پنجشنبه, ۲۰ دی, ۱۴۰۳ / 9 January, 2025

مجله ویستا

بایدها و نبایدهای عزاداری

● مقدمه

متنی که ملاحظه می‏فرمایید، متن سخنرانی اینجانب در مجلس خبرگان رهبری است که به پیشنهاد کمیسیون‏ سیاسی ـ اجتماعی مجلس خبرگان و تصویب هیأت‏رئیسه آن مجلس ایراد شده است. این سخنرانی از چند ویژگی برخوردار بود:

۱) علاوه بر مطالعات قبلی، برای این سخنرانی حدود چهل ساعت مطالعه نمودم؛

۲) با چهار تن از مراجع عظام تقلید و نیز هیأت‏رئیسه محترم خبرگان و برخی از خبرگان در رابطه با مباحث‏مطروحه مشورت و رایزنی کردم؛

۳) سخنرانی تماماً مستند بود هم آیات و روایات و هم فتاوی مراجع عظام؛

۴) در این سخنرانی تنها به بیان مشکل اکتفاء نشده، در حد توان راهکار هم ارائه شده است؛

۵) در جمع فرهیختگان برجسته، دین شناسان بزرگ کشور اعضای محترم خبرگان رهبری ایراد شد؛

۶) به شدت مورد استقبال اعضاء محترم آن مجلس قرار گرفت هم در جلسه و هم بعد از آن اینجانب را موردلطف قرار دادند و برخی این سخنرانی را مصادیق بارز احیاء امر اهلبیت(ع) نامیدند؛

۷) هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری این سخنرانی را غیرمحرمانه اعلام کرد و دستور انتشار آن را داد.

با این همه به صراحت می‏گویم این سخنرانی کاستیهای فراوانی دارد که باید برطرف گردد این در حقیقت گامی‏در مسیر آسیب زدائی در مراسم دینی است. باید همه دست به دست هم دهیم تا این مجالس و محافل دینی تریبون‏گسترده اسلام ناب شده و از این کانال حقایق دینی منتشر شود.(آن چنان که بحمدالله بسیاری از مجالس ما این چنین‏است.) پیش از آنکه به مطالعه این سخنرانی بپردازید تذکر چند نکته را لازم می‏دانم:

۱) درست است محور این سخنرانی مراسم عزاداری است لیکن آسیب‌ها عام است، آسیب‌هایی است مربوط به‏همه مجالس دینی چه عزاداریها چه مراسم جشن و چه مراسم دیگر.

۲) روی سخن در این سخنرانی آسیبها است، قشر خاصی به عنوان آسیب رسان معرفی نشده‏اند ممکن است‏این آسیبها توسط برخی از خطباء یا برخی از مداحان یا برخی از برنامه سازان صدا و سیما باشند. این را بدین‌جهت‏متذکر شدم که مطمئنم کسانی فردای انتشار این سخنرانی، آنرا سخنرانی علیه مداحان تلقی کنند(آنچنانکه بدنبال‏گزارش سخنرانی خبرگان برخی از روزنامه‏ها چنین تیتر زدند که البته با تذکر اینجانب روز بعد اصلاح کردند).

این برداشت را از سخنرانی‏ام غلط و نادرست می‏دانم، گرچه در جای جای این سخنرانی تلاش کرده‏ام حساب‏مداحان مخلص و ارزشی را از غیر آن‏ها جدا کنم ولی در این مقدمه هم تأکید می‏کنم بهیچ وجه محور نقد در این‏سخنرانی فقط مداحان نیستند، اگر نقدی هست عام است و اگر ستایش هم هست عام است. اینجانب از نزدیک‏بسیاری از مداحان ارزشی را می‏شناسم و تلاش مخلصانه آن‏ها را در جهت احیاء مکتب سیدالشهداء ـ ع ـ و احیاءارزشهای انقلاب ارج می‏نهم و بر این باورم که بیش از همگان مداحان مخلص ارزشی از این آسیبها رنج برده و به شدت‏از حضور نااهلان در این کسوت محترم ناراحتند.

