فوتبال و یک سال پرتکاپو

فوتبال ایران در سال ۹۰ هم مثل سال های دیگر پرخبرترین ورزش بود

درست روز بعد از پایان تعطیلات نوروزی سال ۹۰ قرارداد سنگین کارلوس کرش، مربی سرشناس دنیای فوتبال با فدراسیون فوتبال کشورمان به امضا رسید و او رسما کارش را به عنوان سرمربی تیم ملی آغاز کرد. هر چند این اتفاق مهم، نخستین رویداد فوتبالی سال ۹۰ نبود و پیش از آن نیز حضور ۴ تیم سپاهان، استقلال، ذوب‌آهن و پرسپولیس در لیگ قهرمانان فوتبال آسیا و بازی‌های آنها با حریفان عربی و آسیای میانه خبرساز شده بود.

طبیعی بود حضور کارلوس کرش، موج جدیدی در فوتبال ایران ایجاد کند. مربی پردانشی که با انتخاب‌های دوره‌ای بهترین‌های فوتبال ایران و تزریق روح تهاجمی و جنگندگی، سعی در احیای روحیه شکننده ملی‌پوشان در راه رسیدن به جام‌‌جهانی برزیل کرد.

مرد پرتجربه پرتغالی، در این مسیر سخت با مشکلات مهمی مثل ضعف امکانات و کمبود شدید بازی‌های تدارکاتی روبه‌رو بود. با این حال، تیم ملی با هدایت او پس از کنار زدن حریف غیرقابل احتسابی به نام مالدیو، پا به دور گروهی گذاشت و آنجا در حضور رقبایی مثل قطر، بحرین و اندونزی، صعودی زودهنگام و بدون دردسر به مرحله نهایی را تجربه کرد.

کرش در این مسیر بدون در نظر گرفتن عواملی چون سن و سال، باشگاه، لژیونربودن یا نبودن و دیگر عواملی از این دست، شایسته‌ترین و آماده‌ترین بازیکنان مد نظر خود را به اردوهای تیم ملی دعوت کرد و از آنها بازی گرفت تا نتایج مورد نظرش را به دست آورد. او در صورت امکان، هر بازیکنی را که صرف‌نظر از پست بازی باشگاهی‌اش، در پستی که مورد علاقه خود آن بازیکن بود به خدمت می‌گرفت تا اشتیاق و انگیزه بالاتری در تیم تزریق کرده باشد.

به رغم موفقیت نسبی تیم ملی بزرگسالان، تیم ملی امید یک‌بار دیگر در راهیابی به المپیک ناکام ماند تا حسرت طولانی المپیکی‌شدن ما، ۴ سال دیگر هم تمدید شود. البته این‌بار چوب یک ناهماهنگی مضحک را خوردیم تا به حکم فیفا، بازی برنده تیم امید در خاک عراق، تبدیل به شکست ۳ بر صفر ما و در نتیجه، حذف از مسابقه‌ها شود. تیم ما در دیدار رفت خود با عراق، دقایق کوتاهی از بازیکنی ۲ اخطاره و محروم به نام کمال کامیابی‌نیا استفاده کرده بود! این اتفاق ، پایانی بر سال‌ها زحمت و تلاش و هزینه برای ساختن تیمی بود که می‌خواست طلسم ۴ دهه‌ای نرفتن به المپیک را بشکند!

اتفاق تلخی که برای تیم امید در سال ۹۰ افتاد اولین یا آخرین اتفاق فجیع‌ از این دست نبود، چون هنوز کسی حذف چند سال پیش استقلال از شرکت در مسابقه‌های لیگ قهرمانان آسیا به دلیل تاخیر و مسامحه در ارسال فهرست بازیکنان این تیم به A.F.C را فراموش نکرده است. مدت کوتاهی پس از فاجعه تیم امید،‌ اتفاق تقریبا مشابهی برای سپاهان (تنها نماینده باقیمانده ایران در لیگ قهرمانان آسیا)‌ رخ داد و این تیم که هم در دیدار رفت و هم بازی برگشت، السد قطر را شکست داده بود به دلیل استفاده از رحمان احمدی درون دروازه خود در دیدار رفت، بازنده ۳ بر صفر آن مسابقه اعلام شد و از صعود به نیمه‌نهایی بازماند تا السدی‌ها که مقابل سپاهان حرفی برای گفتن نداشتند در نهایت، جام قهرمانی آسیا را روی سرببرند!

پیش از سپاهان، ذوب‌آهن که نمایش خوبی در این مسابقه‌ها ارائه کرده بود از دور مسابقه‌ها حذف شد. پرسپولیس و استقلال هم زودتر از این دو، از دور رقابت‌ها کنار رفته بودند.

