خار مغیلان در پای زائران

چگونه حق و حقوق زوار رعایت می شود

- قیمت استثنایی، مجری مستقیم و انحصاری تورهای هفتگی.

- طعم تجربه سفر را ما برایتان شیرین می کنیم.

- سفر معنوی و خاطره ای ماندگار را با ما تجربه کنید.

- سفرهای زیارتی، زمینی و هوایی، ویژه ماه مبارک رمضان، هتل سه ستاره.

- عتبات عالیات، سوریه، تورکامل، بلیت ارزان، فول چارتر، گشت شهری و رایگان.

- سفری به یادماندنی با راهنمای مجرب و آموزش دیده و...

این عناوین تنها بخشی کوتاه از تبلیغات و اطلاعات آژانس های مسافرتی و دفاتر خدمات زیارتی و سیاحتی است که به وفور در جراید، اماکن عمومی و در و دیوار شهر دیده می شود و به مناسبتهای مختلف و طبق ذائقه مردم تغییر رنگ و متن می دهد.سفر به عتبات عالیات، زیارت قبر شش گوشه امام حسین«ع»، زیارت مرقد مطهر حضرت علی«ع»، همچنین زیارت قبور پاک و مطهر حضرت زینب و حضرت رقیه«س» آرزوی تک تک شیعیان و دوستداران اهل بیت«ع» در کشورمان است.

حال با توجه به اینکه چند سالی است سعادت زیارت مرقد مطهر امام حسین«ع» و دیگر اهل بیت«ع» نصیب مردم شده است، برخی کارگزاران و آژانس های مسافرتی هم با سوءاستفاده از احساسات پاک و معنوی مردم، این حق را به خود می دهندکه بدون در نظر گرفتن حق و حقوق زائران و حفظ شئونات مردم ایران اسلامی با آنها برخورد نمایند و در قبال دریافت مبالغ هنگفت، کمترین خدمات رسانی را در سفرهای زیارتی به آنها داشته باشند، ضمن اینکه بسیاری از آژانسهایی هم که تحت پوشش سازمان حج و زیارت نیستند، اقدام به اعزام زائران برای سفر به عتبات عالیات می کنند بدون اینکه به سازمان یا نهادی هم پاسخگو باشند.

حق و حقوق زائران، نحوه نظارت و بازرسی سازمان حج و زیارت بر آژانسهای مسافرتی و زیارتی، چگونگی برخورد با آژانسهای متخلف و وظایف مدیران کاروانها مهمترین محورهای مورد بحث ما در دو شماره گزارش پیش روست.

● راهنمایان راه را نمی دانند

آقا سید به تازگی از سفر عتبات عالیات برگشته است. او که برای سفر هشت روزه خانوادگی خود ۸۰۰هزار تومان هزینه کرده است و از خدمات و امکانات رفاهی آژانس مسافرتی اش بسیار گله مند است در توضیحات بیشتری می گوید: «در طول سفر با مشکلات بسیاری روبرو شدیم که مهمترین آن آشنا نبودن راهنمایان به زبان عربی بود که نمی دانم اگر در بین دوستان نبودم چه اتفاقی برای آنها می افتاد.»

وقتی به او می گویم مگر شما به زبان عربی مسلط هستید، چنین می گوید: «بله با توجه به حرفه کاری و تحصیلاتم به این زبان تسلط کامل دارم، اما بحث بر سر این است که چطور آژانسی که تحت پوشش سازمان حج و زیارت می باشد، مدیران ناآشنا به زبان عربی به همراه زائران اعزام می کند.»

این زائر در ادامه صحبتهای خود به حادثه تلخ و ناگواری که در این سفر برای دوستانش اتفاق افتاد اشاره می کند و می گوید: «متأسفانه یکی از همسفران مادر خود را در عراق از دست داد و به رحمت خدا پیوست برای مجوز کفن و دفن و کارهای بیمه او کسی نبود که راهنمایی کند وخود ما شخصا پس از دوندگی های بسیار مجوز را گرفتیم و متأسفانه هیچ یک از مسئولان شرکتی که ما را اعزام کردند برای هماهنگی کارها حضور نداشتند که در نهایت مجبور شدیم جنازه را روی باربند یک ماشین به قبرستان منتقل کنیم و تازه آن موقع بود که سروکله آقایان شرکت پیدا شد.»