۳) در پایان بار دیگر تأکید می‏کنم که محافل و مجالس دینی تریبونهای گسترده مذهب است که باید هر روز بیش‏از گذشته با نشاطتر و با کیفیت بالاتر برگزار گردد و بخصوص مراسمی که مربوط به اهلبیت علیهم السلام است چه‏عزاداریها، چه شادیها، در این سخنرانی بر این نکته تکیه داشتم که نباید بگونه‏ای انتقاد کنیم که خدای ناکرده اصل‏عزاداری زیر سؤال رفته یا خطبای ارزشی و مداحان مخلص زیر سؤال روند. و از این عزیزان نیز می‏خواهم که این‏آسیبها را جدی بگیرند و کمک کننده تا آسیب زدائی شده و این مجالس نورانی آنچنان که برای آسمانیان‏درخشندگی دارد برای زمینیان نیز روشنگر باشد انشاءالله.

● جایگاه مراسم عزاداری‏

عزاداری و برپایی مراسم ماتم در سوگ خوبان و اولیاء خدا امری است که ریشه در قران و سیره نبوی(ص) وسیره امامان(ع) دارد. این عزاداری‏ها مصداق مودت اهل بیت(ع) است.(۱)مصداق تعظیم شعائر الهی است.(۲) مصداق فریاد مظلوم علیه ظالم است(۳) و در سیره نبی اکرم(ص) داریم که حضرت در سوگ شهدای احد و بویژه حمزه سیدالشهداء عزا گرفت وترغیب به عزاداری بر حضرت کرد نیز درسوگ شهادت حضرت جعفر بن ابی طالب و زید بن حارثه و عبدالله بن‏رواحه عزا گرفت. برپائی مجلس عزا را عیب نمی‏دانست و با آن برخورد نمی‏کرد راوی گوید: یکی از بستگان پیامبراکرم (ص) از دنیا رفت، زن‌ها جمع شدند و مجلس عزا برای او برپا کردند عمر برخاست آنها را از این‏کار نهی کرد و آنها را طرد نمود پیامر(ص) فرمود: عمر، رهایشان کن که چشم‏گریان و قلب مصیبت دیده و داغ تازه‏است.(۴) شنیدنی است که پیامبر اکرم(ص) برای امام حسین(ع) در روز اول ولادتش مجلس عزا گرفت.(۵) در منزل ام سلمه در دوره کودکی برای امام حسین مجلس عزا گرفت.(۶) در منزل عائشه برای حضرت امام حسین(ع) مجلس عزا گرفت.(۷) در خانه امام علی(ع) برای حضرت عزا گرفت.(۸) بنابراین اگر بگوئیم بنیانگذار عزاداری بر سید و سالار شهیدان حضرت نبی اکرم(ص) امامان(ع) بوده است‏سخنی بگزاف نگفته‏ایم.(۹)

در سیره امامان(ع) هم برنامه‏ای که هرگز در هیچ شرائطی ترک نشد برپائی عزا بر سالار شهیدان امام حسین(ع)بود. امام سجاد(ع) پس از امام حسین(ع) تا زنده بود در هر مجلس از داغ حسین می‏گفت و در حقیقت مجلس عزا برپامی‏کرد. امام باقر(ع) هم در شرائط سخت و خفقانی دستور می‏داد روز عاشورا عزای امام حسین را بر پا کند. مالک جهنی می‏گوید امام باقر(ع) در روز عاشورا فرمود: همه برای امام حسین گریه کنند و اهل خانه را دستور به‏گریه بر حضرت می‏کرد.(۱۰) همین سیره را حضرت امام صادق(ع) و امامان دیگر(ع) داشتند آنها بر این امر اصرار داشتند که از رهگذرعزاداری و برپائی عزای سالار شهیدان چراغ پرفروز نهضت حسینی روشن بماند که ماند.

