تحقق دولت الکترونیک در دستور کار بسیاری از دولت های اروپایی است

واژه دولت الکترونیک این روزها به عبارتی جاافتاده در دستورکار بسیاری از دول اروپایی مبدل شده و حتی شوراهای محلی در بسیاری از شهرهای اروپایی تحقق این هدف را از برنامه های درازمدت خود می دانند

نتایج پژوهشی که توسط Eurocities Knowledge Society Forum و Deloitte در مورد میزان رویکرد دول قاره سبز به دولت الکترونیک انجام شده نشان می دهد که در حدود ۸۰ درصد از شهرهای اروپایی دست به سیاست گذاری در مورد دولت الکترونیک زده اند و درصدد هستند تا برخی خدمات را به صورت الکترونیک وبا استفاده از شبکه های اطلاع رسانی مانند اینترنت در اختیار شهروندان قرار دهند.

این پژوهش که نتایج آن در جریان برگزاری کنفرانس Eurocities در شهر تالین واقع در استونی اعلام گردید، حاصل بررسی و تحقیق در مورد وضعیت شهروندی الکترونیک و دولت الکترونیک در شهرهای قاره اروپاست .

پژوهشگران در جریان مطالعات خود چهار حوزه را مورد توجه قرار داده اند: طراحی مجدد ادارات دولتی محلی، آموزش الکترونیک ، امنیت الکترونیک ودرنهایت دموکراسی الکترونیک و ساخت جوامع. مجموع شهرهایی که در جریان این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند ۱۰۲ شهر مختلف در قاره اروپا هستند که در ۲۳ کشور مختلف واقع هستند. از میان این شهرها ۱۸ شهر در کشورهایی واقع هستند که به تازگی به قاره اروپا ملحق شده اند.

بر طبق این پژوهش ، مسئولان محلی شهرهای یاد شده مهمترین عوامل تسهیل کننده تحقق دولت الکترونیک را کاهش هزینه های دسترسی به این خدمات، افزایش کارآیی خدمات ارائه شده تجزیه وتحلیل نیازهای واقعی شهروندان وصاحبان مشاغل و ارائه خدمات رایانه ای به گونه ای ساده و مطابق با عادات ونیازهای کاربران می دانند.

علاوه بر این همین تحقیق نشان می دهد که افزایش تقاضای شهروندان وصاحبان مشاغل مهمترین محرک و بهترین دلیل برای ارتقای خدمات دولت الکترونیک است. افزایش توجه مسئولان محلی شهرها به خواسته های شهروندان در این زمینه نیز در قالب اقداماتی مانند تلاش برای کاهش هزینه دسترسی به این خدمات و وضع قوانین مورد نیاز در این حوزه محقق شده است.

در سال ۲۰۰۳ مهمترین دلایل اقبال به دولت الکترونیک کاهش هزینه ها و تحقق اهداف کلان دول اروپایی دانسته می شد. اما در عرض کمتر از دو سال کار به جایی رسیده که حتی این امر مورد توجه شوراهای محلی شهری قرار گرفته است. بسیاری از شهرهای اروپایی برنامه ها، طرح ها یا پروژه های ضربتی را در این حوزه تعریف کرده اند و حتی برخی از آنها پست های ویژه دولتی را به همین منظور در نظر گرفته اند. شکی نیست که نتیجه نهایی این اقدامات برآورده ساختن بخشی از خواسته های شهروندان وصاحبان مشاغل خواهد بود. پژوهش انجام شده هم نشان می دهد که ۷۹ درصد از پاسخ دهندگان بر این باورند که همین خواسته ها به مهمترین محرک برای تغییراتی عمیق مبدل خواهد شد.

پاسخ دهندگان به این پژوهش همچنین باور داشته اند که استفاده از خدمات دولت الکترونیک با تسهیل رویه های پیچیده و وقت گیر اداری از هزینه های تحمیل شده به مردم خواهد کاست. در میان دلایل مختلفی که برای افزایش اقبال عمومی به مبحث دولت الکترونیک ذکر شده، ساده شدن فرایند های داخلی در ادارات (۶۱ درصد) ، افزایش بهره وری (۵۹ درصد) ، ارتقای عملکرد( ۵۹درصد) ، کاهش هزینه ها( ۵۰ درصد) را می توان نام برد.

پاسخ دهندگان همچنین بر این باور بوده اند که طراحی مجدد ساختار ادارات دولتی در قالب ارائه خدمات دولت الکترونیک موجب افزایش کارآیی وبهره وری آنها می شود. به طور قطع عکس العمل مثبت ادارات به چنین دیدگاههایی موجب افزایش نظرات مثبت در قبال آنها خواهد شد.

یک نکته جالب در این پژوهش آن است که تلقی اکثر اروپایی ها نسبت به مساله آموزش الکترونیک یک تلقی سیاسی است. ۷۰ درصد از پاسخ دهندگان در شهرهای مختلف بر این باورند که این مساله باید در قالب دستور کارسیاسی شوراهای محلی شهرها باید مورد بررسی قرار گیرد.

در حوزه آموزش الکترونیک یک سوم شهرهای اروپایی که مورد بررسی قرار گرفته اند، از استراتژی مکتوب آموزش الکترونیک بهره مند بوده اند. در تعداد زیادی از این استراتژی ها گروه های هدف ویژه ای مورد بررسی قرار گرفته اند و حتی سازمان ومنابع ویژه ای برای ارائه آموزش های مورد نظر به آنها اختصاص یافته است. مقاما ت شهرهای اروپایی بیشتر به ارتقای آموزش الکترونیک (۶۷ درصد) اهمیت داده اند. ولی ۳۷ درصد آنها معتقد به ارائه این اموزش ها در منازل شخصی و ۵۰ درصد آنها معتقد به اختصاص مکانهایی خاص به این مساله بوده اند.

تحلیل بخشی از پژوهش که به مساله امنیت الکترونیک مربوط است نشان می دهد که ۸۸ درصد از پاسخ دهندگان برخی تمهیدات امنیتی را برای حفاظت از اطلاعات خود به کار گرفته اند که از جمله آنها می توان به نصب نرم افزارهای ضد ویروس اشاره کرد. همچنین ۷۰ درصد از آنان نیز از فایروال بهره گرفته اند.

بیش از ۹۰ درصد از پرسش شوندگان هم با این عقیده موافق بوده اند که باید با نمایندگان محلی از طریق پست الکترونیک در تماس بود، شهروندان باید مطالبی را در مورد خط مشی های سیاسی شوراهای محلی یا نمایندگانشان دریافت کند یا اینکه سیاستمداران باید شیوه های کاری خود را مدرن نمایند.

امادر مقابل ۵۷ درصد از پرسش شوندگان معتقد بودند که نباید توقعات عمومی از خدمات دولت الکترونیک تا بدان حد بالا رود که برآورده ساختن آن ممکن نباشد، چون این مساله به سرخوردگی می انجامد. درحدود ۴۳ درصد هم براین باور بودند که لزومی ندارد که در آینده دسترسی به خدمات رای گیری الکترونیک برای تمامی شهروندان اروپایی ممکن باشد. ۵۳ درصد هم گفته اند که بعید است نمایندگان منتخب مردم فرصت رسیدگی وپاسخگویی به همه نامه های الکترونیک دریافتی را داشته باشند.

کارشناسان معتقدند که این پژوهش نشانگر آن است که که شهروندی الکترونیک در حال مبدل شدن به مفهومی پذیرفته شده در فرهنگ عمومی مردم ودول اروپایی است و آنچه که ما در حال حاضر شاهدش هستیم، تنها برخی دستاوردهای اولیه محدود است.