از این زائر در مورد وضعیت هتل و غذا سؤال می کنم که به محض شنیدن، سری به حالت تأسف تکان می دهد و می گوید: «اولا که اسم محل اسکان مسافران را نمی توان هتل گذاشت، در اتاقها را که باز می کردیم بوی نم و تعفن حالمان را به هم می زد، دیدن ملحفه های زردرنگ و نامرتب روی تختها، پرده های رنگ و رو رفته و غبار گرفته و رژه سوسکها و ... هم حکایت های غم انگیز دیگری است که هنگام ورود حسابی توی ذوقمان زد. تازه بعد از مدتی اقامت در اتاق فهمیدم که کولر و لامپها فقط از پایین روشن و خاموش می شوند و کولر فقط از ساعت ۱۲شب تا ۳صبح روشن است.»

آقاسید با اشاره به اینکه برخی از کارگزاران از حس معنوی گرایی زائران سوءاستفاده می کنند و می گویند زائران امام حسین«ع» دنبال رفاه نیستند و حاضرند روی زمین بخوابند، می گوید: «این مسائل باعث شد که مدیران هتل ها به نظافت و بهداشت محل اسکان زائران توجه زیادی نداشته باشند، همچنین در زمانی که پیک مسافر است، خانواده ها و زن و مرد از هم جدا و به صورت هیئتی در سالنهای بزرگ مستقر می شوند.»

باجگیری در ازای ارائه خدمات!

آقا سید که دل پردردی از سفر و خدمات نامناسب آژانس ها دارد، به پولهای اضافه ای که در طول مسیر از زائران می گیرند هم اشاره می کند و می گوید: «بابت روشن کردن کولر اتوبوس مثلا از مرز مهران تا تهران و یا مسیر کربلا به نجف و حتی در هنگام گشت و گذار شهری هم باید پول می دادیم که در مجموع مدیر کاروان ۱۵۰هزارتومان برای مسیر نجف- سامرا و بغداد- کربلا از ما پول گرفت و درصدی از آن را به راننده و کمک راننده داد که تمام این دریافتی ها غیرقانونی است چون طبق قرارداد، نباید پول اضافه پرداخت می کردیم البته ناگفته نماند برخی از مدیران کاروان که خوش انصاف بودند، پول کمتری می گرفتند.

● خدمات تقلبی و کاغذی

بیماری و حادثه خبر نمی کند، آن هم اگر در سفر باشی، سفر به سرزمین گرم و در شرایطی سخت و ساعتها در اتوبوس نشستن، بنابراین آنچه در وهله اول به ذهن می رسد و شرط عقل هم حکم می کند، حضور تیم پزشکی در هتل ها و محل اسکان زائران می باشد. مسئولان حج و زیارت در سایتهای خود خبر از استقرار پزشکان و درمان رایگان بیماران در درمانگاه های ۱۲ساعته و شبانه روزی می دهند، اما این فقط در حد حرف و خدمات پزشکی روی کاغذ است.

چون زائرانی که به تازگی از سفر عتبات برگشته اند، نه پزشکی در هتل ها دیده اند و نه شاهد درمانگاهی بودند!

آقای دکتر مقدم که اخیراً با آژانس تحت پوشش سازمان حج به زیارت عتبات رفته در مورد وضعیت تیم پزشکی مستقر در هتل محل اقامت خود می گوید: «در طول سفر چند تن از همراهان ما مریض شده و دچار فشار خون بالا شدند و با توجه به اینکه سن اکثر آنها بالا بود، همه با مشکل روبرو شدند. همچنین یک خانم باردار هم جزو همسفران بود که به دلیل مسافت زیاد او هم با افت فشار روبرو شده بود، البته من فقط وسیله بودم و به آنها کمک می کردم، اما متاسفانه در هتل هیچ پزشکی نبود که به وضعیت آنها رسیدگی کند و فقط با داروهایی که همراه داشتم تا حدودی به مداوای آنها می پرداختم، در حالی که ارائه خدمات پزشکی باید جزو وظایف تور باشد.»