مجالس عزای حسینی نه تنها نام سیدالشهداء(ع) را پرآوازه نگهداشته بلکه سبب ماندگاری پیام اسلام عزیز شدند.بر این اساس است که احیا گر مکتب نجات بخش عاشورا در عصر حاضر حضرت امام خمینی_ ره _ بیشترین تأکیدها رابر برپائی عزاداری سید و سالار شهیدان داشتند: ملت ما قدر این مجالس را بدانند مجالسی است که زنده نگه می‏داردملت‌ها را (۱۱) ملت ما را این مجالس حفظ کرده بیخود نبود که رضاخان مأمورین ساواک رضا خان تمام مجالس عزا را قدغن‏کردند.(۱۲) مجالس عزا را با همان شکوهی که پیشتر انجام می‏گرفت و بیشتر از او حفظ کنید.(۱۳) مجالس سوگواری ائمه اطهار(ع) را باید حفظ کنید اینها را باید حفظ کنید. اینها شعائر مذهبی ماست که بایدحفظ شود. باتوجه به جایگاه رفیع عزاداری و گوهر ارزشمندی که در آن نهفته است بدیهی است که دشمنان تلاش گسترده‏در جهت تخریب و تحریف آن داشته باشند. در برهه‏ای از زمان که عباسی‏ها قدرت‏مند بودند در پی تخریب عزای‏سالار شهیدان بودند که عزاداران را دستگیر می‏کردند، شکنجه و اعدام می‏کردند و در برهه‏ای که قدرت مقابله‏نداشتند، در پی تحریف آن بودند تا جلوی تأثیر گذاری این سنت مبارک را بگیرند. با توجه به تأثیر ژرف فرهنگ‏عاشورا در پیروزی و تدام انقلاب اسلامی، دشمنان قسم خورده اسلام این بار در پی تحریف این فرهنگ برآمدند تاتأثیر آفرینی آنرا کم‏رنگ کنند. گزارش ذیل هشداری است برای همه آنان که در این رابطه تأثیر گذارند هم بانیان محترم‏هم خطباء محترم و هم مداحان محترم

● نقشه سازمان سیا در رابطه با فرهنگ عاشورا

اخیراً کتابی به نام نقشه‏ای برای جدائی مکاتب الهی در آمریکا انتشار یافته که در آن گفتگوی مفصلی با دکترمایکل برانت یکی از معاونان سابق سیا سازمان اطلاعاتی مرکزی آمریکا انجام شده است او در این زمینه می‏گوید بعداز مدتها تحقیق به این نتیجه رسیدیم که قدرت رهبر مذهبی ایران و استفاده از فرهنگ شهادت در انقلاب ایران تأثیرگذار بوده است ما همچنین به این نتیجه دست یافتیم که شیعیان بیشتر از دیگر مذاهب اسلامی فعال و پویا هستند دراین گردهم آئی تصویب شد که بر روی مذهب شیعه تحقیقات بیشتری صورت گیرد و طبق این تحقیقات برنامه‏ریزیهایی داشته باشیم بهمین منظور چهل میلیون دلار بودجه برای آن اختصاص دادیم و این پروژه درسه مرحله به‏ترتیب زیر انجام شد... پس از نظر سنجیها وجمع آوری اطلاعات از سراسر جهان به نتایج مهمی دست یافتیم متوجه‏شدیم که قدرت مذهب شیعه در دست مراجع و روحانیت می‏باشد... این تحقیقات ما را به این نتیجه رساند که بطورمستقیم نمی‏توان با مذهب شیعه رودر رو شد و امکان پیروزی بر آن بسیار سخت است و باید پشت پرده کار کنیم مابجای ضرب المثل انگلیسی اختلاف بیانداز حکومت کن از سیاست اختلاف بیاندازد نابود کن استفاده کردیم و درهمین راستا برنامه ریزیهای گسترده‏ای را برای سیاستهای بلند مدت خود طرح کردیم حمایت از افرادی که بامذهب‏شیعه اختلاف نظر دارند و ترویج کافر بودن شیعیان به گونه‏ای که در زمان مناسب علیه آنها توسط دیگر مذاهب اعلام‏جهاد شود. همچنین باید تبلیغات گسترده‏ای راعلیه مراجع و رهبران دینی شیعه صورت دهیم تا آنها مقبولیت خود رادر میان مردم از دست بدهند.

یکی دیگر از مواردی که باید روی آن کار می‏کردیم موضوع فرهنگ عاشورا و شهادت‏طلبی بود که هر ساله‏شیعیان با برگزاری مراسمی این فرهنگ را زنده نگه‏می دارند ما تصمیم گرفتیم با حمایتهای مالی از برخی سخنرانان ومداحان و برگزارکنندگان اصلی اینگونه مراسم که افراد سودجو و شهرت طلب هستند عقاید و بنیانهای شیعه وفرهنگ شهادت‏طلبی را سست و متزلزل کنیم و مسائل انحرافی در آن به وجود آوریم به گونه‏ای که شیعه یک گروه‏جاهل و خرافاتی در نظر آید. در مرحله بعد باید مطالب فراوانی علیه مراجع شیعه جمع آوری شده و بوسیله مداحان‏و نویسندگان سودجو انتشار دهیم و تا سال ۱۳۸۹ مرجعیت را که سد راه اصلی اهداف ما می‏باشند تضعیف کرده وآنان رابه دست خود شیعیان ودیگر مذاهب اسلامی نابود کنیم و در نهایت تیر خلاص را بر این فرهنگ و مذهب‏ بزنیم.(۱۴)

