سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
علم درباره الهام چه می گوید
دکتر محمدرضا صائبیپور/دکترای علوم اعصاب شناختی/
علم در جستجوی حقیقت محضی است به دور از توهمات و خطاهای ذهنی و طبیعی که در برابر برخی مشاهدههای نامتعارف یا سکوت اختیار کند یا شواهد را قابلتوصیف با الفاظ و گزارههای علمی نشناسد و گاهی نیز آنها را اتفاقاتی نادر اما صرفا تصادفی قلمداد کند...
به نظر میرسد بشریت لحظهبهلحظه به آستانه حساس و خطیر مواجهه و ملاقات این ۲ بازیگر اصلی عرصه معرفت -علم و دین- نزدیک و نزدیکتر میشود.
اتفاق نظر جامعی است مبنی بر اینکه آگاهی ما نسبت به جهان هستی محدودیت دارد، چیزهایی را میتوانیم تجربه کنیم، درک کنیم و تا حدی بفهمیم، اما وسعت رمزآلود بخش پنهان عالم هستی به مراتب همچون ژرفنای سیهفام آسمان بیانتها در نگاه کنکاشگر انسان اندیشمند امروزی چشمگیرتر است. در این میان، هرازگاهی به شواهد و مستنداتی برمیخوریم که به صورت موردی و منحصربهفرد، در برخی شرایط ویژه و نادر چنین به نظر میرسد که مرزهای آگاهی در برخی از انسانها و در برخی از برهههای زندگی از حدود متعارف فراتر رفته و در تجربیاتی الهامات یا به بیان دیگر تبادل اطلاعاتی صورت میگیرد که به نحو خارقالعادهای گویا فضا و زمان در نوردیده شدهاند و برای لحظههایی گویی بشر بر سیطره بلامنازع آنها چیره شده است.
دختر پاک ۱۷ سالهای در یک رویای صادقه، شهیدی را که ۳۰ سال قبل در محلی در گیلان غرب مدفون شده، میبیند یا شهید گمنامی نشانی قبرش را در رویای مادرش به او میدهد. چه بسیار مثالهای مشابهی که شاید شما هم تجربه کرده باشید. در برابر چنین رویدادهایی علم چه موضعی میتواند اتخاذ کند؟
از نظر علمی ذهن آدمی همچنان بزرگترین معمای خلقت است. ما مکانیسمهای تجربه آگاهانه از عالم محسوسات را تا حدودی شناختهایم، اما چیستی خود ذهن همچنان رازآلود و در پس ابهام است. اطلاعات محیط پس از ورود از دروازههای حسی مانند چشم و گوش پس از محاسبات بسیار پیچیده ریاضی عالم بیرون را در حد قابلیتهای محدودشان در لایههای انتزاعی ذهن ما بازآفرینی و منعکس میکنند. گرچه ما منظره عالم پیرامون خود را یکدست و منسجم درک میکنیم، اما به طرز غریبی اطلاعات از نظر مکانی در مناطق مختلف قشر مغز متفرق شده و هرگز از نظر مکانی یا کالبدشناسی تجمع پیدا نمیکنند. این مساله باعث پیدایش یک پرسش بزرگ در علم نوروساینس(علوم اعصاب شناختی) شده و آن معمای پیوند و اتحاد مجدد این دادههای متفرق و پراکنده است.
جالب اینجاست که برخی پدیدههای شبحآلود در عالم ذرات در مقیاس کوآنتومی مستمسکی برای نظریهپردازی درخصوص حل معمای فوقالذکر در مغز انسان شده است. جالبتر آنکه همین روزنه، باب را برای داشتن تصوری احتمالی از چیستی رویای صادقه باز کرده است.