با خانم کیشانی که یک ماه قبل از سفر سوریه برگشته اند، در طول مسیر مترو صادقیه آشنا می شوم. صحبتهای مادر و دختر را ناخودآگاه می شنیدم که از خاطرات سفر، قیمتها و کم و کاستی ها می گفتند. وقتی سوژه گزارش را با آنها مطرح می کنم، خیلی خوشحال می شوند، انگار دنبال چنین موقعیتی بودند تا بتوانند حرفهای ناگفته و گله و شکایات خود را در جایی بازگو کنند.

مادر با این عبارت که خانم، خدا شما را سر راه ما قرار داد تا بتوانیم حرفهایمان را به گوش مسئولان برسانیم، سخنان خود را بیان می کند: «از آژانس... به صورت هوایی یک هفته به سوریه رفتیم، هتل در منطقه زینبیه بود و مجبور بودیم برای زیارت حرم حضرت رقیه(س) هر دفعه خودمان ۶ تا ۷ هزار تومان کرایه رفت و برگشت دهیم و فقط آژانس یک بار هزینه رفت و برگشت را تقبل کرد، در حالی که در قرارداد اولیه چنین چیزی ذکر نشده بود و رفت و آمد و گشت شهری رایگان بود، ضمنا همسفران ما که هر کدام از طریق یکی از شعبات همان شرکت و آژانس در مناطق مختلف ثبت نام کرده بودند، هزینه های متفاوتی متقبل شده بودند، حال آنکه همه از یک نوع امکانات و هتل و... برخوردار بودیم مثلا قیمتها از ۵۲۰ تا ۶۵۰ هزار تومان فرق می کرد.»

دختر این خانم در ادامه صحبتهای مادرش چنین می گوید: «راهنما و مدیر کاروان به جای اینکه در مورد اماکن مذهبی سوریه توضیح دهد، به معرفی بازار می پرداخت.»

خانم کیشانی که دانشجوی سال اول زیست شناسی است در ادامه می گوید: «قبل از سفر در سایت خبری حج و زیارت خوانده بودم که بسته های فرهنگی به زائران می دهند و فیلمهایی از اماکن مذهبی برای زائران پخش می کنند، درمانگاه های اضطراری و پزشک رایگان در هتل ها مستقر است، هر هتلی یک مدیر ثابت ایرانی دارد، اما متاسفانه نه تنها ما هیچ یک از موارد فوق را در طول سفر مشاهده نکردیم، بلکه چند تن از بچه هایی که همراه کاروان بودند به دلیل نوشیدن آب غیربهداشتی بیمار شدند که خانواده آنها برای درمان مجبور شدند هزینه بسیار سنگینی بپردازند چون راهنما و مدیرهتل دکتر آشنا و تحت قرارداد خودشان را برای ویزیت بیمار آورده بودند که ۱۵۰هزار تومان بابت معاینه دستمزد گرفته بود. او همچنین می گوید: «تعدادی از مسافران دیده بودند که کارگران هتل بطری های آب معدنی را از شیر آب پرکرده و به زائران می دادند! واقعا اگر مسئولان حج و زیارت بر عملکرد نظارتی خود در آژانسها دقت بیشتری به خرج دهند، شاهد این سوءاستفاده ها از سوی برخی افراد سودجو نخواهیم بود.»

● منشور حقوق زائر

مسافر در طول سفر به امنیت و آرامش نیاز دارد و توقع دارد در برابر هزینه ای که پرداخت می کند و طبق قراردادی که قبل از سفر با آژانس مورد نظر امضاء می کند، از حق و حقوق کافی برخوردار باشد. براستی آیا در سازمانها و نهادهای مربوطه، قانون یا منشوری تحت عنوان حق و حقوق زائر وجود دارد؟

حجت الاسلام والمسلمین مهدی شهسواری، مدیرکل امور بین الملل و راهبری امور زیارتی در سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوال فوق با اشاره به اینکه در سازمان حج و زیارت منشور حقوق و تکالیف زائر و قرارداد سفر زیارتی عتبات مقدسه عراق بین کارگزار عامل و زائر تدوین و تهیه شده و قبل از سفر در اختیار زائران قرار می گیرد، می گوید: «کارگزار و زائر هر دو حق و حقوقی نسبت به یکدیگر دارند و طبق قرارداد، ملزم به اجرای تعهدات خود هستند.»