● امام راحل پیشگام آسیب زدایی‏

لذاست که آسیب‏شناسی این مجالس و آسیب زدائی از آنها بزرگ ترین خدمت به نهاد مقدس عزاداری است. ازکلمات امام راحل عظیم‏الشأن استفاده می‏شود که آن امام عزیز با فراستی که در مؤمن است از حدود ۶۰ سال پیش به‏این نکته هم توجه داشته‏اند: باید بدانید که اگر بخواهید نهضت شما محفوظ بماند باید این سنتها را حفظ کنید البته‏اگر چنانچه ناروائی بوده است سابق ودست اشخاصی بی اطلاع از مسائل اسلام بوده آنها یکقدری تصفیه شود لکن‏عزاداری به همان قوت خودش باقی بماند.(۱۵)

در اینجا باید یک سخنی هم در خصوص عزاداری و مجالسی که به نام حسین بن علی(ع) برپا می‏شود بگوئیم‏ما و هیچیک از دینداران نمی‏گوئیم که بااین اسم هر کسی هر کاری می‏کند خوب است چه بسا علمای بزرگ ودانشمندان بسیاری از این کارها را ناروا دانسته و به نوبت خود ازآن جلوگیری کردند چنانچه همه می‏دانیم که در بیست‏چند سال پیش از این عالم عامل بزرگوار مرحوم حاج شیخ عبدالکریم که از بزرگترین روحانیون شیعه بود در قم شبیه‏خوانی را منع کرد و یکی از مجالس بزرگ را مبدل به روضه خوانی کرد و روحانیین و دانشمندان دیگر هم چیزهایی‏راکه بر خلاف دستور دینی بوده منع کرده و می‏کنند.(۱۶) بنابراین خدمت بزرگ درمقطع کنونی به عزاداری سالار شهیدان شناسایی آسیب‌ها و تلاش در جهت آسیب‏زدایی است روز چهارشنبه ۹/۶/۸۴ گذشته در محضر آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی بودم صریح عبارت ایشان این‏بود که اگر این آسیب‌هایی که در برخی مجالس عزاداری هست ادامه یابد من بر اصل کیان تشیع احساس خطر می‏کنم.شبیه این اظهار نظر را آیت‌الله العظمی مکارم داشتند و فرمودند اگر این روند ادامه یابد بیم آن می‏رود که روند مجالس‏عزاداری بدست کسانی بیفتد که اصلاً اهلیت ندارند.

● افراط و تفریط در عرصه آسیب‌ها

پیش از آنکه در عرصه بحث از آسیب‌ها شویم تذکر یک نکته را ضروری میدانم و آن اینکه: در عرصه مقابله باآسیب‌ها دو نظریه وجود دارد که بنده معتقدم در دو طرف افراط و تفریط است و نظریه معتدل حد وسط است. این دونظریه عبارتند از:

یک نظریه آن است که عزاداری امر مقدسی است اصلاً نباید در این عرصه وارد شد بگذاریم مردم هر کاری‏ می‏کنند بکنند به هر شکلی که می‏خواهند عزاداری کنند اگر بخواهیم در این میدان وارد شویم و نقد کنیم چه بسا اصل‏عزاداری آسیب می‏بیند پس چرا دست به ابروی عزاداری بزنیم که در نتیجه چشم کور شود! صاحبان این نظریه باید توجه کنند که اگر از عزاداری آسیب زدائی نشود چه بسا اصل عزاداری آسیب دیده وشاهد آن باشیم که چند سال آینده در عزاداری همه چیز باشد جز احیاء مکتب سالار شهیدان(ع) ما نمی‏توانیم در این‏عرصه بی تفاوت باشیم و اجازه دهیم در پوشش عزاداری گناه و معصیت صورت پذیرد.

