حافظه ی دیسك مغناطیسی

دیسكت ها و دیسك های سخت, رسانه هایی مغناطیسی هستند این بدان معناست كه اساس آنها مبتنی بر فن آوریی است كه داده ها را به صورت ذرات مغناطیسی بر روی دیسك ارایه می دهد

دیسكت‌ها و دیسك‌های سخت، رسانه‌هایی مغناطیسی هستند. این بدان معناست كه اساس آنها مبتنی بر فن‌آوریی است كه داده‌ها را به صورت ذرات مغناطیسی بر روی دیسك ارایه می‌دهد. وجود یك ذره مغناطیسی نمایانگر یك بیت‌۱ و عدم وجود یك چنین ذره‌ای به معنای یك بیت ۰ است.

خواندن داده‌ها ازدیسك به معنای تبدیل داده‌های مغناطیسی به پالس‌های الكتریكی است به طوری كه بتوانند به پردازشگر، فرستاده شوند. اما نوشتن بر روی دیسك عكس این عمل است. یعنی پالس‌های الكتریكی فرستاده شده از جانب پردازشگر به نقاط مغناطیسی بر روی دیسك تبدیل می‌شوند. سطح هر دیسك متشكل از یكسری شیارهای هم مركز است. تعداد شیارهای موجود در هر سطح به نوع دیسك بستگی دارد و دیسك‌های مختلف تعداد شیارهای متفاوتی بر روی سطح‌شان دارند.

● دیسكت‌ها

دیسكت‌ها قادرند داده‌ها را به صورت نقاط مغناطیسی در شیارهایی كه بر روی سطح‌شان وجود دارند ثبت نمایند.

یكی از شناخته‌شده‌ترین انواع دیسكت‌ها، دیسكت‌های ۵/۳ اینچی است كه دارای پوشش پلاستیكی جامدی هستند و اندازه‌ی آنها آنقدر كوچك است كه براحتی می‌توان آنها را در جیب قرار داد.

دیسكت‌ها دارای فوایدی هستند كه از جمله‌ی آنها می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:

۱) قابلیت‌ حمل داده‌ها:

به كمك دیسكت‌ها براحتی می‌توان داده‌های یك كامپیوتر را به كامپیوتر دیگری منتقل كرد.

۲) تهیه پشتیبان:

به آسانی می‌‌توان از فایل‌های موجود بر روی درایو دیسك‌سخت یك كپی بر روی دیسكت‌ تهیه كرد. این كپی پشتیبانی است كه در صورت آسیب دیدن داده‌های موجود بر روی درایو دیسك‌سخت، می‌توان از آنها استفاده نمود.

۳) نرم‌افزار‌های جدید:

اگر چه بسته‌های نرم‌افزاری بر روی دیسك‌سخت نگه‌داری می‌شوند اما نرم‌افزارهایی كه به صورت بسته نیستند معمولاً بر روی دیسكت ارایه می‌شوند. البته نرم‌افزارهای جدید بیشتر بر روی دیسك‌های CD-ROM عرضه می‌گردند.

● دیسك‌های سخت

یك دیسك سخت صفحه‌ای فلزی است كه با اكسید مغناطیسی پوشانده شده است و می‌تواند برای ارایه دادن داده‌ها مغناطیسی شود. مكانیسمی كه برای خواندن یا نوشتن داده‌ها استفاده می‌شود «بازوی دستیابی» نام دارد. كار بازوی دستیابی كه در حقیقت یك بازوی مكانیكی است، قرار دادن شاخك‌های خواندن/ نوشتن بر روی سطح یك دیسك در دیسك‌گردان می‌باشد. شاخك خواندن و نوشتن در انتهای بازوی دستیابی است و بالای شیار قرار گرفته و در اصل با سطح آن كاملاً تماس ندارد.

اگر شاخك خواندن و نوشتن بر روی سطح دیسك قرار بگیرد و با آن تماس داشته باشد این بدان معناست كه شاخك خراب شده است و همین امر می‌تواند موجب از بین رفتن داده‌ها شود.

البته اگر بر روی سطح دیسك یك ذره و یا شی‌ء كوچكی هم وجود داشته باشد كه شاخك با آن برخورد كند، این برخورد نیز موجب از بین رفتن داده‌ها می‌شود. در كامپیوترهای شخصی می‌توان از كارتریج دیسك‌های سختی استفاده كرد كه قابلیت جابجایی داشته باشند. چنین دیسك‌هایی را در صورت پرشدن می‌توان با یك دیسك‌خالی عوض كرد.

● دیسك‌نوری

فن‌آوری مربوط به دیسك نوری از لیزر برای ضربه‌زدن به لایه‌ی فلزیی كه سطح دیسك را پوشانده است استفاده می‌كند. وقتی داده‌ها وارد می‌شوند؛ گرمای حاصل از لیزر، نقاط كوچكی را بر روی سطح دیسك پدید می‌آورد. برای خواندن داده، لیزر به پویش دیسك می‌پردازد و یك لنز نیز انعكاس‌های مختلف نور كه از نقاط متفاوتی می‌آیند را گرفته و به این ترتیب داده‌های موجود بر روی دیسك خوانده می‌شوند. فن‌آوری دیسك‌نوری؛ حافظه‌ای ارزان‌، فشرده و با ظرفیت ذخیره‌سازی بالا را فراهم می‌كند.

