آموزش مشاوره با قاب کوچک

گزارش تولید برنامه «مشاور» شبکه آموزش

شبکه آموزش سیما به منظور ارتقای دانش و بینش عمومی مخاطبان و افزایش مهارت‌های زندگی، هر روز بجز دوشنبه‌ها و ایام تعطیل برنامه‌ای زنده و مخاطب محور به‌نام «مشاور» را به صورت زنده از ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه به مدت ۴۵ دقیقه روی آنتن می‌برد.

● اصل مخاطب محوری

مجید قره‌گوزلو، تهیه‌کننده برنامه مشاور که فارغ‌التحصیل رشته برنامه‌سازی تلویزیون با گرایش تولید سیما از دانشکده صداوسیماست، کار خود را از سال۷۴ در سازمان صداوسیما شروع کرده و در کارنامه کاری او، برنامه‌های گوناگونی همچون صعود، طلوع و مشق عشق به چشم می‌خورد.

او درباره رویکرد برنامه مشاور ـ که از تابستان سال ۹۱ روی آنتن شبکه آموزش سیما رفته است ـ می‌گوید: تلاش برنامه مشاور، آشنا کردن مردم با خدمات مشاوره‌ای در موضوعات مختلف و بهبود سطح زندگی جامعه است. این برنامه، رویکردهای مختلفی را دنبال می‌کند. محور موضوع برنامه، شنبه‌ها به روانپزشکی کودک و نوجوانان اختصاص دارد، یکشنبه‌ها در مورد پوست، مو و زیبایی مشاوره می‌دهد، سه‌شنبه‌ها به مباحث حقوق فردی و اجتماعی می‌پردازد و چهارشنبه‌ها به روان‌شناسی. همچنین موضوع این برنامه در پنجشنبه‌ها، احکام دینی و معارف اسلامی (شامل احکام و شبهات) است.

وی ادامه می‌دهد: تلاش می‌کنیم با توجه به اولویت‌های موضوعی و براساس محورهای آموزشی و اطلاعاتی رسانه که تامین‌کننده غذای فکری جامعه است، به مسائل کلی پرداخته شود. دغدغه اصلی ما در این برنامه، پاسخگویی به نیازهای بینندگان است و این تنها اولویت کاری ماست. برای نمونه، امروز در پخش شبکه آموزش، شاهد هستید در بحث روان‌شناسی، مخاطبان با برنامه تماس می‌گیرند و دکتر غنچه راهب با توجه با شرایط زمانی برنامه اطلاعاتی در اختیار آنها می‌گذارد.

قره‌گوزلو هدف اصلی برنامه مشاور را ارائه اطلاعاتی می‌داند که موجب بهبود و تحکیم نهاد خانواده و جامعه می‌شود. وی در این زمینه می‌گوید: این برنامه با پرداختن به مسائل و موضوعات روز و با استفاده از زبان علمی و تخصصی، به شیوه‌ای ساده و جذاب با مخاطبان ارتباط برقرار می‌کند. با توجه به شیوه‌های زندگی نوین و پیچیده‌ترشدن شرایط زندگی، افراد با مشکلات خاصی مواجه هستند که با درایت و آگاهی مناسب می‌توان این مشکلات را حل کرد.

وی خاطرنشان می‌کند: برنامه مشاور، اولین برنامه شبکه آموزش است که مجری ندارد و کارشناس به صورت مستقیم با مخاطب گفت‌وگو می‌کند و در این برنامه، در زمانی محدود و بدون هدر رفتن وقت، تنها به مسائلی پرداخته می‌شود که مبتلا به جامعه امروزی و خانواد‌ه‌هاست. این برنامه از زمان آغاز تاکنون توانسته اعتماد بینندگان را جلب کند به گونه‌ای که مخاطبان با برقراری تماس با برنامه یا ارسال پیامک، مسائل و مشکلات خود را طرح و پاسخ خود را در کوتاه‌ترین زمان یعنی حدود سه الی چهار دقیقه دریافت کنند.

● تبیین فرهنگ مشاوره

غنچه راهب، چهارشنبه‌ها کارشناس برنامه مشاور است. او که دکتری روان‌شناسی دارد، می‌گوید: در چنین برنامه‌هایی با بیان کلی مسأله نسبت به مسائل و مشکلاتی که در خانواده‌ها وجود دارد، راهکارهایی کلی ارائه می‌شود که در مواردی بسیار مفید و سودمند است، زیرا خیلی از افراد، به مشاور دسترسی ندارند. مشکل دیگری که ما در جامعه با آن مواجه هستیم این است که مردم چندان با مقوله مشاوره و فرهنگ مشاوره آشنا نیستند و افراد کمی در جامعه هستند که آگاهانه از کارشناسان مشورت می‌گیرند و نمی‌گذارند در زندگی به نقطه بحران برسند یا قبل از رسیدن به آن، پیشگیری می‌کنند و با مراجعه به مشاور، مشکلاتشان را بموقع حل می‌کنند. گروهی حتی برایشان سخت است رو در رو با مشاور صحبت کنند؛ در حالی که باید فرهنگ مراجعه به مشاور و مشورت‌کردن در جامعه نهادینه شود و از این‌رو، رسانه ملی در این زمینه می‌تواند نقشی مهم ایفا کند. در ضمن وقتی در برنامه‌ای کارشناس فقط راهکار ارائه کند، برنامه یکطرفه می‌شود، ولی در برنامه‌ای که مخاطبان مسائل و مشکلات خود را با کارشناس برنامه در میان می‌گذارند، در واقع از طریق مخاطبان طرح موضوع می‌شود و تجربه نشان داده در چنین مواردی، مشاوره کارشناس تاثیرگذارتر است.

کارشناس برنامه مشاور شبکه آموزش با اشاره به این که تا حد امکان سعی می‌کند در فواصل زمانی کوتاهی که برای پاسخگویی در اختیار دارد، پاسخ‌های کاربردی ارائه کند، ادامه می‌دهد: متاسفانه برخی افراد برای حل مشکلات و مسائل خود با مشاوران برنامه‌های ماهواره‌ای تماس می‌گیرند و چون راهـــکارهای ارائه‌شده آنها با فرهنگ کشور ما سازگار نیست، مشکلاتــشان چند برابر می‌شود، زیرا مشاوره با مسائل فرهنگی رابطه مستقیم دارد.

سیما نعمتی