبایی را که در بازی رسمی باید برابر آنها به میدان رفت شبیه‌سازی می‌کنند.

استرس و فشار روانی حین مسابقه باید در این نوع بازی‌ها از بین برود تا بازیکن با یک فرآیند ذهنی مطلوب در دیدارهای رسمی به میدان برود. در بازی‌های نوجوانان تهران هر روز که از بازی‌ها می‌گذشت تیم ایران بهتر می‌شد و این خود گواه آن است که بچه‌های تیم ایران به دلیل کمبود بازی‌های تدارکاتی، شرایط بازی و گروهی خود را در جریان بازی‌ها بهتر کردند. در راه بازی‌های جهانی آنچه بیشتر اهمیت دارد، ترتیب دادن بازی‌های تدارکاتی با تیم‌هایی است که سبک و سیاق جهانی دارند.نوجوانان والیبال ایران با گذر سخت از ژاپن و چین به عنوان رقبای آسیایی، باید بدانند روی پشتوانه بردن آسیایی‌ها در مصاف با تیم‌هایی که به رقابت‌های جهانی رهسپار می‌شوند نباید چندان امید بست. معمولا تیم‌های نوجوانان و جوانان را برای آینده می‌سازند. در این رده‌ها بر حسب علاقه شدید و میزان فعالیت‌هایی که وجود دارد استعدادیابی صورت می‌گیرد. اما در ورزش ایران استعدادخوانی واژه‌ای با مسما‌تر است، چون فدراسیون‌ها نیروهای زیادی را در مدت زمان معین فرامی‌خوانند و به شیوه گلخانه‌ای، اقدام به انتخاب نفرات مورد نظر می‌کنند.

تیم‌های والیبال در گروه‌های سنی از سال‌های دور تا امروز به همین سبک و سیاق برگزیده شدند. نوجوانان فعلی والیبال اردوهای بلندمدت را سپری کردند و ماحصل آن فهرست ۱۲ نفری ایرج مظفری سرمربی تیم ایران در بازی‌های تهران بود که از بین ۱۹ نفر انتخاب پایانی او برگزیده شدند. هر چند مظفری گفته فهرست ۴۷ نفری هم دارد که تا بازی‌های جهانی دوباره آنها را می‌بیند. در این گروه‌های سنی ریزش بازیکنان در مدت سه تا شش ماه انجام می‌شود. یعنی ممکن است بازیکنی که در تیم نوجوانان نبوده به یکباره شرایطش تغییر کند و از بازیکنان تیم فعلی جلو بزند.مربیانی که در رده‌های پایه کار کرده‌اند به این فرآیندها توجه دارند.

از طرفی به نظر می‌رسد قهرمان نوجوانان والیبال آسیا از نظر قدی باید پارامترهای ویژه والیبال را برای پشتوانه‌سازی رعایت کند. در بازی پایانی تفاوت قدی برخی از بازیکنان چین با همتاهای ایرانی کاملا محسوس بود. نایب قهرمان آسیا بازیکنان خوش استیلی داشت که به عقیده کارشناسان این ورزش آینده مطمئنی را برای والیبال چین رقم می‌زنند. تیم ایران در قیاس با تیم‌های ادوار قبلی باید در میانگین قدی، تکنیک و تاکتیک بازیکنان کارهای زیادی انجام بدهد.

خیلی از کارشناسان معتقدند نقطه برتری نوجوانان ایران در این دوره از بازی‌ها سرویس‌های مطمئن و پیشرفت خوب آنها در زدن سرویس است.این تکنیک، ضعف اسپک‌های گاه بی‌رمق بازیکنان را سرپوش گذاشت. ایرج مظفری و تیم کادرفنی در فرصت باقی مانده تا بازی‌های جهانی باید ضعف‌های تیم خود را جبران کنند. نتیجه‌گرایی یا فرآیندسازی دو مقوله مهم در ورزش است که معمولا در ورزش ایران به بعد اول بیشتر توجه می‌شود و در بسیاری جهات فرآیندسازی و رویکرد مطلوب به ورزش پایه‌ای، قربانی نتیجه‌گرایی می‌شود. بی سبب نیست مربیان برای بقا بر مسند کار، نتیجه‌گرا می‌شوند چون به قول ایرج مظفری، بار پنج قهرمانی و یک نایب قهرمانی در دوره‌های قبلی روی شانه‌های او و بازیکنان نوجوانش سنگینی می‌کرد.

محمد رضاپور