چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا

فواید حذف موانع غیرتعرفه ای


فواید حذف موانع غیرتعرفه ای

به طور معمول, اقدامات غیرتعرفه ای برای تثبیت قیمت های داخلی از طریق انتقال تعدیل نوسانات تغییرات در عرضه و تقاضا به بازارهای خارجی طراحی می شوند توسل صرف به تعرفه ها, موجب خواهد شد بار تعدیل به همه بازارها گسترش یابد

موانع غیرتعرفه‌ای که به دلایل خاصی وضع می‌شوند، ارتباط بسیار نزدیکی با عملکرد سیاست‌های تجاری دارند. از دلایل مهم جایگزین نمودن موانع غیر تعرفه‌ای با تعرفه‌ها، شفافیت حمایت دولت‌ها از تجارت است که موجب تسهیل ارزیابی و مذاکره درباره سطوح مختلف آن می‌گردد. بنابراین، حذف و لغو تعهدات مزبور، پروتکل‌های الحاقی و بررسی محدودیت‌های تجاری در چارچوب قواعد سازمان تجارت جهانی)WTO( را آسان‌تر می‌کند.

به طور معمول، اقدامات غیرتعرفه‌ای برای تثبیت قیمت‌های داخلی از طریق انتقال تعدیل نوسانات (تغییرات) در عرضه و تقاضا به بازارهای خارجی طراحی می‌شوند. توسل صرف به تعرفه‌ها، موجب خواهد شد بار تعدیل به همه بازارها گسترش یابد.

لذا انتظار می‌رود با حذف موانع غیرتعرفه‌ای و تبدیل آنها به موانع تعرفه‌ای، قیمت‌های بازار جهانی با ثبات‌تر شده و قابلیت پیش‌بینی آنها افزایش یابد. در ایران محدودیت‌های غیرتعرفه‌ای، بخش مهمی از محدودیت‌های تجاری را تشکیل می‌دادند که عمده‌ترین انگیزه آن، حمایت از تولید داخلی بود. به علاوه، این محدودیت‌ها نقش مهمی در توازن تراز پرداخت‌ها دارند. طی برنامه اول توسعه، اصلاحات زیادی در جهت رفع موانع غیرتعرفه‌ای انجام شد که از آن جمله می‌توان به حذف بسیاری از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های ورود کالا اشاره کرد.

طی سال‌های برنامه اول توسعه، گرچه مقررات صادرات و واردات تغییری نکرد، اما تعداد زیادی از تصویب‌نامه‌ها و اصلاحیه‌ها در جهت آزادسازی تجاری شکل گرفت. بخش مهمی از این آزادسازی نیز از طریق گسترش تولید کالاها بدون انتقال ارز صورت گرفته بود. به همین دلیل، واردات بدون انتقال ارز، از محوری‌ترین سیاست‌های آزادسازی تجاری در این سال‌ها بوده است. در برنامه سوم توسعه نیز بر حذف موانع غیرتعرفه‌ای و تبدیل آنها به تعرفه‌ها تأکید شده و در قانون و مقررات صادرات و واردات جدید، ا‡خذ مجوز از وزارت صنایع در مورد بسیاری از کالاها با افزایش سود بازرگانی حذف شده است.


فواید حذف موانع غیرتعرفه ای

یکی از شرایط لازم برای عضویت در سازمان تجارت جهانی و پذیرش موافقت‌نامه تعرفه و تجارت (گات)، شفاف نمودن اندازه حمایت دولت‌های عضو از تجارت است. لذا رفع موانع تجاری و تبدیل آنها به تعرفه‌ها باید در آزادسازی تجاری کشورهای در حال توسعه مورد توجه جدّی قرار گیرد.

از سوی دیگر، تعرفه‌ها در تجارت بین کشورها پیوندی آشکار به وجود ‌آورده و انتقال علایم بازار را ممکن می‌سازد. در عین حال، بکارگیری تعرفه‌ها به جای موانع غیرتعرفه‌ای، کارایی و ثبات بیشتر بازارهای جهانی را به دنبال خواهد داشت.

نرخ تعرفه مؤثر هم‌اکنون در حد ۱۱ درصد می‌باشد. البته در مورد برخی کالاها این نرخ بسیار بالاتر می‌باشد هرچند به نظر می‌رسد نرخ تعرفه‌ مؤثر همه کالاها در حال افزایش است.‌