درنگی در زندگی استاد بزرگ بتن ایران , دکتر مهدی قالیبافان

دکترمهدی قالیبافیان در سال ۱۳۱۴ در تبریز متولد شد پس از اتمام دورهٔ ابتدائی, دو سال اول متوسطه را نیز در زادگاهش, در دبیرستان فردوسی تبریز بپایان رساند

دکترمهدی قالیبافیان در سال ۱۳۱۴ در تبریز متولد شد. پس از اتمام دورهٔ ابتدائی، دو سال اول متوسطه را نیز در زادگاهش، در دبیرستان فردوسی تبریز بپایان رساند. سپس به تهران آمد و پس از اتمام دورهٔ متوسطه در دبیرستان شرف، فوق لیسانس مهندسی خود را در رشته راه و ساختمان، در سال ۱۳۳۸، از دانشکده فنی دانشگاه تهران گرفت.

ازآبان سال ۱۳۳۸ تاشهریورسال ۱۳۳۹ به عنوان رئیس کارگاه قطعه اول راه «آوج _ پهلوی» درشرکت تکنیک کارکرد.

از شهریور سال ۱۳۳۹ در «گروه مهندسان محاسب سانو»، توسط آقایان مهندس فریدون سعیدی و مهندس هشیار نوشین (دکتر نوشین فعلی) ، همدوره وی در دانشکده فنی، پایه گذاری شده بود، به کار طراحی و محاسبه سازه ساختمانها پرداخت و در مدت یک سال و نیم، سازهٔ تعدادی ساختمانهای بزرگ و کوچک، از جمله سازهٔ بتن آرمه ساختمان فیلیپس واقع در خیابان انقلاب نرسیده به میدان فردوسی و چند درمانگاه سازمان بیمه های اجتماعی را طرح و محاسبه نمود. ساختمان فیلیپس اولین ساختمان بتن آرمه در ایران است که در برابر زلزله طراحی شده است .

به مناسبت احرازمقام اول بین فارغ التحصیلان همه رشته های سال ۱۳۳۸ دانشکده فنی، دربهمن سال ۱۳۴۰، برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه اعزام شد و ضمن تحصیل، درچارچوب «کمیته اروپائی بتن» (فدراسیون بین المللی بتن فعلی fib ) به کار پژوهش پرداخت.

در خرداد سال ۱۳۴۲ ، در امتحان گواهینامه مطالعات عالی مکانیک فیزیک تجربی شرکت و با احراز رتبه اول در امتحان مزبور، به دریافت گواهینامه (C.E.S.) و جایزه نائل آمد .

درتیر ۱۳۴۳، از هر دو تز دکترای خود (اصلی و مرتبط) با درجه بسیار ممتاز دفاع نموده و نظر به اهمیت موضوع تز، بخواست وحمایت «انستیتوی فنی ساختمان و ساخت و ساز عمومی»کشورفرانسه(I.T.B.T.P.) به چاپ ونشرآن همت گماشت.

پس از دریافت دکترای خود درمهندسی ساختمانهای بتن آرمه و چاپ و نشر تز خود، در چهاردهم مرداد سال ۱۳۴۴ به میهن بازگشت .

بلافاصله پس از ورود به کشور، «گروه مهندسان محاسب سانو» را، که به دلیل عزیمت آقای مهندس نوشین به خارج از کشور برای ادامه تحصیل، در شرف تعطیل بود، احیا کرد و کار طرح و محاسبه سازه ساختمانها را با طرح سازهٔ بتن آرمه ساختمان چاپخانه و ادارت مرکزی روزنامه اطلاعات، واقع در مقابل قورخانه آغاز کرد و با طراحی سازه ساختمانهائی دیگر نظیر ساختمان مرکزی بیمه های اجتماعی ادامه داد. ساختمان روزنامه اطلاعات ، اولین ساختمان بتن آرمه در ایران است که به روش نیم احتمال اندیشانه در «حالات حدی» طراحی شده است .

