۲۵ نوامبر سال ۱۹۵۵ ـ بحرانی شدن روابط ایران و شوروی: چرا غرب نتوانست در ایران پایگاه نظامی و نیرو مستقر بسازد؟

در پی عضویت ایران در پیمان نظامی بغداد (سنتو) دولت شوروی ۲۵ نوامبر سال ۱۹۵۵ در یادداشت شدیدالحنی که در مسکو به سفارت ایران تسلیم شد دولت ایران را مورد اعتراض قرار داد. در این یادداشت …

در پی عضویت ایران در پیمان نظامی بغداد (سنتو) دولت شوروی ۲۵ نوامبر سال ۱۹۵۵ در یادداشت شدیدالحنی که در مسکو به سفارت ایران تسلیم شد دولت ایران را مورد اعتراض قرار داد. در این یادداشت به پیمان سال ۱۹۲۱ مسکو و تهران اشاره شده بود که به موجب آن در صورت ورود و یا استقرار نیروهای خصم دولت مسکو در ایران، آن دولت خواهد توانست نیروی نظامی وارد ایران سازد.

دولت ایران پس از ده روز بحث و تبادل نظر (با غرب) ششم دسامبر (۱۴ آذر ۱۳۳۴) به یادداشت شوروی پاسخ داد، ولی این پاسخ از بحران روابط دو کشور نکاست. باوجود این، غرب (باتوجه به قرارداد ۱۹۲۱) جرات تاسیس پایگاه و استقرار نیرو در ایران نکرد. «سنتو» در چارچوب استراستژی آمریکا مبنی بر محاصره شوروی از طریق ایجاد اتحادیه نظامی تاسیس شده بود.

در همین ماه (آذر ماه ۱۳۳۴) برای تطبیق اوضاع نظامی ایران با سایر کشورهای عضو پیمانهای نظامی غرب، سازمان ارتش ایران تغییر یافت و یکانهای آن میان پنج سپاه تقسیم شدند. درهمین ماه رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا وارد تهران شد و با ژنرالهای ایران پیرامون اجرای برنامه های نظامی مذاکره کرد و در پی آن سیل سلاحهای ساخت آمریکا به ایران سرازیر شد و ....