آیت الله العظمی بروجردی مرجع دینی مبارز

آیت الله حاج آقا حسین بروجردی فرزند علامه حاج سید علی طباطبایی یکی از بزرگترین علما و مراجع شیعه در قرن چهاردهم هجری است

آیت الله حاج آقا حسین بروجردی فرزند علامه حاج سید علی طباطبایی یکی از بزرگترین علما و مراجع شیعه در قرن چهاردهم هجری است. معظم له از سادات طباطبا، سبط سید مرتضی علیهم الرحمه است.

این آیت عظمی فقیهی اعظم، مجتهدی اکمل، پیشوایی مسلم ودانشمندی ارجمند بود. نسب شریفش به حسن مثنی فرزند امام حسن مجتبی علیه السلا م منتهی می شود و همانگونه که به یاد دارید بعد از وفات آیت الله اصفهانی زعامت و مرجعیت شیعیان جهان و تصدی حوزه شهرخون و قیام پس از مدتی به معظم له منتهی شد.

مرحوم آیت الله بروجردی در سال ۱۲۹۲ قمری در شهر بروجرد به جهان دیده گشود و از کودکی به فرا گرفتن علوم دینی در بیت علم و دانش اشتغال داشت.

پس از پیمودن مقدمات علوم در سن هجده سالگی وارد دارالعلم اصفهان شد و از حضور ابوالمعالی، سید مدرس، آیت الله درچه سطوح فقه و اصول و ادبیات عرب را به خوبی استفاده نمود. همچنین سالها از محضر حکیم قشقائی و حکیم کاشانی حکمت و فلسفه و کلام و منطق را به پایان برده و بعد از هشت سال اقامت در اصفهان رهسپار نجف اشرف گردید.

مرحوم بروجردی سالها در نجف از محضر پربرکت آخوند خراسانی، علا مه یزدی، آقا شریعت اصفهانی علیهم الرحمه استفاده خارج فقه و اصول نمود، و خود در علوم عقلی و نقلی به مرتبه اجتهاد و استادی ارتقا یافت و در سن سی سالگی در ردیف اساتید حوزه نجف به تدریس علما اشتغال داشت.

مرحوم بروجردی بعد از ۱۰ سال اقامت در عتبات در سال ۱۳۲۸ از عراق وارد بروجرد شد و مدت سی سال از بهترین ایام عمرش را در زادگاه او به ترویج، تدریس و تالیف سپری شد و چند سفر به حوزه قم آمد و شد نمود که در برهه زمان در جمله مدرسین حوزه قم قرار گرفت اما دیری نگذشت که به زادگاه خویش مراجعت فرمود.

مرحوم آیت الله بروجردی در اواخر سال ۱۳۶۳ قمری به علت کسالتی در بیمارستان فیروزآبادی شهر ری بستری شد و پس از یک عمل جراحی بهبود یافت و تا زمانی که در بیمارستان بود عده زیادی از افاضل، علما و آیات قم و تهران در بیمارستان از او عیادت نمودند و پیشنهاد اقامت در حوزه قم و اداره طلا ب به او گردید. سرانجام در چهاردهم محرم ۱۳۶۴ وارد حوزه قم شد و دیری نگذشت که پس از فوت مرحوم آیت الله حائری تدریجا در راس اساتید بزرگ حوزه قم قرار گرفت.

مرحوم بروجردی قریب شانزده سال در شهرستان قم با همکاری آیات و اساتید علما حوزه عریض و طویلی مملو از علمای اعلام و حجج بزرگ اسلام برپا نمود که شعاع این حوزه پرفیض در سراسر جهان نورافشانی نمود.

معظم له در نشر حقایق مکتب، تدریس و تشویق فضلا، ساختن مدارس و مساجد در سراسر جهان و اعزام علما و اساتید به نقاط مختلف باعث ترویج دین، توسعه و شناخت مکتب جعفری در سراسر جهان گردید.

در عصر او مرحوم شیخ شلتوت مفتی و رئیس جامع الازهر، با فتوای خود کرسی فقه جعفری را (که از منابع غنی و متون اصیل اسلامی برخوردار است) در ردیف فقه مذاهب جهان اسلام قرار داد و مورد تایید واقع گردید و تثبیت شد.