نظریه دوم که نظریه تفریطی می‏دانیم این است که به گونه‏ای از عزاداریها انتقاد کنیم که خدای ناکرده مردم ازاصل برپایی آن دلسرد شوند. بگونه‏ای از مداحها انتقاد کنیم که خوبان آنها نیز زیرسؤال روند. بحمدالله در جمع‏مداحان کشور کسانی هستند که هم مخلصانه می‏خوانند هم با مطالعه و هم مراقب‏اند از حدود شرع خارج نشوند من‏ارج و ارزش اینگونه مداحان را از دعبل و کمیت دیروز کمتر نمی‏دانم. نباید بگونه‏ای از خطبا انتقاد کنیم که‏تر وخشکش همه با هم بسوزد! خطبای ارزشی که زبان گویای اسلام‏اند نیز آسیب ببینند. اینهم نادرست است، ما معتقدیم باید در این عرصه جانب اعتدال را گرفت. بر برپایی عزای حسینی واهل بیت(ع) تأکید داشته باشیم از خطبا و مداحان مخلص تجلیل و تکریم کنیم در عین حال رسالت روشنگری خود رادر عرصه عزاداریها همانند دیگر عرصه‏ها داشته باشیم بنابراین اگر در این مجلس عظیم سخن از آسیب‌ها داریم. هرگزدر صدد تخریب عزاداریها، خطبا و مداحان مخلص نیستیم بلکه در پی آنیم که این نهاد مقدس با نشاط و شادابی بماند و همانند گذشته الهام بخش باشد.

● آسیب‌های محتوایی‏

▪ طرح یکجانبه سیمای معصومین‏

طرح یکجانبه سیمای پیامبر (ص) و معصومین(ع) در مجالس عزا و شادی اهل بیت(ع) و تنها جنبه قداست وملکوتی امامان را مطرح کردن و بس توضیح آنکه پیامبر و امامان دو جنبه دارند یکی جنبه ملکوتی که در این نگاه‏معصوم‏اند، علم غیب دارند، ولایت تکوینی دارند و... و دیگر جنبه مُلکی و زمینی قل انما انا بشر مثلکم ما بایددر مجالس اهل بیت هر دو بعد را مطرح کنیم و تأکید بر بعد دوم داشته باشیم آنها الگوی زندگی‏اند جنبه‌هایی الگوئی‏زندگی اهل بیت مطرح شود اینست که سازنده است از مناقب اهل بیت بگوئیم از انس آنها با خداوند، ارتباط صمیمی‏بامردم گره گشایی از کار مردم، زهد، شجاعت و... و دهها بعد دیگر. قرآن و روایات حتی ابراز محبت به اهل بیت(ع) رامقدمه برای عمل می‏دانند. در آیه‏ای می‏خوانیم: قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی. بگو بر این رسالت از شما اجری نمی‏خواهم جز مودت‏قربی_ خمسه طیبه طاهره _ (۱۷) در آیه دیگر می‏خوانیم: قل ما سئلتکم من اجر فهو لکم ان اجری الا علی الله. اجری که خواستم به نفع شماست‏اجرم بر خداست.(۱۸) در آیه سوم می‏خوانیم: قل ما اسئلکم علیه من اجر الا من شاء ان یتخذ الی ربه سبیلا. بگو اجری بر رسالت ازشما نمی‏خواهم مگر کسی که بخواهد راه به سوی خداوند بیاید.(۱۹) از مجموع سه آیه استفاده می‏شود مودت هم‏جهت راه‏یابی به سوی خداوند است. این از قرآن در روایات هم فراوان بر الگو بودن اهل بیت(ع) تأکید شده است. پیامبر اکرم (ص) فرمود اهل بیت من فارق بین حق و باطلند اینها امامانی‏اند که باید به آنها اقتدا کرد.(۲۰)

عن مولینا امیرالمؤمنین(ع) انظروا اهل بیت نبیکم فالزموا سمتهم و اتبعوا اثرهم فلن یخرجوکم من هدی و لن‏یعیدوکم فی ردی فان لبدوا فالبدوا و ان نهضوا فانهضوا و لا تسبقوهم فتضلوا ولاتتاخروا عنهم فتهلکوا.(۲۱) مولی علی(ع) فرمود به اهل بیت پیامبرتان بنگرید از آن سو که گام بر می‏دارند بروید قدم جای قدمشان‏بگذارید آنها شما را هرگز از راه هدایت بیرون نمی‏برند و به پستی و هلاکت باز نمی‏گردانند اگر سکوت کردند سکوت‏کنید اگر قیام کردند قیام کنید از آنها پیشی نگیرید. که گمراه می‏شوید و از آنان عقب نمانید که نابود می‏گردید.