وی می گوید: «بحث حقوق به زائر و تکریم او برای مجموعه سازمان حج و زیارت در اولویت کاری قرار دارد و مسئولیت امور زائران نیز وظیفه ذاتی سازمان است.»

حجت الاسلام شهسواری با اشاره به اینکه ساز و کار نظارتی در سفر زیارتی حج بسیار قویتر از عتبات عالیات می باشد، می گوید: «سازمان حج و زیارت در عراق با توجه به شرایط موجود، تلاش مضاعف خود را آغاز کرده تا شرایط بهتری برای زائران فراهم کند.»

مدیرکل امور بین الملل و راهبری امور زیارتی در ادامه به امکانات محدود عراق از نظر ساختمانی و هتل ها اشاره می کند و می گوید: «ساختمانها و محل اسکان زائران در عراق هیچ شباهتی به هتل ندارد و با توجه به شرایط خاص عراق، هنوز پیشرفت زیادی در این زمینه به چشم نمی خورد و لذا در این خصوص مشکلاتی وجود دارد که به آن واقفیم. این را هم می دانیم که امکانات موجود کافی نیست، اما تمام سعی خود را برای رفاه زائران انجام می دهیم.»

وی همچنین به مشکلات جاده ای و امنیت زائران در مرزها هم اشاره کرده و خاطر نشان می کند: «با تمام شرایط موجود عراق، تامین امنیت هموطنان و زائران عزیز را جزو وظایف اصلی خود می دانیم و سعی بر این است که مشکلات را به حداقل برسانیم؟!!! ما هم قبول داریم که آنچه در سفر به عتبات عالیات اتفاق می افتد، متناسب با شأن زائران ایرانی نیست اما با توجه به امکاناتی که در عراق است، نمی توانیم خدمات بهتری فراهم کنیم، به همین منظور سعی می کنیم از صدور ویزاهای انفرادی جلوگیری شود.»

وی در ادامه به ارائه آماری در خصوص اعزام زائران به عتبات اشاره می کند و می گوید: «سالانه یک میلیون و روزانه ۴هزار نفر در قالب ۱۰۰ کاروان و روزانه ۱۰۰ اتوبوس از سراسر کشور به عتبات عالیات اعزام می شوند و در همین جا به هموطنان توصیه می کنیم فقط از طریق آژانس ها و کارگزاران تحت پوشش سازمان حج و زیارت و به صورت اینترنتی در سایت wwwatabathajir برای سفر به عتبات عالیات اقدام به ثبت نام نمایند تا چنانچه با مشکلی مواجه شدند، مسئولان بازرسی سازمان در کمترین زمان به کار آنها رسیدگی کنند.»

از قدیم الایام سختی و مشقت، بخشی از سفر به عتبات عالیات و بخصوص مرقد مطهر امام حسین«ع» بوده است. جلوگاه عشق به آن حضرت آنقدر زیاد است که زائران درگاه حضرتش پا برهنه و لب تشنه به زیارت می روند. دلدادگان سرور شهیدان مشکلات موجود را به خاطر شیرینی و حلاوت زیارت سیدالشهداء تحمل می کنند و بر سختی راه و ناملایمات چشم می پوشند، اما این امر نباید مسئولیت دست اندرکاران و مسئولان ذیربط برای حل این مشکلات را کم رنگ کند.

به اعتقاد کارشناسان مسائل اقتصادی، اقتصاد استان کربلا در ۵سال اخیر به برکت زائران ایرانی تحول و رشد چشمگیری یافته است. هر زائر ایرانی رقمی بین ۱۰۰ تا ۸۰۰هزار تومان از بازارهای نجف و کربلا خرید می کند، بیش از ۴۰هزار تومان عوارض دولتی از هر زائر اخذ می شود، به اینها می توان پول هتل، غذا و حمل ونقل را نیز اضافه کرد، اما عراقی ها چندان به فکر ارائه خدمات بهتر به این زائران پربرکت نیستند.

