سه شنبه, ۲ مرداد, ۱۴۰۳ / 23 July, 2024
۶ نکته مهم درباره نفقه که زوج های جوان باید بدانند
![۶ نکته مهم درباره نفقه که زوج های جوان باید بدانند](/web/imgs/16/151/hkjhv1.jpeg)
تشکیل بنیان مستحکمی مثل خانواده اثرات مخصوص به خود را دارد. از گذشته همواره مرد در زندگی زناشویی نقش حمایتی و وظیفه ی تأمین مالی خانواده را بر عهده دارد. می خواهیم در مورد قواعد و مبانی یکی از حقوق مهم مالی در زندگی زناشویی صحبت کنیم.
۱. وظیفه تامین مالی خانواده با مرد است
بر اساس ماده ٔ ۱۱۰۵ قانون مدنی ریاست بر خانواده از خصایص شوهر است. ادارهٔ خانواده با مرد است و در اصطلاح حقوق، این یک قاعده ٔ امری است که با توافق افراد قابل تغییر نیست. ریاست بر خانواده اثراتی دارد که یکی از آن ها تأمین مالی اعضای خانواده اعم از زن و فرزندان است.
۲. نفقه چیست؟
نفقه موارد روشن و مشخصی در نظام حقوقی دارد. نفقه عبارت است از همه ٔ نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت به احتیاج به واسطه ٔ نقصان یا مرض. بنابراین بر اساس قانون نفقه به موارد مشخصی تعلق می گیرد و فردِ مستحقِ نفقه در این موارد امکان مطالبه دارد. هر گاه قانونگذار در مواد قانونی از عباراتی مانند «از قبیل» استفاده می کند باید بدانیم که تمام موارد مشابه مذکور در ماده را در بر می گیرد و قانونگذار قصد منحصر کردن به موارد مذکور را ندارد.
۳. در این شرایط زن مستحق دریافت نفقه است
وقوع عقد نکاح باعث جاری شدن آثار مختلفی می شود. بر اساس ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی به محض وقوع ازدواج به نحو صحیح رابطه ٔ زوجیت و حقوق و تکالیف زوجین در برابر هم برقرار می شود. صرف وقوع عقد برای استحقاق نفقه کافیست. لزومی ندارد که زوجین زندگی مشترک خود را آغاز کرده باشند. حتی اگر مانند حالت مرسوم، زوجه در منزل پدر سکونت داشته باشد و به اصطلاح در دوران عقد باشد، استحقاق دریافت نفقه دارد. نفقه در نکاح دائم بر عهده ٔ شوهر مستقر می شود. نکاح موقت نفقه ندارد مگر اینکه شرط کرده باشند یا در هنگام عقد هر دو طرف نزد خود، بنا را بر پرداخت نفقه گذاشته باشند ولو شرط نشود.
همانطور که در قانون ذکر شده، زن و شوهر مکلفند با یکدیگر حسن معاشرت داشته باشند. فضای زندگی زناشویی باید به نحوی باشد که طرفین با رضایت در کنار هم زندگی کنند. قانون زن را در مواردی که از ادای وظایف خود امتناع کند، مستحق نفقه نمی داند. همانطور که مرد در فضای خانواده وظایفی دارد، زن هم وظایفی از قبیل تمکین از شوهر را بر عهده دارد که اگر از این وظایف تخطی کند در مقابل از حق نفقه محروم خواهد شد. یکی از تکالیف زن زندگی در مسکن شوهر است. اما گاهی این امر برای زن خوف ضرر بدنی، مالی یا شرافتی دارد. در این موارد زن می تواند مسکن جداگانه اختیار کند و تا زمانی که امکان برگشت زن به مسکن شوهر وجود نداشته باشد شوهر موظف به پرداخت نفقه است.
یکی از مصادیق تمکین زن، اطاعت از همسر در تمتع جنسی است، اطاعت نکردن از شوهر در این مورد مصداق عدم تمکین (نشوز) است. و باعث می شود که حق زن بر مطالبه ٔ نفقه از بین برود. اما قانونگذار در ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی به زن این اجازه را داده که اگر بعد از نکاح، شوهر به یکی از امراض مقاربتی مبتلا شود، از نزدیکی با او امتناع کند و همچنان مستحق دریافت نفقه باشد.
۴. اگر شوهر از پرداخت نفقه خودداری کند، چه اتفاقی می افتد؟
در مواردی که مرد بدون دلیل موجهی از تأمین نفقه ٔ زن خودداری کند، قانون به زن حق مطالبه از مراجع صالح را داده است. در این موارد با مراجعه ٔ زن به دادگاه، میزان نفقه توسط دادگاه تعیین و شوهر به پرداخت آن محکوم می شود.
