در باره مهد کودک بیشتر بدانیم

بسیاری از مادران چه شاغل و چه خانه دار همیشه می پرسند که آیا مهدکودک جای خوبی برای بچه هاست

بسیاری از مادران چه شاغل و چه خانه‌دار همیشه می‌پرسند که آیا مهدکودک جای خوبی برای بچه‌هاست؟ و آیا همه‌ بچه‌ها باید مهدکودک بروند؟ و در این صورت مناسب‌ترین سن برای رفتن به مهدکودک چه سنی است؟

تحقیقات نشان داده است که شخصیت‌ و اعتقادات هر فردی در دوران کودکی او شکل می‌گیرد. به همین علت است که تربیت و نگهداری کودک یکی از مسائل مهم به شمار می‌آید.

کودک از سن ۷-۹ ماهگی افراد آشنا را از غریبه تشخیص می‌دهد و چهره‌ پدر و مادر و کسانی که به طور مداوم با او در ارتباط هستند را به خوبی از دیگران شناسایی می‌کند و اینجاست که اگر کودک از پدر و مادر خود جدا شود ،گریه می‌کند و در برابر چهره‌ها‌ی ناآشنا علائم اضطراب را نشان می‌دهد و به اصطلاح عامیانه، غریبی می‌کند.

با نزدیک شدن به سن ۲ تا ۲/۵ سالگی کودکان به دلیل رشد حافظه و ایجاد تجربه می‌توانند کم‌کم به دوری از پدر یا مادر عادت کنند. البته بازی‌هایی از قبیل قایم موشک می‌تواند به کودک این اطمینان را بدهد که اگر در حال حاضر مادر نیست، حتما بعد از مدتی پیش او خواهد آمد. بنابراین سن ۲/۵ تا ۳ سال، سن خوبی برای روانه کردن کودکان به مهدکودک است.

● آماده سازی کودک برای ورود به مهدکودک

اول باید کودک را با محیط مهد آشنا کرده و برای او توضیح داد که می‌تواند در مهد بازی کند، دوست پیدا کند و کارهای جدید یاد بگیرد و در ضمن به او توضیح داد، در آنجا مربیانی هستند که آنها هم او را دوست دارند و به طور مداوم به او اطمینان داد که بعد از یک ساعت مشخص، پدر و مادر حتما دنبال او خواهند آمد.

در روزهای اول بهتر است حدود نیم ساعت همراه کودکان در مهدکودک ماند و سعی کرد او را با دیگران آشنا کرد تا کم‌کم حس امنیت و اعتماد به دیگر کودکان و مربیان مهد در او ایجاد شود. از روزهای بعد می‌توان او را در حدود ۱تا۲ ساعت در مهد گذاشته و به او قول داد که برای مثال در عرض ۲ ساعت حتما دنبالش خواهیم آمد و حتما آن‌را اجرا کنیم. اگر کمی دیر شود، کودک حتما مهدکودک را جای امنی نمی‌داند و آن را موجب جدایی خود از مادر می‌بیند، پس با دیدن مادر به او می‌چسبد و دیگر علاقه‌ای به رفتن به مهد نخواهد داشت؛ به همین دلیل است که ایجاد امنیت درکودک اهمیت می‌یابد و حتما باید به آن توجه کرد. کم‌کم می‌توان زمان باقیماندن کودک در مهد را بیشتر کرد ولی نباید بدین گونه باشد که کودک را از ساعت ۷ صبح تا ۴ بعدازظهر در مهد بگذاریم، زیرا در صورتی که کودک ساعاتی طولانی تحت مراقبت کسی غیر از مادر خودش باشد، از لحاظ وابستگی به مادر دچار مشکل خواهد شد و نسبت به مراقبان مهدکودک علاقه پیدا کرده و جدا شدن از آنها هم برایش سخت خواهد بود. فرضیه‌ای که روان‌شناسان آن را فرضیه‌تک مادری می‌نامند، موید این مطلب است که کودک بهتر است بیشترین ساعات روز را تحت مراقبت یک نفر به خصوص مادر باشد نه اینکه بیشترین زمان خود را در مهد کودک بگذراند.

● ویژگی‌های مهدکودک خوب

روان‌شناسان معتقدند که در یک مهدکودک خوب باید نسبت مربیان به کودکان ۱ به ۳ باشد. علاوه بر این، فضای مناسب برای بازی کودکان وجود داشته باشد و بچه‌ها در گروه‌های کم تعداد بازی کنند. مربیان باید در زمینه رشد کودک و تعلیم و تربیت او خوب آموزش دیده باشند و بازی‌های مناسبی را برای کودکان تدارک ببینند.

● مزایای مهدکودک

والدین علاوه بر برآوردن نیازهای جسمانی کودکان خود باید به نیازهای روانی کودکانشان نیر توجه کنند، زیرا این نیازها تنها در کنار پدر و مادر برآورده نمی‌شوند. با اینکه مادران می‌توانند در محیط خانه تا حدودی با ایجاد سرگرمی‌های مناسب برای کودکان به رشد شناختی آنها کمک کنند اما این کافی نیست. کودکان از سن ۳ سالگی کنجکاوتر می‌شوند و محیط اطراف خودشان را جستجو می‌کنند. بازی با دیگر همسالان و گذراندن وقت با آنها از سرگرمی‌‌های خوب در این سنین است که هم برای کودکان لذت بخش است و هم جز ضروریات رشد شناختی کودک است.

گروه‌های همسالان، محیطی را برای کودک فراهم می‌کند که درآن خود را بشناسد. کودک از طریق این محل‌های بازی می‌آموزد که پذیرفته شده و با دیگران شریک شود. از حقوق خود دفاع کند و به دیگران احترام بگذارد. بنابراین کودک از دنیای خودمحور به مرحله‌ اجتماعی شدن قدم می‌گذارد. برخلاف تصور اکثر افراد، مهدکودک فقط جایی برای بازی کردن نیست بلکه کودک در آن دائم در حال یادگیری است و توانایی‌های خود را توسعه می‌دهد. مثلا وقتی او در اتاق بازی، به بازی‌های نمادین می‌پردازد، اطلاعاتی درباره خانه و خانواده به دست می‌آورد. نقاشی کردن و چکش‌کاری یا بازی با خمیر به رشد عضلات بازوها و دست‌های کودک کمک می‌کند که بعد‌ها این امر او را در نوشتن یاری خواهد کرد.

مهدکودک علاوه بر این مزایا، معایبی هم دارد از جمله اینکه ممکن است کودک شما در خانه ناآرام شود یا پرخاشگری کند که از این مسائل می‌توان با انتخاب یک مهدکودک مناسب و صحبت مداوم با مربیان مهد جلوگیری کرد.

در پایان باید متذکر شویم که مهد کودک نباید تبدیل به یک محل اجباری مثل مدرسه شود که کودک هر روز صبح زود مجبور باشد از خواب بیدار شود و به آنجا برود و این موضوع او را اذیت کند. کودک می‌تواند در هفته ۳ روز به مهد برود، بهتر است رفت و برگشت درساعات مشخصی باشد تا بدین گونه نظم را هم یاد بگیرد.

با اینکه مهدکودک جای تعلیم و تربیت و محبت پدر و مادر را نمی‌گیرد ولی می‌تواند در رشد شناختی و اجتماعی کودکان تاثیر قابل توجهی داشته باشد

مریم درخشان نژاد