عن رسول الله (ص) اجعلوا اهل بیتی منکم مکان الرأس من الجسد و مکان العینین من الرأس فان الجسد لایهتدی الا بالرأس و لا یهتدی الرأس الا بالعینین.(۲۲) پیامبر اسلام (ص) فرمود اهل بیتم را همانند سر در پیکره زندگی قرار دهید و همانند دو چشم از سر همانا جسد جز باسر راه بجائی نمی‏برد هدایت سر هم با چشمها است.

آنچه که بسی مایه تأسف است آن است که اخیراً در برخی از مجالس حتی از بعد ملکوتی امامان و مناقب‏معنوی آنان گفته نمی‏شود و صرفاً سخن از توصیف چشم و ابروی اهل بیت است همان که مورد نقد مقام معظم‏رهبری هم قرار گرفت: چیزدیگری که بنده در بعضی از خوانندگان جلسات مداحی اطلاع پیدا کردم استفاده از مدح‏ها و تمجیدهای‏بی معناست که گاهی هم مضر است فرض کنید راجع به حضرت اباالفضل صحبت می‏شود بنا کنند از چشم و ابروی‏آن بزرگوار تعریف کردن مثلاً قربون چشمت بشم، مگر چشم قشنگ دردنیا کم است؟ مگر ارزش اباالفضل به چشمهای‏قشنگش بوده... اینها سطح معارف دینی ما را پایین می‏آورد معارف شیعه در اوج اعتلاست...ارزش اباالفضل‏العباس به جهاد و فداکاری و اخلاص و معرفت او به امام زمانش است، به صبر و استقامت اوست به آب نخوردن‏اوست در عین تشنگی و بر لب آب بدون اینکه شرعاً و عرفاً هیچ مانعی وجود داشته باشد.(۲۳) بنگرید به نمونه‏هایی از این سست مطرح کردن‌ها:

همه هستیم و مدیون چشماتم می‏دونی‏

ازهمان روز ازل مست نگاتم می‏دونی‏

کار چشماش دلبریه‏

قد و بالای قشنگش عجب محشریه‏

سیاهه چشات جزیره دله‏

هر کس از نسل تواه چه خوشگله‏

از نگاه تو محبت می‏باره‏

مردی از مردونگیت کم میاره‏

با این‌که من خوب می‏دونم آدمی بی اصل و نسبم‏

بده اجازه‏ای خدا عشقمو نقاشی کنم‏

خوب می‏شه قلب عاشقم یه طرح خوشگل می‏زنم‏

نقش یه مرد پهلوون طرح شمایل می‏زنم‏

به روی صفحه می‏کشم پیشانی بلند شو

ابروهای کمونی شو صورت آسمونی‏شو

تا که به چشماش می‏رسم کشیدنش چه مشکله‏

آخر چشای یار من سیاهه خیلی خوشگله‏

آیا اینها مناقب اهل بیت است آیا داشتن چشمهای آنچنانی ارزش است یا فداکاریها و از جان گذشتگی‌ها؟و...

امامان که این همه تأکید برعزاداری داشتند بر این نکته هم تأکید داشتند که عزاداریها باید جهت روشنگرانه‏افشاگرانه هدایت‏گرانه داشته باشد برای این کار عملاً از شعرای متعهد و ارزش آنروز که نقش مداحها و مرثیه خوانهای‏امروز را داشتند تجلیلها و تکریمها می‏کردند.

چرا امامان از کمیت اینهمه تجلیل کردند؟ چراامام سجاد(ع) به کمیت می‏گوید که ما از پاداش کار تو و اشعار توعاجریم خدا خودش به تو پاداش دهد.(۲۴) امام صادق(ع) می‏فرماید: خدایا گناهان گذشته و آینده کمیت و گناهانی که پنهان و آشکار انجام داده ببخش وآنقدر به او بده تا راضی شود. این بدان دلیل است که شاعر متعهد و ارزشی است قصیده‌هاشمیات ۵۷۸ بیتی او تمام‏معرفی اهل بیت، فجایع بنی امیه حکومت عدل اسلامی است.در پایان شعرش می‏گوید:

الیکم ذوی آل النبی تطلعت

توازع من قلبی ظماء و البب‏

فانی عن الامر الذی تکرهونه‏

بقولی و فعلی مااستطعت لا جنب‏

اعضای تشنه از قلب و عقل و وجودم همواره به سوی شما خاندان پاک پیغمبر نظاره گر است.