● حساب دو دوتا چهارتا است!

در یک حساب سرانگشتی می توان میزان ارزآوری زائران ایرانی برای عراقی ها را محاسبه کرد. براساس آمار ارائه شده از سوی مسئولان حج و زیارت، روزانه ۴هزار و سالانه حدود یک میلیون زائر وارد عراق می شوند. اگر این تعداد به طور متوسط ۵۰۰هزار تومان از بازارهای عراق خرید کنند، در پایان هر سال رقمی معادل یک میلیارد و ۵۰۰هزار تومان برای دولت این کشور ارزآوری خواهند داشت.

به اعتقاد کارشناسان آنچه در این میان حائز اهمیت است، مدیریت جدی مسئولان حج و زیارت برای ارائه خدمات مطلوب به زائران ایرانی است که باید از حالت شعاری خارج شود و به مرحله عمل برسد، درحالیکه متأسفانه تاکنون نه تنها شاهد کم کاری و ارائه خدمات نامطلوب به هموطنانمان هستیم، بلکه عده ای بی توجهی را به حدی رسانده اند که از زائران کلاهبرداری می کنند و در قبال پولی که می گیرند، خدمات نمی دهند، ضمن اینکه دست برخی از آژانس های مسافرتی غیرمجاز یعنی کارگزارانی که جزو بند الف- ب هستند، هم آنقدر باز است که به راحتی به خود اجازه می دهند کاروان زیارتی راه بیندازند و اقدام به اعزام زائر کنند.

براستی مسئولان حج و زیارت برای رسیدن به وضعیت مطلوب و حفظ امنیت زائران چه نظارتی بر کار آژانسها دارند و از همه مهمتر چه اقداماتی برای حفظ آبرو، کرامت و شأن انسانی زائران انجام داده اند؟

حجت الاسلام والمسلمین مهدی شهسواری، مدیرکل امور بین الملل و راهبری امور زیارتی در سازمان حج و زیارت در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه مشکلات زیادی بخاطر شرایط موجود در عراق وجود دارد و همین امر باعث می شود به نتیجه مطلوب و متناسب با شأن زائران نرسیم می گوید: «علی رغم تمام مصائب، تلاش شبانه روزی سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری بر این است که تحت هر شرایطی خدمات مطلوبی به زائران ارائه دهیم و امیدواریم در آینده بتوانیم بهترین وسایل رفاهی را فراهم کنیم.»

وی درخصوص امنیت زائران می گوید: «تمام کاروانهای تحت پوشش سازمان در تمام طول مسیر از مبدأ تا مقصد توسط نیروهای امنیتی تحت حفاظت کامل قرار دارند ضمن اینکه با شرکتهای امنیتی عراق هم در این خصوص قرارداد بسته ایم تا از نیروهای مورد تأیید استفاده شود.»

علی لیالی، رئیس سازمان حج و زیارت هم در دومین گردهمایی روحانیون کاروانهای عتبات عالیات با اعلام اینکه مسئولیت سازمان حج و زیارت در فرایند زیارتی یک مسئولیت سخت افزاری است، اضافه می کند: «باید تلاش کنیم تا امکانات حمل ونقل زائر، اوقات فراغت و امنیت و تغذیه زائران پیرامون اتفاقاتی که می افتد، به بهترین نحو انجام گیرد همچنین در تلاش هستیم با تنظیم و تأمین امکانات ظرفیت اعزام کاروان به عتبات را به ۵هزار نفر در روز افزایش دهیم.»

وی بازدید و استانداردسازی هتل ها در کربلا و نجف در سه ماه گذشته را از برنامه های سازمان حج و زیارت ذکر می کند و می گوید: «طی این مدت تا حدود زیادی به هتل ها نظم بخشیده ایم از جمله اینکه کمک مادی به شکل وام انجام شده و تعدادی آشپزخانه مرکزی در کربلا و نجف جهت رفاه حال زائران ایرانی ساخته شده است.»