اما استقلال و پرسپولیس در سال ۹۰ عملکرد متفاوتی از یکدیگر داشتند. پرسپولیس که در سال ۸۹ با هدایت

علی دایی، بازی‌های بسیار ضعیف و پرنوسانی در لیگ برتر و لیگ قهرمانان ارائه داده بود با آغاز سال ۹۰ جان تازه‌ای گرفت و فاتح جام حذفی شد، هر چند کسب این جام هم نتوانست آنقدر به علی دایی کمک کند تا کاشانی به عنوان سرپرست باشگاه، او را در پست خود حفظ کند. کاشانی که روابط خوبی با حمید استیلی داشت، پس از ایجاد کمیته‌ای ۳ نفره موسوم به کمیته فنی و مذاکره‌‌های مستقیم یا غیرمستقیم این کمیته با ۳ گزینه پیشنهادی (علی دایی، حمید درخشان و حمید استیلی)‌ استیلی را به عنوان سرمربی فصل ۹۱ ـ ۹۰ پرسپولیس منصوب کرد، غافل از آن که نتایج ضعیف و پرنوسان پرسپولیس استیلی، در وهله اول منجر به کنار گذاشته شدن کاشانی و انتصاب رویانیان به عنوان مدیرعامل جدید باشگاه می‌شد.

با تداوم ناکامی‌های استیلی از جمله واگذار کردن هر دو شهرآورد تهران به استقلال، رویانیان در مقابل در خواست بسیار سنگین مالی مصطفی دنیزلی ترکیه‌ای تسلیم شد و او را به عنوان سرمربی جدید پرسپولیس منصوب کرد. دنیزلی هم که فرصت و امکاناتی برای بازسازی پرسپولیس قبلی نداشت سیر نتایج پرنوسان استیلی، دایی، کرانچار، وینگادا، پیروانی و... را پی گرفت، به امید آن که شاید در لیگ قهرمانان آسیا، تحولی تازه ایجاد کند و نتایج آبرومندی رقم بزند. البته آنچه بیش از ضعف مشخص عمومی پرسپولیس و بویژه ضعف مفرط در درون دروازه، خط دفاعی و خط حمله به چشم می‌آمد، مشکلات اخلاقی و حاشیه‌ای جسته گریخته این تیم بود که حتی در مقطعی اذهان عمومی جامعه کشور را مشغول و به محرومیت‌های طولانی مدت ۲ بازیکن این تیم انجامید.

در دیگر سو، استقلال به عنوان دیگر تیم پرهوادار فوتبال ایران، شرایط متفاوتی با رقیب دیرینه خود داشت. این تیم که برخلاف پرسپولیس، اعتقادی به رعایت قوانین دست و پاگیر سازمان لیگ فدراسیون فوتبال در مورد سقف قرارداد بازیکنان نداشت با جذب کادر فنی و بازیکنانی قوی‌تر، نتایج بهتری به دست آورد. بعد از آن که استقلال در بهار سال ۹۰ با اختلاف ناچیزی قهرمانی لیگ را به سپاهان واگذار کرد و با اختلاف ناچیز دیگری از صعود در لیگ قهرمانان آسیا بازماند سعی فراوانی در جبران مافات کرد و علاوه بر موفقیت در جام حذفی و قهرمانی نیم‌فصل نخست لیگ عملکرد درخشانی نیز در دیدارهای پلی‌آف لیگ قهرمانان آسیا ارائه کرد تا بخت بالایی برای دریافت ۳ جام در طول یک فصل از خود نشان دهد. استقلال که از بدو حضور پرویز مظلومی به عنوان سرمربی این تیم، به پیروزی بر پرسپولیس عادت کرده است، تنها یک شهرآورد را به دنیزلی واگذار کرد تا هواداران این باشگاه، رضایت خوبی از این حیث از تیم مورد حمایت خود و کادر فنی آن داشته باشند.

در سال ۹۰ به موازات اتفاقاتی که در مستطیل سبز میدان‌های فوتبال رخ داد در ابعاد تشکیلاتی نیز این ورزش به فعالیت‌های شبه‌مافیایی خود ادامه داد.

اصلاح اساسنامه و سپس انتخاب پربحث ریاست فدراسیون فوتبال، نقطه اوجی بر مباحث مربوط به همین امور بود. در همین خصوص، حتی شماری از نماینده‌های مجلس، مخالفت آشکار خود با روی کار آمدن فرد مورد نظر وزارت ورزش به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال را اعلام کردند. به هر حال سرانجام در انتخابات روزهای پایانی سال، علی کفاشیان به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال برای ۴ سال دیگر انتخاب شد.

مجید عباسقلی