دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

جامعه پذیری سیاسی


جامعه پذیری سیاسی

موضوعات سیاسی را می توان از زوایای گوناگون مورد کاوش قرار داد به سخن دیگر چشم اندازی را که ما از آن به رخدادها و مسایل سیاسی می نگریم, از محورهای گوناگون می توان مورد تامل قرار داد

موضوعات سیاسی را می توان از زوایای گوناگون مورد کاوش قرار داد. به سخن دیگر چشم اندازی را که ما از آن به رخدادها و مسایل سیاسی می نگریم، از محورهای گوناگون می توان مورد تامل قرار داد. نخستن آن که بر پایه برخی پیش فرض ها و مبانی عقلی که به مثابه قواعد و اصول ثابت به شمار می روند، مسایل را بکاویم. در این صورت رویکرد فلسفه سیاسی خواهیم داشت. در فلسفه سیاسی مسایل در رویکردی عقلی و بر پایه یک سری پیش فرض ها که مسلم فرض شده اند، مورد بررسی و تبیین قرار می گیرند. دوم آن که مسایل را بر پایه متدولوژی فقهی و با الهام از منابع چهارگانه کتاب، سنت، عقل و اجماع مورد کاوش قرار دهیم و در سایه آن به تبیین بایدها و نبایدهایی که نشانگر رفتار افراد می باشد، بپردازیم. چنین رویکردی به مسایل، نگرش هنجاری را تعقیب می کند، اگرچه رویکرد فلسفه سیاسی نیز هنجاری بوده و در پی تبیین بایدها و نبایدهای عقلی می باشد؛ یعنی الزام هایی که مبتنی بر پیش فرض های عقلی و بدیهیات می باشد، اما میان آن دو تفاوت های روشنی وجود دارد که گفت وگو درباره آن، مجال دیگر می طلبد. مسایلی را که با چنین رویکردی مورد تامل قرار می گیرند، در چهارچوب دانش فقه سیاسی قرار می دهند. سوم، بررسی جامعه شناختی مسایل سیاسی است. در این نگرش برخلاف نگاه فلسفی و فقهی که در آنها محقق بر پایه یک سری اصول و مبانی به تبیین مسایل می پرداخت، نخست به توصیف و شناخت دقیق مساله اقدام و سپس به نظریه نایل می شود. این نگاه به پدیده های سیاسی توصیفی بوده می کوشد به مدد چهارچوب های نظری و تئوری های جامعه شناسی سیاسی، مسایل سیاسی را تجربه و تحلیل نماید. در رویکرد جامعه شناختی از الگوهای روش شناختی گوناگونی استفاده می گردد. اهمیت مباحث جامعه پذیری بدان روی که به تحلیل رفتار سیاسی افراد و عوامل موثر بر آن ها می پردازد؛ در عرصه جامعه شناسی کم بدیل است و در واقع از همین رهگذر است که ریشه رویکردهای افراد نسبت به پدیده های سیاسی نظیر حکومت و احزاب و بازتاب های متقابل آن بر اشخاص حقیقی و حقوقی در قالب نهادهای جامعه پذیری اجتماع همانند خانواده، گروه هم سالان، مدرسه و وسایل ارتباط جمعی و حکومت کار ویژه می شود. لذا روش هایی که یک جامعه از طریق آن ارزش ها و هنجارهای سیاسی را به اعضای خود منتقل می کند همواره مورد توجه جامعه شناسی قرار گرفته است. چرا که شخصیت انسانی از طریق کنش متقابل با دیگران شناخته می شود و از طریق این کنش، ما می آموزیم چگونه خود را با جامعه هماهنگ ساخته و زندگی خویش را قاعده مند کنیم. این فرایند اجتماعی شدن در فرهنگ و ساخت اجتماعی، برای هر فرد و جامعه علی الخصوص در حکومت دینی امر حیاتی است زیرا بدون اجتماعی شدن، ما نمی دانیم چه چیزی را ارزش بدانیم، چه کاری را انجام دهیم، چگونه فکر کنیم، چگونه سخن بگوییم و در مقابل دیگران چگونه پاسخ دهیم، اگر چه این فرآیند در حکومت دینی به صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می گیرد.مفهوم جامعه پذیری سیاسی نسبت به مفهوم جامعه پذیری گستردگی کمتری دارد و تنها حوزه مسایل سیاسی را در بر می گیرد. از دید علمای علم سیاست، جامعه پذیری نیز فرآیند یادگیری مستمری است که طی آن افراد با نظام سیاسی آشنا می شوند و با کسب تجربه و آگاهی به حقوق، وظایف و نقش های خود در جامعه پی می برند. جامعه پذیری سیاسی روندی آموزشی است که با انتقال هنجارها و رفتار پذیرفتنی نظام سیاسی مستمری، از نسلی به نسل دیگر کمک می کند. بنابراین هدف جامعه پذیری سیاسی تربیت یا پرورش افراد به صورتی است که اعضای کارآمد جامعه سیاسی باشند. چاپ اول کتاب در مولفه های جامعه پذیری سیاسی در حکومت دینی نوشته علی اخترشهر، توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با قیمت ۳۳۰۰ تومان در دسترس علاقه مندان است.