با ارجاع کار تهیه طرح مرحله دوم سازه های فولادی و بتن آرمه مجتمع ماشین سازی تبریز (حدود صد هزار مترمربع) به وی، باتفاق آقای مهندس غلامرضا زهری، همدورهٔ دیگرش در دانشکده فنی، «گروه مهندسان محاسب سانو» را توسعه دادند و نام «مهندسان مشاور سانو» را بر آن نهادند.

در چارچوب تهیه نقشه های اجرائی کارخانه ماشین سازی تبریز، دکتر قالیبافیان برای اولین بار در ایران «علائم قراردادی اتصالات در ساختمانهای فلزی» را تهیه و به جامعه فنی کشور ارائه کرد که مجموعه این علائم، چند سال بعد با اندک حک و اصلاح به استاندارد کشوری تبدیل گردید.

شرکت مهندسین مشاور سانو اکنون بیش از سی و پنج سال است که در زمینه طراحی سازه ساختمانها بویژه ساختمانهای سنگیـن صنعتی فعالیت دارد و متجاوز از ربع قرن است که کار کارشناسی فنی و بهسازی ساختمانهای آسیب دیده و ایمن سازی ساختمانهای موجود در برابر زلزله فعال و صاحبنظر است .

از همان سال بازگشت به میهن، در دانشکده فنی دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و برای اولین بار در ایران، روش طراحی سازه های بتن آرمه بر مبنای «حالات حدی» را به دانشجویان آموخت. از سال ۱۳۴۶ ضمن تدریس بتن آرمه، مسئولیت اداره آزمایشگاه مصالح ساختمانی آن دانشکده را هم به عهده گرفت .

طی سالهای ۱۳۴۷ و ۱۳۴۸ باتفاق آقای دکتر پرویز سلیمانی ، طرح آزمایشگاه رویه های سیاه را تهیه، طرح را اجرا، آزمایشگاه مزبور را تجهیز و در سال ۱۳۵۱ راه اندازی نمود .

پس از آن ، ایجاد یک کف قوی و سیستم آزمایش قطعات سازه ای را در برنامه توسعه آزمایشگاه وارد نمود و پس از تهیه طرح باتفاق زنده یاد دکتر عبد شریف آبادی ، پس از افت و خیزهای متعدد ناشی از محاصره اقتصادی و جنگ، کف قوی را طراحی و شخصاً اجرای آن را پیگیری کرد و در سال ۱۳۷۵ به سرانجام رساند .

در سال۱۳۸۰ باتفاق آقای دکتر محمد شکرچی زاده، انستیتو مصالح ساختمانی گروه عمران دانشکده فنی را پایه گذاری کرد و نامبرده را در تأسیس اولین پایگاه تحقیقاتی دانشگاهی دوام و پایائی بتن در سواحل خلیج فارس ، یاری داد .

همزمان با کار تدریس دردانشگاه، در خارج از دانشگاه، در دوره های بازآموزی مهندسان شاغل نیزتدریس می نمود و درحال حاضر به عنوان مهندس مشاور، به کار مشاوره فنی، طراحی ساختمانها بویژه ساختمانهای صنعتی سنگین،کنترل طرحهای سازه ساختمانهای بلند وسازه های خاص و تهیه طرحهای بهسازی ساختمانهای آسیب دیده اشتغال دارد. براساس تجربه های حاصل از بهسازی ساختمانهای مختلف، وی در سال ۱۳۷۳ برای اولین بار در ایران، درس مستقل «بهسازی ساختمانها» را در دانشکده فنی دانشگاه تهران عرضه کرد .

در سال ۱۳۸۴، از طرف گروه مهندسی فرهنگستان علوم به عنوان مهندس برجسته شاخه مهندسی عمران برگزیده شد و در مراسم بزرگداشت روز مهندسی به دریافت لوح از فرهنگستان مفتخر شد .