● مدیران آژانس، دنبال پورسانت!

«بسیاری از آژانس های مسافرتی مجری مستقیم نیستند و در قبال دریافت پورسانت برای برخی آژانس ها مسافر جذب می کنند. بدیهی است که در چنین شرایطی کارمندان آژانس که برگزارکننده مستقیم تور نیستند فقط به فکر دریافت پورسانت بیشتر حاصل از جذب مسافرند نه صداقت حرفه ای!»

امیر اردلان رضایی، مدیر یک آژانس مسافرتی تحت پوشش سازمان حج و زیارت در گفت وگو با گزارشگر کیهان با بیان مطلب فوق اضافه می کند: «تمام آژانسهای مسافرتی بند ب تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستند و فعالیت هر یک از آژانسها باهم فرق می کند، برخی فقط به صورت واسطه و دلالی فعالیت می کنند و مسافر را به آژانسهای دیگر معرفی می کنند و درصدی هم برای خود برمی دارند، عده ای دیگر مستقیم پرواز دارند وبه تمام نقاط دنیا تور می فرستند که شامل تورهای زیارتی و سیاحتی می شود و دسته سوم آژانس های تحت پوشش سازمان حج و زیارت می باشند که فقط تورهای زیارتی دارند.»

وی با این توصیه که مسافرانی که قصد سفر به عتبات مقدسه و سوریه را دارند، بهتر است از طریق آژانس های تحت پوشش ثبت نام کنند، خاطرنشان می کند: «البته ناگفته نماند، خیلی از زائران برایشان مهم نیست که درچه هتلی بخوابند و یا چه غذایی بخورند، فقط عشق زیارت امام حسین«ع» را دارند و به صورت هیئتی به عتبات عالیات می روند و سختی راه را به عشق سیدالشهدا به تن می خرند، اما این مسئله نباید باعث شود که کارگزاران از وضعیت روحی مسافران سوء استفاده کنند.»

حجت الاسلام شهسواری، مدیرکل امور بین الملل و راهبری امور زیارتی سازمان حج و زیارت هم در پاسخ به این سؤال که چند نوع آژانس در کشور فعالیت می کنند اینطور پاسخ می دهد: «سه نوع آژانس داریم که افراد از آنها خدمات دریافت می کنند، آژانس های بند الف- ب و پ.»

وی ادامه می دهد: «بند الف، هواپیمایی است که مجوز تورها و پروازهای آنها از طریق سازمان هواپیمایی صادر می شود. بند ب آژانسهای گردشگری است که با مجوز سازمان گردشگری اقدام به فعالیت می کنند و آژانسهای بند پ هستند که از سازمان حج و زیارت مجوز دارند و کاملاً قانونی می باشند و برنامه های زیارتی آنها با مجوز رسمی از سوی سازمان انجام می شود.»

حجت الاسلام شهسواری به فعالیت برخی از کاروانها که بعضاً در مجالس روضه های زنانه و یا به صورت خانوادگی شکل می گیرد هم اشاره می کند و می گوید: «این گروهها به صورت کاملاً غیرقانونی اقدام به این کار می کنند و سازمان هیچ گونه مسئولیتی در قبال فعالیت آنها ندارد.» وی همچنین می گوید: «برخی از آژانس ها در کنار تورهای سیاحتی، تورهای زیارتی هم دارند که این کار آنها غیرقانونی است و تخلف محسوب می شود.»

وقتی به آقای شهسواری می گویم شما برای جلوگیری از فعالیت گروهها و آژانس های متخلف چه اقداماتی انجام داده اید، می گوید: «سازمان به تمام ارگانها و آژانس ها اعلام کرده که از آگهی دادن در روزنامه ها خودداری کنند و یا اقدام به اعزام زائر از طریق کاروانها نکنند، ولی متأسفانه هرکس کار خودش را می کند و به توصیه های سازمان توجهی ندارد ضمن اینکه درمورد سفر به سوریه نقش سازمان فقط نظارتی است و آژانس های بند الف و ب زائران را از عراق به سوریه می برند که متأسفانه بسیاری از زائران با مشکلاتی هم مواجه شده اند و علی رغم اطلاع رسانی و توصیه های سازمان، این گروهها همچنان به فعالیتهای غیرقانونی خود ادامه می دهند.»

