مرطوب کننده ها را به روزه داران توصیه می کنم

توصیه های پوستی دکتر حسین طباطبایی به روزه داران ماه مبارک رمضان

یکی از باورهای غلطی که بین بعضی‌ها رایج شده، این است که روزه‌گرفتن و آب نخوردن در طول یک روز از روزهای ماه رمضان باعث ایجاد مشکل‌های حادی در پوست و مو شده و آنها را از حالت طبیعی خارج می‌کند. برای روشن شدن موضوع، این سوال را از دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، پرسیده‌ایم که آیا این باور، صحیح است و اگر صحیح است، چه راه‌حلی برای رفع آن وجود دارد؟

▪ آقای دکتر! آیا همانطور که روزه برای ارگان‌های مختلف بدن مفید است، برای پوست و مو هم مفید است؟

ـ نیازهای تغذیه‌ای هر شخص برحسب اختلاف‌های ژنتیکی، متابولیکی و سن او متفاوت است. تغذیه مناسب به پیشگیری از بیماری‌ها و تکامل جسمی و روحی کمک می‌کند ولی باید توجه داشت که افزایش مواد غذایی یا کالری همانند کمبودهای غذایی ناخوشایند است. ثابت شده که پرهیز از دریافت بیش از حد کالری و چربی در تمامی سنین عاقلانه است. در سنین کودکی نیاز بدن به مواد غذایی بسیار بیشتر از سنین بزرگسالی است. رشد و سلامت پوست و مو نیز در کودکان بستگی به تغذیه مناسب دارد ولی بعد از بلوغ عوامل دیگری مانند هورمون‌های جنسی، بهداشت پوست و مو، استرس‌های عصبی، ‌آفتاب و بیماری‌های درونی تاثیرات مهمی در سلامت پوست و مو دارند و نقش تغذیه کمتر می‌شود. بنابراین آثار مثبت روزه در اندام‌های درونی بسیار بیشتر از پوست و مو است و چنانچه فرد روزه‌دار در ماه مبارک رمضان با توجه به سن و میزان فعالیت‌های روزانه تغذیه مناسب را رعایت کند، هیچ‌گونه کمبود یا زیانی برای بهداشت پوست و مویش ندارد.

▪ این را می‌دانیم که آب نقش مهمی در سلامت پوست و مو دارد. به نظر شما آب نخوردن طولانی‌مدت در طول ماه رمضان و در این روزهای گرم چه تاثیری بر سلامت پوست و مو دارد؟

ـ آب برای زندگی ضروری است و فقدان آن در عرض چند روز باعث مرگ می‌شود. مقدار آب موجود در کودکان نیز حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد وزن بدن و در بالغان حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد وزن بدن است. بنابراین سن و فعالیت‌های جسمی میزان نیاز بدن را تعیین می‌کنند. پوست مانند یک ترموستات عمل می‌کند و در موقع کاهش مصرف آب (مانند وقتی که روزه هستید) با کاهش دفع عرق در تنظیم نیاز بافت‌های درونی بدن به آب کمک می‌کند. بنابراین پوست به‌طور موقت دچار خشکی می‌شود ولی بلافاصله بعد از مصرف مقدار مناسب آب، میزان دفع عرق و رطوبت پوست نیز طبیعی می‌شود. بنابراین با توجه به اینکه زمان محرومیت از نوشیدن آب خیلی طولانی نیست هیچ‌گونه عارضه‌ای برای پوست و مو به وجود نمی‌آید.

▪ کمبود ویتامین‌ها و املاح، چه؟

ـ کلمه ویتامین به ترکیب‌های ارگانیکی اطلاق می‌شود که به مقدار کم برای کمک به متابولیسم سلولی‌ ضروری هستند و از طریق تغذیه مناسب تامین می‌شوند ولی املاح معدنی که آنها هم مانند ویتامین‌ها دارای اهمیت تغذیه‌ای هستند به مقدار فراوان در اسکلت (۸۳ درصد)، عضله‌ها (۱۰درصد) و خون و سایر بافت‌ها (۷ درصد) موجود هستند و در کمبودهای موقت، نیاز بدن از طریق این ذخایر تامین می‌شود. بنابراین اهمیت آنها مانند ویتامین‌ها نیست. ضمن اینکه روزه یک محرومیت چند ساعته غذایی است و بلافاصله با اولین مصرف غذا نیازهای ویتامینی و املاح معدنی تامین می‌شود. بنابراین آثار کمبود ویتامین‌های ضروری و املاح معدنی در پوست و مو ظاهر نمی‌شود.

▪ برای جبران این کمبودها چه توصیه‌ای به روزه‌داران دارید؟

ـ بعد از افطار، آب و مواد غذایی را مطابق میزان اشتها و تشنگی مصرف کنند. هیچ نیازی به افزایش مصرف این مواد نیست؛ مگر در افراد سالخورده که به طور طبیعی احساس تشنگی و گرسنگی در آنها کاهش پیدا می‌کند و این افراد باید مقدار بیشتری نسبت به آنچه که احساس گرسنگی و تشنگی دارند، آب و غذا مصرف کنند. افرادی هم که فعالیت‌های فکری و جسمی بیشتری در طول روز دارند، بهتر است در وعده سحری یک عدد از قرص‌های مولتی‌ویتامین همراه با مینرال استفاده کنند ولی میزان نیاز بدن سایر افراد به ویتامین‌ها توسط غذاهای مناسب تامین می‌شود و نیازی به مصرف قرص‌های مولتی‌ویتامین نیست.

▪ آیا برای تغذیه پوست استفاده از ماسک یا کِرِم خاصی را پیشنهاد می‌کنید؟

ـ افرادی که پوست خشکی دارند و در ایام ماه روزه‌داری، خشکی پوستشان بیشتر می‌شود؛ می‌توانند از کِرِم‌های مرطوب‌کننده یا ماسک‌های مرطوب‌کننده استفاده کنند و چنانچه زمان طولانی در معرض آفتاب قرار می‌گیرند باید از کِرِم‌های ضدآفتاب نیز استفاده کنند.

▪ آقای دکتر! روزه‌داری چه تاثیری روی فرآیند تعریق دارد؟

ـ از آنجا که روزه‌داری با مصرف نکردن آب و غذاها در طول روز همراه است، باعث کاهش موقت عرق پوست می‌شود و به همین علت، استفاده از کِرِم‌های مرطوب‌کننده برای افرادی که پوست خشک دارند، ضروری است.

▪ معمولا روزه‌داران دچار خشکی و پوسته‌پوسته شدن لب می‌شوند. جهت بهبود این مشکل چه پیشنهادی دارید؟

ـ لب‌ها مانند صورت، در زمان کاهش مصرف آب خشک می‌شوند و چون بیشتر از پوست صورت در معرض نور آفتاب هستند، خشکی و پوسته‌پوسته شدن آن واضح‌تر است. بنابراین می‌توان با مصرف کِرِم‌های مخصوص، خشکی لب‌ها را برطرف کرد.