یادگیری کودکان

یکی از مشکلات همیشگی والدین آموزش به کودکان است. آموزش به کودکان همیشه با سختی همراه است که تا حدی طبیعی است اما گاهی دیده می‌شود برخی از کودکانی که ظاهری طبیعی دارند، خوب صحبت …

یکی از مشکلات همیشگی والدین آموزش به کودکان است. آموزش به کودکان همیشه با سختی همراه است که تا حدی طبیعی است اما گاهی دیده می‌شود برخی از کودکانی که ظاهری طبیعی دارند، خوب صحبت می‌کنند، خوب بازی می‌کنند و رفتار و اخلاق عادی دارند، زمانی که به مدرسه می‌روند و می‌خواهند آموزش رسمی بگیرند دچار مشکل می‌شوند. این وضعیت به اصطلاح روان‌شناسان اختلال یادگیری نامیده می‌شود.

اختلال یادگیری معمولا باعث نگرانی والدین می‌شود و باعث می‌شود آنها موضوع را پیگیری کنند اما عدم توجه به آن می‌تواند مشکلات جدی برای کودک ایجاد کند.

طبق تعریف اختلال یادگیری، اختلال در یک یا چند فرآیند روانی پایه مربوط به درک یا استفاده از زبان شفاهی یا کتبی است و می‌تواند به شکل عدم توانایی کامل در گوش کردن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، حجمی کردن یا انجام محاسبه‌های ریاضی ظاهر شود. این عبارت شامل آن عده را که اصولا بواسطه معلولیت‌های دیداری، شنیداری یا حرکتی همچنین عقب‌ماندگی ذهنی یا محرومیت‌های محیطی، فرهنگی یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شده‌اند را شامل نمی‌شود.

اختلال در زبان گفتاری، اختلال در زبان نوشتاری، اختلال خواندن و اختلال در حساب از انواع مختلف اختلالات یادگیری محسوب می‌شوند. کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است در یک یا چند مورد از این زمینه‌های دچار مشکل باشد. به بیان دیگر ممکن است کودک در همه زمینه‌های فوق به جز یک زمینه عملکرد خوب و مناسبی داشته باشد، ولی در یک زمینه دچار مشکل شود.

علت چیست؟

بسیاری از متخصصان مغز و اعصاب بر این باورند که علل اساسی و عمده اختلالات یادگیری آسیب‌دیدگی شدید یا جزیی مغزی و صدمه وارده به دستگاه عصبی مرکزی است. از سوی دیگر شواهدی در دست است که نشان می‌دهد اختلالات یادگیری احتمالا جنبه ارثی نیز دارد.

قرار گرفتن در برابر اشعه و استفاده از برخی داروها در دوران بارداری توسط مادر، کم وزنی هنگام تولد، آسیب وارده بر سر هنگام تولد، کمبودهای تغذیه‌ای، محرومیت‌های محیطی و مسمومیت سرب ازجمله عوامل ایجادکننده اختلالات یادگیری محسوب می‌شوند. برخی متخصصان علوم رفتاری معتقدند تدریس ناکافی و ناصحیح می‌تواند در بسیاری از اختلالات یادگیری به حساب بیاید. اینان بر این عقیده هستند که شماری از کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری تحت آموزش کافی و مناسب قرار نگرفته‌اند.

درمان

اختلالات یادگیری اصولا مساله‌ای آموزشی است، اما از چندین جنبه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.

برخی از روانپزشکان معتقدند باید به این دسته کودکان دارو داد. با این حال درباره تاثیرات دارو درمانی روی دانش‌آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری مطالعات انجام شده بسیار اندک است. ویتامین درمانی با میزان بالا برای درمان این اختلالات پیشنهاد شده است در این روش ویتامین‌ها تا حداکثر هزار برابر میزان مورد نیاز بدن تجویز می‌شوند.

ازجمله شیوه‌های درمانی رایج این اختلال شیوه‌های ادراکی ـ حرکتی است. در این شیوه تلاش می‌شود تا موقعیت‌هایی برای کودک فراهم شود تا بتواند اطلاعاتی را از محیط دریافت دارد، به یکدیگر ارتباط دهد و آنها را دریابد. استفاده از روروک، بازی‌هایی برای آموزش حرکت، تمرینات روی تخته سیاه برای رشد هماهنگی حرکت و ادراک دیداری، حل معما در این شیوه کاربرد دارد.

مساله حضور مبتلایان به اختلالات یادگیری در کلاس‌ها هنوز مورد بحث بسیاری از متخصصان آموزش و پرورش است و برخی معتقدند برای این کودکان باید امکانات آموزشی ویژه برای کودکان در نظر گرفته شود.

علی اخوان بهبهانی