● فعالیت ۱۴۶۵ کارگزار در سراسر کشور

تعداد زیاد آژانس های مسافرتی و کارگزاران در سراسر کشور نباید مانع از این باشد که نظارت دقیقی بر کار و نحوه فعالیت آنها نباشد، حال آنکه این موضوع و اشتیاق مردم برای سفر به عتبات مقدسه و سوریه باید مسئولان ذیربط را به نظارت و دقت بیشتری بر کار کارگزاران وادار کند و زائران را کاملاً با حق و حقوق خود آشنا سازد.»

علی اکبر غیرتی، مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی سازمان حج و زیارت در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه یک هزار و ۴۶۵کارگزار در سراسر کشور و ۳۶۴ کارگزار در تهران فعالیت می کنند، درخصوص نحوه برخورد با کارگزاران متخلف می گوید: «در هیئت بدوی رسیدگی به تخلفات دفاتر خدمات زیارتی استانها مطرح و برابر آئین نامه رسیدگی به تخلفات تصمیم گیری می شود.»

وقتی از وی درخصوص نحوه عملکرد بازرسان و چگونگی نظارت آنها می پرسم، اینطور پاسخ می دهد: «باتوجه به مأموریت سازمان حج و زیارت و به جهت تسهیل و خدمات رسانی سریع و هرچه بیشتر به زائران عتبات عالیات، سوریه و مکه مکرمه و مدینه منوره، اداره کل بازرسی، ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات براساس منشور حقوق زائر اقدام به بازرسی دوره ای و موردی براساس گزارشهای رسیده می کند.» این مسئول در ادامه مهمترین محورهای برنامه های بازرسان را بازرسی از دفاتر خود استانها اعم از کلیه کارهای جاری و پرونده ها و برنامه آموزش کارگزاران ذکر و اضافه می کند: «بازرسی از کلیه دفاتر و آژانسهای تحت پوشش سازمان حج و زیارت یکی دیگر از برنامه های بازرسان است.»

غیرتی همچنین درمورد نحوه رسیدگی به شکایات می گوید: «اداره کل بازرسی براساس شکایات رسیده، بلافاصله شکایات را بررسی و صحه گذاری می کند و از طریق مدیران استانها پیگیری و به شاکی پاسخ لازم داده می شود و در مواردی که خود اداره کل می بایست مستقیماً به موضوع رسیدگی نماید، رسیدگی به صورت مستقیم توسط کارشناس مربوطه انجام می شود.» وقتی به او می گویم پس چرا علی رغم این همه ناظر و بازرس برخی از آژانس های تحت پوشش سازمان تخلف می کنند و خلاف قوانین و منشور حقوق زائر حق و حقوق آنها را رعایت نمی کنند، می گوید: «البته قبول دارم که باید نقش نظارتی ما پررنگ تر باشد تا جلوی سوءاستفاده ها گرفته شود، اما خود مردم هم باید هنگام مراجعه به آژانس ها و عقد قرارداد دقت لازم را به خرج دهند و از حقوق خود دفاع کنند.»

به آقای غیرتی می گویم، یعنی می خواهید توپ را در زمین مردم بیندازید، تا آنها دقت بیشتری به خرج دهند، حال آنکه بسیاری از زائرانی که اخیراً از عتبات برگشته اند، می گویندهیچ متنی تحت عنوان حق و حقوق و منشور زائر هنگام عقد قرارداد در آژانس ها ندیده اند، که وی در توضیحاتی می گوید: «چنانچه زائران برای ثبت نام به دفاتر سازمان حج و زیارت مراجعه کنند قطعاً تمام این حقوق و منشور در اختیار آنان قرار می گیرد، اما باید ما هم اطلاع رسانی بیشتری در این مورد به مردم داشته باشیم و فرمها را در اختیار تمام آژانسها قرار دهیم.»