الهام یا رویای صادقه را میتوانیم انتقال پیام یا اطلاعات بین ۲ مکان یا ۲ زمان متفاوت به طریقی خارج از شیوههای متعارف توصیف کنیم. در آزمایشهای بسیار معتبری ثابت شده که ذرههای کوآنتومی درهم تنیدهشده، رفتاری ارواحگونه را به نمایش میگذارند. آنها به گونهای از وضعیت و مشخصات کوآنتومی یکدیگر تبعیت و تقلید میکنند که با وجود بعد مسافت هر تغییر
اعمال شده بر یکی از آنها در دیگری نیز به صورت آنی و بر خط تسری مییابد. گویی هر ۲ دقیقا در یک مکان هستند. اخیرا نشان داده شده که این پدیده از درهم شکستن بعد مکان پا را فراتر گذاشته و میتواند حتی بعد زمان را نیز پشتسر بگذارد.
۲ ذره کوآنتومی درهم تنیده که هرگز در دوره زمانی مشترکی حضور نداشتهاند؛ واقعیتی که در زمان و مکان استقرار نمییابد.
اگرچه این رفتار ذرات کوآنتومی تنها روزنهای برای تعمیم نظری باز کرده است اما برای انکار پدیدههایی مانند رویا و الهام، علم باید ابتدا تکلیف رفتارهای عجیب ذرات درهمتنیده کوآنتومیاش را روشن کند.
می وصلم بچشان تا در زندان ابد
از سر عربده مستانه به هم در شکنم
● رویای روشن چیست؟
حتما تابهحال رویایی دیدهاید که در همان لحظه بدانید در حال رویا دیدناید. این حالت را «رویای هوشیارانه» یا «رویای روشن» مینامند. در این حالت، فرد رویایی میبیند که از رویا بودنش آگاه است و میلی به بیدار شدن ندارد. فرد در این رویا به وضوح دارای خودآگاهی است و توان استدلال و تفکر دارد و خاطراتش را نیز به یاد دارد. همه تعاملات و گفتوگوهای میان رویابین و شخصیتهای این رویا درست مانند وضعیتی است که در خیالپردازی هنگام بیداری رخ میدهد اما شخصیتهای این رویا را نمیتوان آفریدههای رویابین شمرد، چرا که این شخصیتها طوری عمل میکنند که گویی توانایی ذهنی و خود مختاری کاملی دارند. رویابین در این حالت میتواند باعث ایجاد وقایعی شود که اگر در زندگی واقعی رخ میدادند، آنها را معجزهآسا میشمردیم. همچنین فرد گاهی در این نوع رویاها میتواند کنترل سیر رویدادها را به دست بگیرد. نمیتوان گفت رویابین دچار توهم شده زیرا میتواند میان واقعی و غیرواقعی فرق بگذارد؛ با این حال، دنیایی کامل را تجربه میکند که دارای شخصیتها، حرکات، اعمال، خط داستانی و به اصطلاح «فضایی» شبیه دنیای واقعی است.
گرچه رویای روشن اغلب از مرحله REM (خواب مرحله حرکات سریع چشم) شروع میشود، در واقع نوعی مرحله بینابینی است که آمیزهای از خصوصیات خواب REM و غیر REM خواب (مرحلهای از خواب بدون حرکت سریع چشمها) را دارد. شواهدی به دست آمده که رویای روشن با فعال شدن مجدد شبکههای عصبی بخشهای پیشپیشانی قشر مغزارتباط دارد. یک بررسی اخیر با «امآرآی کارکردی»از مغز نشان داده که هنگام رویای روشن (نسبت به خواب REM) فعالیت عصبی قویتری در بخشهای گوناگون قشر مغز مشاهده میشود.