مرحوم بروجردی حوزه درس جامعی مرکب از اعلام و آیات و فضلای مختلف در مسجد اعظم قلم برقرار کرد. او در طرح مسائل فقهی احاطه جامعی داشت و رای صاحب نظران و فقهای بزرگ را بدون کم و کاست به خوبی عنوان می نمود تا خود علما (و فقهای مکتب درس او) انتخاب کنند و نظریه صائب را برگزیده و اهل نظر شوند.

مرحوم بروجردی در عین احاطه به اصول فقه در علم رجال و حدیث مهارتی کامل داشت و با وجود اطلاعات فلسفی و دروس حکمت، از خودنمایی به دور بود.

مرحوم بروجردی در سجایای اخلاقی آیتی جامع بود و با وجود کهولت از احوال علما و از حوزه ها در حد توان رسیدگی و پرسش می نمود و از فضلا و آیات علما تفقد و دلجوئی می نمود.

اگر متوجه می شد عالمی در مضیقه است فورا به اوکمک می نمود و اگر آن عامل مایل نبود از سهم امام به او کمک شود، از مال شخصی خود او را حتی الامکان اداره می نمود.

اینآیت عظمی با وجود کبر سن از فرایض و نوافل و مستحبات غفلت ننمود. در تشکیل مجالس مذهبی، وعظ و سخنرانی و مخصوصا به اقامه عزا و مجالس سوگواری ائمه هدی علیهم السلام کوشش وافر داشت.

در دوران زعامت او مدارس، مساجد و کتابخانه های متعددی در قم و سایر بلاد ایران و جهان تاسیس شد و با اعزام مبلغ به سراسر جهان اقدامی موثر در ترویج مذهب جعفری می نمود. مسجد اعظم قم و کتابخانه آن یکی از آثار جاوید این آیت ربانی و بزرگ مرجع جهانی است.

مرحوم بروجردی بر کتاب های فقیه صدوق، تهذیب و استبصار شیخ طوسی، خصال و رجال و امالی و علل الشرایع اساتیدی ضمیمه نمود. معظم له حاشیه بر کفایه آخوند خراسانی و حاشیه بر نهایه طوسی به رشته تحریر برد و یک دوره فقهی از تقریرات او به جا ماند.

در عصر او رساله عملیه توضیح المسائل برای مقلدین با اسلوب تازه و جالبی در سراسر جهان منتشر شد.

دوران حیات مرحوم آیت الله بروجردی، به واسطه دسیسه های عمال خارجی با شیب و فراز مختلفی در عین حال همراه بود. گاه همسایه شمالی به اسم طرفداری از توده و ملت محروم، ازضعف حکومت وقت سو»استفاده می نمود و خائنینی که تا هم اکنون زنده اند قصد داشتند کشور امام هشتم را به دامان کمونیست بکشند!!

از طرف دیگر نفوذ آمریکا و مستشاران او در ایران (برای ماندن نوکر سرسپرده آنها) با طرح هایی مختلف به اسم لوایح شاه و ملت به خورد این ملت داده می شد که در مجموع فعالیت اجانب و طرح های ضداسلامی آنها به واسطه لطف خدا و بیداری جامعه روحانیت و مسلمانان متعهد مخصوصا وجود این مرجع بزرگ به حمدالله به جایی نرسید. هر چند بعد از وفات این سید بزرگوار چند سالی موقت به وسیله شیطان بزرگ تاخت و تازهایی شد و ناراحتی های گوناگون مانند زمان رضا خان به دست پسر او بر پیکر اسلام و مسلمین وارد آمد ولی سرانجام پیروزی نهایی از آن مردان خداست تا جهان برپاست!!

مرحوم آیت الله بروجردی سرانجام در سن نود سالگی در شوال ۱۳۸۰ (فروردین ۱۳۴۰) بر اثر عارضه قلبی جهان فانی را وداع نمود و در کنار مسجد اعظم به خاک رفت.

با فوت او همانگونه که به یاد دارید جهان اسلام را هفته ها در سوگ و عزا نشانید و مرگش چنان موجی در جهان بشریت پدید آورد که به شخصیت الهی او دوست و دشمن و مردم نقاط دور دست جهان واقف شدند.

نویسنده : افسانه آقاشاهی