از آقای غیرتی درخصوص بسته های فرهنگی و آموزش مدیران کاروانها می پرسم که در پاسخ می گوید: «کلیه مدیران کاروانها و کسانی که تحت هر عنوانی در خدمت زائران قرار می گیرند، طبق ضوابط سازمان بسته های آموزشی برای آنها درنظر گرفته می شودکه گذراندن دوره های اخذ گواهی هم جزو شرایط لازم است و همه ساله نسبت به بروزرسانی اطلاعات و آگاهی آنها بازآموزی می شود.»

● آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم

خدمات درمانی در خارج از کشور از سوی دولت به هلال احمر واگذار شده و مراکز پزشکی سازمان حج و زیارت هم طبق همین اصل تحت نظر هلال احمر است که خدمات درمانی و پزشکی به زائران ارائه می دهند.

دکتر جوادشیخ زاده مسئول امور پزشکی و بیمه زائران به عتبات عالیات و سوریه در سازمان حج و زیارت در گفت وگو با کیهان می گوید: «درحال حاضر در عراق ۸ درمانگاه داریم که ۴درمانگاه در کربلا دایر است که ۲ درمانگاه آن به صورت شبانه روزی و ۲مورد دیگر به صورت ۱۲ و ۱۶ ساعته فعال هستند. در نجف هم ۲ درمانگاه شبانه روزی و یکی ۱۶ساعته داریم همچنین در کاظمین و بغداد هم ۲ درمانگاه شبانه روزی مجزا داریم و در سامرا چون زائران اقامت و اسکان ندارند، تیم پزشکی همراه کاروان اعزام می کنیم.»

دکتر شیخ زاده به تیم پزشکی که هر ماه به صورت دوره ای از ایران به عراق اعزام می شود اشاره می کند و می گوید: «تیم پزشکی ۲۵نفره است که درمانهای سرپایی و اقدامات اولیه مثل آزمایشگاه و نوار قلب و... را انجام می دهند که در صورت ضرورت بیمار یا در بیمارستانهای عراق بستری یا به ایران منتقل می شود.»

وی درمورد حضور تیم پزشکی در سوریه هم می گوید: «در سوریه هم سه درمانگاه در میدان مرجع و مرکزی دمشق داریم در زینبیه هم درمانگاه شبانه روزی در هتل الجعفریه و درمانگاه ۱۲ساعته در هتل میقات فعالیت می کنند و به مداوای بیماران می پردازند.»

وقتی از دکتر شیخ زاده درمورد دلایل اطلاع رسانی ضعیف کادر پزشکی بین زائران در عتبات مقدسه و سوریه می پرسم، می گوید: «زائرانی که به عراق سفر می کنند از طریق شرکت شمسا متمرکز می شوند که این شرکت به تمام کارگزاران تحت پوشش سازمان اطلاع رسانی می کند و از طریق فرم هایی که قبل از سفر در اختیار زائران قرار می دهد، اطلاعات موردنیاز را به آنها می دهد همچنین کارت مخصوص برای زائران صادر می شود که تمام خدمات درمانی موردنیاز از روی همان کارت شناسایی به زائر ارائه می شود.»

وقتی از دکتر شیخ زاده در مورددرمان رایگان زائران که در سایت خبری حج و زیارت آمده است، سؤال می کنم، اینطور پاسخم را می دهد: «درمان رایگان نیست. چون در همان مرحله اول ثبت نام ۳هزار تومان بابت هزینه درمان از زائران دریافت می شود.»

همچنین از دکتر شیخ زاده سؤال می کنم چرا در تمام هتل های عتبات عالیات و سوریه کادر پزشکی حضور ندارند تا در صورت لزوم زائران به آنها مراجعه کنند، می گوید: «۱۲۰هتل در کربلا داریم و این امکان وجود ندارد که بتوانیم در تمام آنها درمانگاه و یا پزشک و دارو بگذاریم و بیماران می توانند با کسب اطلاعات لازم از مدیران کاروانها به درمانگاههای شبانه روزی در مکانهای معین مراجعه کنند.»

صدیقه توانا