● آیه ۶۰ سوره انعام
اکرم جهانگیر
مدرس بازنشسته دانشگاه ارتش
«اوست خدایی که شما را در شب میمیراند و آنچه در روز انجام دادهاید، میداند. سپس شما را برمیانگیزاند (از آن) تا به اجلی که قضا مقدر کرده، برسید سپس به سوی او بازمیگردید تا از آنچه کردهاید، آگاه شوید. (آیه ۶۰ سوره انعام)»
سالهاست عارفان از سفری روحانی سخن میگویند که امروز علم آن را رویای صحو (هوشیار) مینامد. یک پژوهشگر رویا در دانشگاه استنفورد به نام «استفن لابرگ» رویای صحو را به یک علم تبدیل کرد. هرچند بررسی تطبیقی رویاها در گروه علوم نظری قرار دارند اما برای بررسی تجربی رویاها نیازمند پژوهشگر خواب علمی، عملی و مستند بود. لابرگ فکر کرد اگر واقعا امکان دارد شخص خوابیده در موقع خواب دیدن آگاه باشد، چرا نتواند با دنیای خارج صحبت کند؟ او ثابت کرد رویای صحو توهم نیست. در شرایطی که با شبیهسازی رایانهای یک شبکه نورونی مصنوعی مورداستفاده قرار گرفته، برخی از قسمتهای اصلی ادراکات لحظههای خواب و رویا و لحظههای نزدیک به مرگ با مرگ نمایشی این نورونها نشان داده شده است. او تعدادی سفرکننده رویا تربیت کرد و به آنها آموزش داد تا از مرز رویاها، با دنیای پیشرفته تکنولوژی ماشینهای الکتروآنسفالوگرام ارتباط برقرار کنند. لابرگ میگوید: «وقتی شما در رویا کاری انجام میدهید، مغزتان همان مسیرهایی را طی میکند که وقتی آن را در عالم بیداری انجام میدهید، طی میکند.» دکتر ایموند مودی در سال ۱۹۷۵ کتابی به نام «زندگی بعد از زندگی» را منتشر کرد. او در تحقیقات خود با کسانی که تا دروازههای مرگ رفته و برگشتهاند، گفتوگو کرده و آنها برای او از تونلهای تاریک و روشناییهای طلایی دیدار جسم بیجانشان که پزشکان روی آن سرگرم کار بودند، سخن گفتند. یک متخصص قلب به نام دکتر میشل سابوم در دانشگاه فلوریدا پس از مطالعه کتاب دکتر مودی تصمیم گرفت به طور جدی درباره تجربه مشرف به مرگ تحقیق کند. او بعد از ۵ سال کار و ۱۱۶ گفتوگو، یافتههای بسیار جالبش را در کتابی با عنوان «خاطرات مرگ» منتشر کرد. این تحقیقات فقط گوشهای از ابعاد معنویعلمی آیه ۶۰ سوره انعام را نشان میدهد.
ترجمه: دکتر علی ملائکه
منبع: Psychology Today
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
رافائل گروسی اسماعیل هنیه عراق رهبر انقلاب حج نیچروان بارزانی مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان انتخابات دولت حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم
حجاب شهرداری تهران تهران هواشناسی قوه قضاییه وزارت بهداشت قتل فضای مجازی آموزش و پرورش سلامت سازمان هواشناسی شهرداری
مالیات خودرو مسکن ایران خودرو قیمت دلار بانک مرکزی قیمت طلا قیمت خودرو بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان قیمت
تئاتر مسعود اسکویی محمدعلی علومی تلویزیون نمایشگاه کتاب دفاع مقدس سینمای ایران صدا و سیما سریال
دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان گوشی هوشمند
اسرائیل حماس رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه رفح اوکراین طوفان الاقصی نوار غزه
استقلال فوتبال پرسپولیس لیگ برتر ذوب آهن نساجی لیگ برتر ایران لیگ برتر فوتبال ایران بازی سپاهان رئال مادرید جواد نکونام
هوش مصنوعی اپل سامسونگ باتری آیفون گوگل مایکروسافت تلفن همراه ماهواره
رژیم غذایی بیمه بیماران خاص زیبایی چای کاهش وزن دندانپزشکی فشار خون سبزیجات