سیگاری ها قاتل غیرسیگاری ها

جامعه جراحان آمریكا در سال ۱۹۶۴ شواهدی قطعی ارائه كرد كه سیگار كشیدن را به سرطان ریه و مرگ زودرس ارتباط می داد از آن به بعد پژوهشگران فهرست مضرات سیگار كشیدن را گسترش داده اند

از آسم گرفته تا آمفیزیم، از حملات قلبی گرفته تا تحلیل رفتگی شبكیه چشم. مقامات بهداشت عمومی آمریكا پس از سال ها ناكامی توانسته اند در برقراری قواعدی كه سیگار كشیدن را در بسیاری از محل های كار و محل های عمومی ممنوع می كند پیشرفت واقعی به دست آورند. اما ۲۵ درصد آمریكایی ها هنوز سیگار می كشند، و هر آدمی كه قدم به سالن سینما بگذارد خواه ناخواه دود سیگار دیگران را استنشاق خواهد كرد.بسیاری از غیرسیگاری ها بوی دود سیگار را مزاحم و ناراحت كننده تلقی می كنند. اما نارضایی یك چیز است و بیمار شدن چیز دیگر. در تحقیق مشتركی كه توسط دانشمندان نیوزلندی و دانشمندان آمریكایی از دانشگاه هاروارد در سال جاری میلادی انجام شد نشان داد كه میزان مرگ ومیر افرادی كه هیچ گاه سیگار نكشیده اند، اما با سیگاری ها زندگی كرده اند نسبت به غیرسیگاری هایی كه خانه شان عاری از دود سیگار بوده است، ۱۵ درصد بیشتر است. افرادی كه با سیگاری ها زندگی می كنند یقیناً در معرض خطرند، اما آیا قرار گرفتن كوتاه مدت در معرض دود سیگار سیگاری ها می تواند خطری واقعی ایجاد كند؟ براساس پژوهشی جالب كه در ژاپن انجام شده است، پاسخ به این پرسش مثبت است.

مطالعه جدید

پژوهشگران برای بررسی اثرات قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران (passive smoking) ۳۰ دانشجوی پزشكی مذكر سالم را در یك اتاق كوچك در معرض دود سیگار محیطی قرار دادند از آنجایی كه كنترل ها بر سیگار كشیدن در ژاپن هنوز بسیار ابتدایی است، این اتاق در واقع اتاق سیگاری های درون یك بیمارستان بود و نیمی از دانشجویان پزشكی مورد بررسی خودشان سیگاری بودند. هر داوطلب تحت نظارت دقیق ضربان قلب، فشارخون و نوار قلب _ قبل و بعد از قرار گرفتن در معرض دود سیگار- قرار می گرفت:استنشاق دود سیگار موجود در محیط یا به اصطلاح سیگار كشیدن دست دوم باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در اندازه گیری های فوق نشد.اما دانشمندان همچنین تاثیر دود سیگار محیطی بر جریان خون شریان های تغذیه كننده قلب _ شریان های كورونری _ را نیز اندازه گیری كردند. این اندازه گیری توسط تجویز آدنوزین فسفات -دارویی كه شریان ها را گشاد می كند _ و همزمان استفاده از اكوكاردیوگرافی داپلر برای تحت نظر گرفتن جریان خون در یكی از شریان های اصلی كورونری انجام می گیرد. این بررسی نتایج جالبی را به بار آورد. حتی پیش از انجام آزمایش در مردان سیگاری جریان خون شریان كورونری كاهش یافته بود و استنشاق دود سیگار محیطی وضعیت آنها را بدتر نكرد اما در غیر سیگاری ها تنها ۳۰ دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض دود سیگار محیطی كاهش شدیدی در میزان خون شریان تغذیه كننده قلب به وجود آمد به طوری كه میزان خونرسانی به همان حد كاهش یافته در افراد سیگاری رسید.