اگر شوهر از پرداخت نفقه خودداری کند و امکان اجبار او از طریق حکم دادگاه هم نباشد، قانون این امر را دلیلی برای تقاضای طلاق زن دانسته است. حتی اگر شوهر راضی به طلاق نباشد دادگاه او را مجبور به طلاق می کند. نکته ای که اهمیت دارد این است که مرد وظیفه ٔ تأمین همسر را دارد. بنابراین توان مالی مرد ملاک نیست. اگر چه مرد توان پرداخت مهریه را نداشته باشد باز هم از نظر قانون عذر محسوب نمی شود و در هر حال موظف به پرداخت مهریه است و اگر آن را نپردازد حق طلاق برای زن مستقر می شود. شاغل بود زن و عدم نیاز او به نفقه این حق قانونی را از او سلب نمی کند. جز در خصوص مهریه و نفقه، زوجین در امور مالی خود مستقل هستند.
در قانون مجازات اسلامی ترک پرداخت نفقه از سوی مردی که با وجود توان مالی از پرداخت آن امتناع می کند، جرم انگاری شده. بر اساس ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی، «هر کس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد، یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع نماید، دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می نماید» بنابراین امکان پیگیری کیفریِ عدم پرداخت نفقه هم وجود دارد.
۵. طبق قانون تهیه جهیزیه جزئی از نفقه است
برخلاف آنچه در عرف می بینیم، بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی تهیه ٔ اثاث منزل بر عهده ٔ همسر و جزئی از نفقه است. اما امروزه در عمل تأمین این مورد بر عهده ٔ زن و خانواده اش قرار دارد. اما با توجه به قانون چنین الزامی برای زن وجود ندارد و مرد در این خصوص موظف است. لوازمی که مرد به عنوان نفقه تهیه می کند اگر از اموالی باشد که با استفاده از آن عین مال باقی می ماند (اموال غیرمصرفی)، مثل مسکن و لوازم منزل، مالکیت آن ها به زن منتقل نمی شود و در ملکیت شوهر است. اما اگر از اموالی باشد که با استفاده از آن عین مال از بین می رود (اموال مصرفی)، به ملکیت زن در می آید.
۶. پرداخت نفقه در حالت انحلال زوجیت به چه صورتی است؟
ازدواج به سبب های مختلفی مثل طلاق و فسخ و وفات منحل می شود. طلاق انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها رجعی است. یعنی حالتی که در مدت عده، امکان رجوع به رابطه ٔ زوجیت وجود دارد. در چنین طلاقی نفقه ٔ زن در مدت عده همچنان بر عهده ٔ شوهر است. البته اگر طلاق به دلیل عدم تمکین زن که در اصطلاح نشوز نام دارد واقع شده باشد، نفقه بر عهده ٔ مرد مستقر نیست. نوع دیگر، طلاقِ بائن است. در طلاق بائن امکان رجوع در مدت عده وجود ندارد. در این حالت و در حالتی که نکاح به سبب های مقرر در قانون فسخ شده باشد، نفقه به زن تعلق نمی گیرد. مگر اینکه زن باردار باشد که تا زمان وضع حمل مستحق نفقه خواهد بود.
اگر رابطه ٔ زوجیت به دلیل وفات مرد منحل شده باشد، در مدت عده ٔ وفات هرگاه زن مخارج زندگی اش را مطالبه کند نزدیکان شوهر که باید نفقه را بپردازند، پرداخت مخارج زندگی زن را بر عهده دارند و در صورت عدم پرداخت، از اموال آنان تأمین خواهد شد.
در بسیاری از موارد با یک مطالعه ٔ ساده می توان از وقوع درگیری ها و بحث های خانوادگی در خصوص مسائل مالی جلوگیری کرد. آگاهی زنان و مردان به مسائل حقوقی زندگی زناشویی، یک نیاز است که اگر به موقع و با بهره گیری از منابع موثق تأمین شود، باعث هر چه بهتر شدن روابط زوجین می شود.
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
ویدیوهای آموزشی هفتم
ایران مسعود پزشکیان چین دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم دولت رهبر انقلاب محمدجواد ظریف مجلس انتخابات
تهران هواشناسی آتش سوزی قتل قوه قضاییه شهرداری تهران سیاست اربعین سازمان هواشناسی پلیس پشه آئدس وزارت بهداشت
واردات خودرو خودرو حقوق بازنشستگان قیمت خودرو قیمت دلار ایران خودرو بازار خودرو سایپا قیمت طلا برق مالیات بازنشستگان
سعید راد سینما بازیگر سینمای ایران فضای مجازی دفاع مقدس تلویزیون عاشورا مهاجرت کربلا محرم تئاتر
دانشگاه فناوری شرکت دانش بنیان حوزه علمیه دانشگاه تهران سازمان امور دانشجویان
رژیم صهیونیستی جو بایدن کامالا هریس دونالد ترامپ غزه اسرائیل یمن آمریکا فلسطین روسیه ترامپ جنگ غزه
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر نقل و انتقالات باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات لیگ برتر المپیک 2024 پاریس سپاهان لیگ برتر ایران باشگاه استقلال المپیک
همستر کامبت سامسونگ بیماری گوگل فیلترینگ ایلان ماسک سرعت اینترنت مایکروسافت تلفن همراه تلگرام
رژیم غذایی فشار خون دیابت سرطان ویتامین بارداری افسردگی استرس سازمان نظام پزشکی