پس من نسبت به آنچه شما دوست ندارید ما گفتار و رفتار خویش تا آنجا که در توان من است از آن‏دوری‏می‏جویم. او آنچنان شیفته اهل بیت است که فرزندش می‏گویدبه هنگام شهادت سه بار اللهم آل محمد(ص) گفت و به‏دیدار خدا رفت.(۲۵) و نیز تجلیلی که از دیگر شاعران اهل بیت همانند فرزدق دعبل، حمیری ومانند آن داشته‏اند همگی در این راستا بوداهل بیت مجلس عزائی رامی پسندند که در آن احیاء امر اهل بیت و مکتبشان باشد. مجالس عزای این چنینی بود که انقلاب آفرین و مبدء قیام پانزدهم خرداد شد که مبدء انقلاب بزرگ اسلامی‏است. عاشورای سال ۱۳۴۲ که دو روز بعد امام دستگیر شد و حوادث پانزدهم خرداد پیش آمد نوحه این بود.

گفت عزیز فاطمه‏

نیست ز مرگز واهمه‏

تا به تنم توان بود

زیر ستم نمی‏روم‏

ننگ حیات و ذلتش‏

عزت مرگ و لذتش‏

من ز یزید بی پدر

ظلم و ستم نمی‏کشم‏

شعر رائج عزای انقلابی این بود که‏

بزرگ فلسفه قتل شاه دین حسین این است‏

که مرگز سرخ به از زندگی ننگین است‏

نه ظلم کن به کسی نه بزیر ظلم رو

که این مرام حسین است و منطق دین است‏

یا شعر زنده و حماسی شاعر معاصر آقای بهجتی‏

اندر آنجا که باطل امیر است‏

اندر آنجا که حق سر بزیر است‏

اندر آنجا که دین و مروت‏

پایمال و زبون واسیر است‏

راستی زندگی ناگوار است‏

مرگ بالاترین افتخار است‏

اندر آنجا که از فرط بیداد

نیست مظلوم را تاب فریاد

اندر آنجا که ظالم بمستی‏

برسر خلق می‏تازد آزاد

مهر بر لب نهادن گناه است‏

خامشی بدترین اشتباه است‏

این اساس مرام حسین‏است‏

روح و رمز قیام حسین است‏

یا که آزادگی یا شهادت‏

حاصلی از پیام حسین است‏

شیعه او هم اینسان غیور است‏

تا ابد از زبونی بدور است‏

شیعه و تن به بیداد دادن؟

شیعه و مهر بر لب نهادن؟

شیعه و خفتن و آرمیدن؟

شیعه و در مذلت فتادن؟

شیوه شیعه هرگز نه اینست‏

شیعه نبود هر آنکس چنین است‏

زان شهید سرازدست داده‏

زان فداکار در خون فتاده‏

جاودان آید این بانگ پرشور

لا اری الموت الا سعاده‏

آری آزاد مردان بکوشند

برستمگر چو طوفان خروشند

شور عالم ز نام حسین است‏

مستی جان ز جام حسین است‏

هر کجا نهضتی حق پسند است‏

ریشه‏اش از قیام حسین است‏

او بخون این سخن کرد ترسیم‏

پیش ظالم نگردید تسلیم‏

هم اکنون هم اگر بخواهیم احیا گر عزاداری راستین و عاشورایی باشیم باید در مجالس عزاداری هم از مقامات‏ملکوتی امامان بگوئیم وهم از مقامات مُلکی آنان! باید از جنبه الگوئی و اسوه بودن آنها بگوئیم و نباید به صرف ابرازعشق اکتفاء نمائیم.

نویسنده: سید احمد خاتمی

۱. شورا، آیه ۲۳.

۲. حج/۳۲.

۳. نساء/۴۸

۴. سنن ابن ماجه، ج‏۴۸۱/ ۱.

۵. مقتل خوارزمی، ج‏۱، ص‏۸۸.

۶. مجمع الزوائد هیثمی، ج‏۹، ص‏۱۸۹.

۷. مقتل خوارزمی، ج‏۱، ص‏۱۵۹.

۸. مقتل خوارزمی، ج‏۲، ص‏۱۶۷.

۹. در این زمینه ر.ک: سیرتنا و سنتنا سیره نبینا از مرحوم علامه امینی و کتاب اقناع اللائم از مرحوم سید محسن امین.

۱۰. کامل الزیارات، ص‏۱۷۴.

۱۱. قیام عاشورا در کلام و بیان امام خمینی..