اندیشه های شرقی در ضیافت تجدد غربی

این مقاله به بررسی و مقایسه دیدگاه های دو تن از اندیشمندان مسلمان شایگان و ارکون می پردازد و سعی می کند به این پرسش پاسخ بدهد که نوع برخورد این دو با پدیده غرب و مدنیته چگونه بوده است

برخورد عثمانی و روسیه در سال ۱۷۶۹ و جدایی سرزمین مسلماننشین کریمه را شاید بتوان اولین رویارویی مسلمانان با یک قدرت غربی دانست. حمله ناپلئون به مصر در سال ۱۷۹۸ واقعه دیگری بود که به برخورد مسلمانان با مدرنیته غربی انجامید.

اما شاید مهمترین عاملی که موجب آشنایی نخبگان مسلمان با غرب شد، اعزام دانشجو به اروپا بوده باشد. محمدعلی حاکم تحولخواه مصری طی دو دوره از سال ۱۸۰۹ تا ۱۸۴۴ دانشجویانی را به اروپا و بیشتر به فرانسه اعزام کرد. برخی از اینها نخبگانی شدند که پس از بازگشت، تحت تأثیر تمدن غربی به ترویج عقاید نو و سکولاریستی در جوامع مسلمان پرداختند. شگفتا که در کشور ما نیز اولین رویارویی ها با مدرنیته در اثر جنگ و شکست از روسها در قرن نوزدهم اتفاق افتاد . هرچند پیش از آن ، به خصوص در دوره صفویه مراوداتی میان ایرانیان و اروپاییان وجود داشت و سیاحانی از دو طرف آمدند و رفتند و از حال و روز مردمان سرزمین های دور برای ملت های خود چیزها گفتند و نوشتند.

عنوان	فایل
اندیشه های شرقی در ضیافت تجدد غربی	application/msword Eastern Thought.doc 1,092 KB	دانلود

حسن توان

این کار در مجله چشم انداز ایران شماره ۵۹ صص ۱۲۱-۱۱۲ به چاپ رسیده است.