نتایج

دود سیگار دارای بیش از ۴ هزار ماده شیمیایی است، از جمله سمومی مانند بنزوپیرن ها و مونوكسید كربن. هنگامی كه این مواد شیمیایی استنشاق می شوند به ریه ها آسیب می رسانند. تعدادی از این مواد شیمیایی جذب خون می شوند و در تمام بدن به گردش درمی آیند و می توانند به بافت های متعدد بدنی آسیب برسانند. یكی از حساس ترین بافت های بدن در برابر این سموم پوشش ظریف سطح داخلی رگ ها یا اندوتلیوم رگ ها است.پژوهش دانشمندان ژاپنی نشان می دهد كه استنشاق دود سیگار محیطی كاركرد اندوتلیوم رگ ها را مختل می كند و مانع از گشاد شدن عروق در مواقع لزوم می شود. هیچ كدام از داوطلبان در آزمایشی كه در بالا شرح داده شد در طول آزمایش احساس ناخوشی نكردند، اما همه آنها جوان بودند، هیچ كدام بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت و میزان های غیرطبیعی كلسترول نداشتند.در مردان مسن تر كه بیماری عروقی كورونر دارند و رگ های تغذیه كننده قلبشان از پیش تنگ شده است، استنشاق دود سیگار محیطی می تواند علائم درد قلبی یا نشانه های دیگر كاهش خونرسانی به ماهیچه قلب را ایجاد كند و نتایج پژوهش های جدید حاكی از آن است كه اختلال كاركرد اندوتلیوم رگ ها علت بروز این علائم است. آسیب پوشش داخلی عروق یا اندوتلیوم عنصر اصلی تصلب شرائین (سخت شدن دیواره عروق) است، بیماری ای كه امكان تجمع كلسترول را به صورت پلاك هایی در دیواره رگ می دهد و در نتیجه در شریان های تغذیه كننده قلب، مغز، پاها و سایر بخش های بدن انسداد به وجود می آید.و اگر گوشزد كردن خطر حمله قلبی، سكته مغزی و قانقاریای پا برای قانع كردن یك مرد كه سلامت پوشش داخلی عروق مهم است كافی نباشد، باید متذكر شد كه اختلال كاركرد پوشش داخلی عروق و تصلب شرائین ممكن است شریان های آلت تناسلی را هم گرفتار كند و باعث ناتوانی جنسی و عننی شود.پژوهش ژاپنی ها نشان می دهد كه حتی قرار گرفتن كوتاه مدت در معرض دود سیگار محیطی كاركرد پوشش داخلی رگ ها را مختل می كند.پژوهش ها در آمریكا هم به نتایج مشابهی رسیده اند. برای مثال در تحقیقی كه در فلوریدا به عمل آمد نشان داد كه حتی كشیدن یك سیگار در روز كاركرد پوشش داخلی عروق را مختل می كند و تحقیقات دیگر به ما می گویند كه استنشاق دود سیگار محیطی باعث چسبنده تر شدن پلاكت ها- سلول های خونی عامل لخته شدن خون _ و افزایش خطر ایجاد لخته های خونی مسدود كننده شریان می شود.این سیگار كشیدن دست دوم میزان مونوكسید كربن را در خون می افزاید و انتقال اكسیژن توسط خون را مختل می كند و نیز میزان كلسترول خوب یا HDL خون را كاهش می دهد.ممكن است افراد سالم از قرار گرفتن كوتاه مدت در اتاق انباشته از دود سیگار صدمه ای نبینند، اما افراد مبتلا به بیماری عروق كورونر ممكن است این قدر خوش شانس نباشند. از طرف دیگر قرار گرفتن مكرر در معرض دود سیگار در محیط، افراد سالم را به بیماران قلبی بدل می كند. در تحقیقی كه در سال ۲۰۰۴ در یونان انجام شد نشان داد كه بین استنشاق دود سیگار در محیط و افزایش سطح پنج عامل خطرساز بیماری قلبی رابطه وجود دارد. استنشاق دود سیگار سیگاری ها توسط غیرسیگاری ها عامل ۵۳ هزار مرگ در هر سال در ایالات متحده و ۳۷ هزار از این مرگ ومیرها ناشی از بیماری عروق كورونر قلب است.برای حفظ سلامت و ادامه زندگی هیچ كس نباید سیگار بكشد و گرچه قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران به اندازه سیگار كشیدن توسط خود فرد خطرناك نیست، اما به خودی خود می تواند بسیار مضر باشد. اما می توان مژده داد كه محافظت امكان پذیر است. به عنوان یك نمونه كوچك توجه كنید پس از آنكه مقامات شهر هلنا در ایالت مونتانای آمریكا سیگار كشیدن در محل كار را ممنوع كردند بیمارستان های محلی ۴۰ درصد كاهش در موارد حمله قلبی را گزارش كردند. وقتی دود سیگار مورد نظر است، تنها مقدار كاملاً بی خطر صفر است.