● رسانه‌های فقط خواندنی

محتوای رسانه‌های فقط خواندنی توسط كارخانه‌ی تولیدكننده‌ بر روی آنها ذخیره می‌شود. چنین رسانه‌هایی را كاربر تنها می‌تواند بخواند یعنی می‌تواند به محتوای آنها دسترسی پیدا كند، اما نمی‌تواند چیزی بر روی آنها بنویسد. بعضی از بسته‌های نرم‌افزاری مربوط به برنامه‌‌های كاربردی چیزی حدود ۱۲ دیسكت‌ و یا بیشتر را شامل می‌شوند كه همه‌ی آنها را می‌توان بر روی یك دیسك‌نوری قرار داد. چنین رسانه‌هایی كه یكبار نوشته شده و بارها خوانده می‌شوند را رسانه‌های WORM نیز می‌نامند. این رسانه‌ها بعد از این كه یكبار پر شدند تبدیل به رسانه‌ای فقط خواندنی می‌شوند.

● دیسك مغناطیسی- نوری

این دیسك‌ها در اصل تركیبی از بهترین ویژگی‌های موجود در فن‌آوری‌های مربوط به دیسك‌نوری و دیسك‌مغناطیسی را شامل می‌شوند. دیسك‌های مغناطیسی- نوری مانند دیسك‌های نوری دارای ظرفیت بالا و همچون دیسك‌های مغناطیسی دارای قابلیت نوشتن هستند.

● CD-ROM

دیسك‌فشرده با حافظه‌ی فقط خواندنی كه به آن CD-ROM می‌گویند یكی از انواع فن‌آوری‌های نوری محسوب می‌شود. فن‌آوری این نوع دیسك‌ها نسبت به سایر دیسك‌های نوری دارای فواید عمده‌ی چندی است. فرمت این دیسك‌ها مانند دیسك‌های فشرده‌ی صوتی است. بنابراین شركت‌هایی كه تولیدكننده‌ی موسیقی‌های دیجیتالی هستند می‌توانند از ماشین‌های خود برای تولید نرم‌افزارهای دیگر نیز استفاده كنند.

CD-ROMها دارای ظرفیت بالایی هستند. این ظرفیت به MB۶۰۰ در هر دیسك می‌رسد و چیزی معادل ظرفیت ۴۰۰ دیسك ۵/۳ اینچی است.

فن‌آوری دیگری از دیسك‌های فشرده كه CD-R نام دارد عمل نوشتن را بر روی دیسك نوری امكان‌پذیر می‌سازد. برای استفاده از فن‌آوری CD-Rها ما به یك درایو CD-R ، یك دیسك CD-R و نرم‌افزاری كه باید همراه درایو CD-R نصب شود نیاز داریم. وقتی بر روی یك CD-R داده‌ای نوشته شد، از آن پس این داده‌ را می‌توان از طریق درایو CD-R و هم از طریق هر درایو CD-ROM دیگری خواند.

● DVD-ROM

فن‌آوری دیسك‌های ویدیویی تصویری (DVD) از پرتوهای لیزری برای خواندن نقاط میكروسكوپی كه ارایه‌كننده‌ی داده‌ها هستند استفاده می‌كند. از آنجایی كه لیزر بكار رفته برای خواندن این دیسك‌ها دارای طول موج كوتاهی است لذا درایو این دیسك‌ها می‌تواند تعداد زیادی از نقاط متراكم موجود بر روی دیسك‌ را به طور همزمان بخواند. همین امر موجب می‌شود كه ظرفیت دیسك به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد.

حداقل ظرفیتی كه یك DVD می‌تواند داشته باشد GB۷/۴ است. چنین ظرفیتی هفت برابر ظرفیت یك CD-ROM است. DVDها دارای دو لایه از اطلاعات هستند كه هر دوی این لایه‌ها بر روی یك طرف دیسك قرار دارند. یكی از این لایه‌های اطلاعاتی، ساده و دیگری حاوی اطلاعات مشكل و پیچیده است. DVDهای دولایه‌ای قادرند تا ظرفیت GB ۵/۸ داده را در خود نگه دارند. علاوه بر این می‌توان بر روی هر دو طرف DVDها نوشت كه این امر ظرفیت آنها را تا GB۱۷ افزایش می‌دهد. از درایو DVD-ROM می‌توان برای خواندن دیسك‌های CD-ROM نیز استفاده كرد.

● نوار مغناطیسی

نوار مغناطیسی شبیه به نوارهایی است كه در كاست‌های پلاستیكی استفاده می‌شوند. بر روی این نوارها یك پوشش مغناطیسی وجود دارد كه این موجب ذخیره شدن داده‌ها بر روی این نقاط مغناطیسی می‌شود. هر چه تعداد نقاط مغناطیسی موجود بر روی نوار زیاد باشد؛ نوار، داده‌های بیشتری را ذخیره می‌كند. مقدار داده‌های موجود بر روی نوار برحسب چگالی بیان می‌شود. این چگالی تعداد كاراكترها و یا بایت‌هایی را كه در هر اینچ می‌توانند ذخیره شوند، نشان می‌دهد.

بالاترین ظرفیت‌ نوارهای مغناطیسی برای نوارهای صوتی دیجیتالی یا DAT است. این نوارها از روش‌ پویش مارپیچی برای ضبط داده‌ها استفاده می‌كنند.

نوار DATبدور یك شاخك خواندن/ نوشتنِ چرخشی پیچیده می‌شود. این شاخك هنگام حركت به طور عمودی می‌چرخد.

این امر باعث می‌شود كه داده‌ها بجای این كه در طول نوار قرار گیرند به طور قطری (مورب) بر روی آن ذخیره شوند. دستگاهی كه نوار مغناطیسی را اجرا می‌كند، برای خواندن یا نوشتن داده‌ها از یك شاخك خواندن/ نوشتن استفاده می‌نماید.

---