تاکنون ۱۸ کتاب ونشریه، به زبان فارسی، ۲ کتاب به زبان فرانسه، ۸ جزوه درسی، بیش از ۸۰ مقاله به زبان فارسی، ۱ مقاله به زبان فرانسه و ۲ مقاله به زبان انگلیسی درباره طرح، محاسبه ، اجرا و بهسازی ساختمانها به رشته تحریر در آورده و بیش از ۷۰ سخنرانی در مجامع مختلف ایراد کرده است .

در تهیه بیش از ۵۰ مدرک فنی رسمی مملکتی به شرح زیر مشارکت فعال داشته :

▪ ۱۳ استاندارد ملی در موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ۱۹ نشریه از نشریات فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از جمله آئین نامه بتن ایران «آبا» (متن اول و متن تجدیدنظر شده )

▪ ۱۰ مبحث ازمباحث مقررات ملی ساختمانی کشور در وزارت مسکن و شهرسازی

▪ یک استاندارد مهارت و ۱ جزوه آموزشی در چارچوب صندوق کارآموزی

▪ آئین نامه طرح و محاسبه پلها در برابر زلزله برای شهرداری تهران ۵ نشریه در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن از جمله استاندارد ۵۱۹ (حداقل بار وارد بر ساختمانها) و استاندارد ۲۸۰۰ (آئین نامه طرح ساختمانها در برابر زلزله) (متن اول ومتن تجدید نظر شده) و هنوز به عنوان عضو «کمیته دائمی بازنگری آئین نامه طرح ساختمانها در برابر زلزله »، «کمیته تدوین آئین نامه بتن ایران» و «شورای تدوین مقررات ملی ساختمان» به این فعالیت ادامه می دهد.

▪ به عنوان داور، بررسی و اظهار نظر درباره دهها طرح پژوهشی و مقاله علمی و فنی ارسال شده از دانشکده های مهندسی، سازمانهای پژوهشی و نشریه های تخصصی را به عهده داشته و ویرایش فنی _ نگارشی چندین کتاب ، تألیف یا ترجمه، را به انجام رسانده است.

▪ یکی از اعضای موسس و پایه گذار تشکلهای زیر بوده است :

انجمن ایرانی مهندسان محاسب ساختمان (سال ۱۳۴۸). (رئیس انجمن ازسال ۱۳۵۶تا۱۳۵۸ وازسال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۳).انجمن مهندسان ژئوتکنیک ایران (انجمن مکانیک خام و مهندسی پی ایران ) (سال ۱۳۵۱) .

کانون مهندسین فارغ ا لتحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران(سال ۱۳۶۹). (عضوشورای عالی ازدورهٔ اول تادورهٔ هفتم).انجمن بتن ایران (سال ۱۳۷۹) .

▪ عضویت تشکلهای زیر را نیز دارا می باشد :

ـ کمیته بین المللی بتن CEB سابق، فدراسیون بین المللی بتن fib فعلی (از سال ۱۹۶۳) .

ـ کانون مهندسین ایران از سال ۱۳۵۴ تا سال ۱۳۵۷

ـ جامعه مهندسان مشاور ایران (از سال ۱۳۵۷) . (رئیس جامعه در سالهای ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹) .

ـ کمیته ملی سدهای بزرگ ایران (از سال ۱۳۶۲ ، دو دوره)

ـ انجمن بین المللی مهندسی پل و سازه IABSE (از سال ۱۹۹۲) .

ـ نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات (از بدو تأسیس، سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷)

ـ سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران (از بدو تأسیس، سال ۱۳۷۲). (عضو هیئت مدیرهٔ دوره های آزمایشی، اول و دوم) و عضو اولین دوره شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور.

ـ انجمن مهندسان راه و ساختمان ایران (از بدو تأسیس ، سال ۱۳۷۳) .

ـ انجمن مدیران فنی و اجرائی (از سال ۱۳۷۴

نوشته شده توسط محسن سورگی