کنتور ـ شمارگر

● کنتور آب
که میزان مصرف آبرا اندازه‌گیری می‌کند، می‌تواند براساس یکی از دو قاعده زیر کار کند.
۱) کنتورهای دبی‌سنج، درین نوع کنتور، جریان آب، پروانه‌ای را به چرخش در می‌آورد …

کنتور آب

که میزان مصرف آبرا اندازه‌گیری می‌کند، می‌تواند براساس یکی از دو قاعده زیر کار کند.

۱) کنتورهای دبی‌سنج، درین نوع کنتور، جریان آب، پروانه‌ای را به چرخش در می‌آورد که سرعت چرخش آن (برحسب دور در دقیقه) اندازه‌گیری می‌شود. مقدار دبی (برحسب متر مکعب در ثانیه) به سرعت پروانه بستگی دارد، بنابراین می‌توان عقربه نشان دهندهٔ سرعت پروانه را مستقیماً بر حسب متر مکعبدر ثانیه مدرج کرد. یک مکانیزم شمارنده که در واقع مجموع دورهای پروانه را مشخص می‌کند، میزان مصرف آنرا نشان می‌دهد.

۲) کنتور حجم سنج ـ یک محفظه گردان که دارای حجم مشخصی است دائماً از آب پرو سپس خالی می‌شود. درینجا نیز تعداد دورها، مقیاسی است بر مقدار آبی که درون کنتور جریانیافته است، کنتورهای حجم‌سنج در مواردی که سرعت جریان یا دبی کم است مناسب‌تر است.

برای اندازه‌گیری آب خانه‌ها، بیشتر از کنتور پروانه‌ای استفاده می‌کنند این وسیله دو نوع است: در یکی نوع پروانه در مسیر جریان آب قرار دارد اما مکانیسم و صفحه شمارشی در یکمحفظهخشک قرار گرفته

۲) آب، مکانیزم و صفحه شمارش را نیز فرا می‌گیرد. دقت این نوع کنتورهای پروانه‌ای بیشتر استاما این اشکال وجود دارد که ناخالصی‌های موجود در آب ممکن است صفحه شمارش را پوشانده و مانع خواندن شماره‌ها می‌شود.

کنتور برق

برای سنجش میزان مصرف برق در خانه‌ها یا کارخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کار این دستگاه در واقع اندازه‌گیری مقدار انرژی الکتریکی می‌باشد که از مدار می‌گذرد کنتوری که امروزه بکار می‌رود کنتور، کموتاتور ندارد و در عوض دارای دو آهنربای الکتریکی است. جریان مصرف کننده از سیم پیچ یکی ازین آهنرباها می‌گذرد و سیم پیچ آهنربای دیگر، به ولتاژ مصرف کننده وصل می‌شود.

کنتورگاز

در دو نوع خشک و تر موجود است. کنتور گاز خشک، در محفظه، حجم مشخصی دارد که توسط یک دیافراگم چرمی از هم جدا شده است. هر دو محفظه دارای سوپاپ‌های ورودی و خروجی است. فشار گاز سبب می‌شود که محفظه‌ها به‌طور متناوب پر و خالی شود. در نتیجه دیافراگم متناوباً کش می‌آید و سپس به حالت عادی باز می‌گردد.حرکت دیافراگم به سیستمی از اهرم‌ها منتقل می‌شود که کنترل کننده سوپاپ‌های محفظه‌هاست. محفظه پرمکانیسم محفظه دیگر را که در حال پر شدن است، کنترل می‌کند.

برای آنکه جریان گاز در درون کنتور تا آنجا که امکان‌پذیر است پیوسته باقی بماند دو سیستم دو محفظه‌ای با هم ترکیب می‌شوند و یک واحد را تشکیل می‌دهند.

کنتور گاز

براساس اصول کنتورهای استوانه‌ای گردان مخصوص اندازه‌گیری مایعات کاز می‌کند. کنتور کراسکی از انواعی استکه به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. استوانه‌ای که دارای چهار قسمت مجهز به سوراخ‌ها یا دریچه‌های ورودی و خروجی است. درینجا آب نقش عامل جلوگیری کننده از انتقال بورانیز دارد به‌محض آنکه سوراخ ورودی یکی از قسمت‌های استوانه در آب فرود می‌رود گاز از طریق آن به خارج جریان می‌یابد. گاز باقیمانده در اثر ادامه چرخش استوانه وارد شدن جریان آب، به بیرون رانده می‌شود [۷۷].

۷۷. دائره‌المعارف صنعت ـ محمود سالکی ـ غلام‌حسین اعرابی