بیش‌فعالی کودکان

عدم کنترل رفتار، عدم توجه لازم به محیط، فعالیت بیش از اندازه و گفتن کلمات یا انجام کاری بدون فکر از علائم بیماری هایپراکتیویته یا بیش‌فعالی است. این بیماری در کودکی خود را …

عدم کنترل رفتار، عدم توجه لازم به محیط، فعالیت بیش از اندازه و گفتن کلمات یا انجام کاری بدون فکر از علائم بیماری هایپراکتیویته یا بیش‌فعالی است. این بیماری در کودکی خود را نشان می‌دهد. کودک دچار هایپراکتیویته دارای حواس‌پرتی زیاد و بیقراری است. معمولا وظایف خود را بسختی شروع کرده و بسیار دیر انجام می‌دهد. اغلب لوازمش را گم می‌کند. بسیار بی‌نظم است و قادر به برنامه‌ریزی و انجام کار خود در زمان معین نیست. البته تشخیص بیماری به صورت قطعی بسیار مشکل است، زیرا اکثر کودکان تا حدی فعال و بی‌توجه‌اند.

علت بیماری کاملا شناخته شده نیست، اما مسلما ساختمان مغز و اعصاب در آن دخیل است و بیماری اکتسابی نیست. به عبارت دیگر فاکتورهای اجتماعی در آن دخیل نیستند. عواملی که می‌توانند باعث تغییرات در ساختمان مغز و بروز بیماری شوند چنین‌اند:

۱) ژنتیک

۲) مصرف سیگار توسط مادر کودک در دوران حاملگی

۳) ‌سوءتغذیه در دوران جنینی

۴) میزان سرب بالا در بدن

متاسفانه هیچ آزمایش تشخیصی دقیقی برای تشخیص این بیماری در دسترس نیست و پزشک مجبور به دقت و مطالعه در رفتار کودک از طریق مصاحبه با کودک، والدین کودک و معلمین اوست. علائم قبل از ۷ سالگی خود را نشان داده و بیشتر از ۶ ماه ادامه دارد.

انواع بیماری بیش‌فعالی

۱) در نوع اول کودک حتی در بازی‌ها هم عدم تمرکز و بی‌حوصلگی را نشان می‌دهد. اگر در سن مدرسه باشد، تکالیفش را بسیار سخت انجام می‌دهد و اغلب تمام نمی‌کند، با صداهای اطراف براحتی دچار عدم تمرکز می‌شود، وسایلش را گم کرده و قبل از اتمام کار قبلی کار دیگری را شروع می‌کند.

۲) در نوع دوم کودک تمرکز و توجه دارد، اما بسیار پر تحرک بوده و حتی روی صندلی هم بیقرار و ناآرام است، در سن مدرسه صندلی کلاس را ترک کرده و دور کلاس می‌چرخد، خیلی حرف می‌زند و در صف نمی‌تواند منتظر نوبت خودش بشود.

۳) نوع سوم ترکیب هر دو مورد است و بیمار در عین بی‌تمرکزی و حواس‌پرتی بسیار پر تحرک و بی‌قرار است.

درمان

درمان طبق مشاوره و دارودرمانی است. اگر کودک درمان نشود بیماری تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه می‌یابد. اگر چه فرد بالغ سعی بیشتری در کنترل رفتارش دارد، اما زندگی‌اش توام با بی‌نظمی ادامه می‌یابد و گاهی قادر به نگهداری شغلش نیست. برای درمان دارویی از داروهای محرک سیستم مغز و اعصاب مثل امفتامین و متیل فنیدیت استفاده می‌شود. این داروها عوارضی چون کاهش اشتها و بی‌خوابی دارد که با تنظیم دوز توسط پزشک متخصص قابل کنترل است. ضدافسردگی‌ها مثل بوپروپیون هم دیگر حلقه‌های‌ خط درمان هستند.

دکتربهروز نیکنام

متخصص مغز و اعصاب