پروازی بدون توقف با پاک‌ترین هواپیمای دنیا

گرچه از عملی شدن رویای دیرینه بشر برای پرواز در آسمان‌ها زمان خیلی زیادی نمی‌گذرد، اما با دستیابی به این هدف بزرگ تلاش‌های انسان خاکی در جهت تسخیر آسمان نه‌تنها متوقف نشد، …

گرچه از عملی شدن رویای دیرینه بشر برای پرواز در آسمان‌ها زمان خیلی زیادی نمی‌گذرد، اما با دستیابی به این هدف بزرگ تلاش‌های انسان خاکی در جهت تسخیر آسمان نه‌تنها متوقف نشد، بلکه شکلی متفاوت به خود گرفت و رقابت بر سر طراحی و ساخت سازه‌هایی امن‌تر، سریع‌تر و پرقدرت‌تر آغاز شد. پس از تولد نسل‌های پیشرفته هواپیما، جت‌ها و جنگ‌افزارها و دستیابی به موفقیت‌های شگرف در این عرصه، تلاش دست‌اندرکاران صنعت هواپیماسازی جهان سمت و سویی دیگر گرفت و نگرانی‌ها از تغییر شرایط جوی کره زمین به علت آلودگی‌های تولید شده، آنها را به سمت ایجاد هواپیماهایی که کمتر به محیط زیست آسیب می‌رسانند، واداشت.

در جدیدترین تلاش‌ها برای دستیابی به هواپیماهایی که از سوخت‌های پاک استفاده می‌کنند، شرکت لاکهید مارتین طرح اولیه هواپیمای جتی را ارائه کرده است که سوخت آن هیدروژن بوده و می‌تواند بدون نیاز به توقف به هر نقطه‌ای از زمین پرواز کند. البته هواپیما‌هایی که از سوخت هیدروژنی استفاده می‌کنند در گذشته هم به پرواز درآمده‌اند.‌ سال ۲۰۰۵، موسسه آئرووایرونمنت (AeroVironment) که مقر آن در کالیفرنیاست، آزمایش هواپیمای بدون سرنشین خود را که از هیدروژن مایع استفاده می‌کرد و Global Observer نام داشت، با موفقیت به پایان برد.

در فاصله‌ای نه‌چندان زیاد هواپیمایی ویرجین آتلانتیک، اولین پرواز تجاری با هواپیمایی را انجام داد که بخشی از نیروی آن توسط سوخت‌های زیستی تامین می‌شد. پس از آن هم شرکت تولید‌کننده تجهیزات نظامی کینه‌تیک (Qinetic) هواپیمایی را که با انرژی خورشیدی کار می‌کرد، ۵۴ ساعت به پرواز درآورد. این هواپیما که «Zephyr» نام داشت، رکورد پیشین طولانی‌ترین پرواز هواپیماهای بدون سرنشین را شکست.

این گام‌های مثبت باعث شدند اتحادیه اروپا اعلام کند ‌ سال ۲۰۰۹ اولین پرواز هواپیمای با سوخت هیدروژنی را با هدف توسعه فناوری سوخت‌های کم‌هزینه و پاک اجرا می‌کند. در این پروژه که با عنوان «پرواز بین‌شهری دوستدار محیط زیست به وسیله پیل‌های سوختی» اجرا شد، ۱۱ دانشگاه از کشورهای مختلف اتحادیه شرکت داشتند.

برترند پیکارد، هوانورد سوئیسی هم‌ سال ۲۰۱۰ هواپیمایی سرنشین‌دار را به پرواز درآورد که توسط انرژی خورشیدی حرکت می‌کرد. این هواپیما با بال‌های ۸۰ متری خود، بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری جهان محسوب می‌شد که به دور دنیا سفر می‌کرد.

در این میان ایده جدید شرکت لاکهید مارتین آن‌طور که طراح آن ویلیام بلیک اعلام کرده با الهام از پرنده‌ای به نام گودویت که رکورد طولانی‌ترین پرواز را در میان پرنده‌های جهان به نام خود ثبت کرده، ارائه شده است. این پرنده بدون توقف برای یافتن غذا می‌تواند از استرالیا به آلاسکا پرواز کرده و مسافتی حدود ۱۱ هزار و ۶۷۷ کیلومتر را طی کند. قرار است پاک‌ترین هواپیمای جهان هم با بال‌هایی مشابه این پرنده در ارتفاعات بالا پرواز کند.

در واقع بلیک طرح هواپیمای خود را به منظور نمایش دادن امکان ساخت هواپیماهای پاک و بدون آلودگی که می‌توانند با استفاده از ویژگی‌های آیرودینامیکی بالای خود به ارتفاعاتی بروند که در آن مقاومت هوا به کمترین میزان رسیده و هواپیما مانند یک پرنده در آسمان شناور می‌شود، ارائه کرده است.

۴ موتور توربوفن هیدروژنی برودتی بدون ایجاد کوچک‌ترین آلودگی، انرژی مورد نیاز هواپیما را تامین کرده و می‌تواند با پرواز در حالت کم‌انرژی از میزان مصرف سوخت بکاهد. البته ساخت موتورهای توربوفن هیدروژنی برودتی هنوز امکان‌پذیر نشده است، اما ارائه طرحی زیبا برای آن می‌تواند زمینه‌ساز تولید این نوع موتورهای پاک باشد.