مطرح ترین بازیگر سینمای جنگ

نگاهی به کارنامه پرویز پرستویی

فعالیت هنری را ازسال ۱۳۴۸ با اجرای نمایش درمراکزرفاه، کاخ جوانان وکانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغازکرد؛درسال ۱۳۵۳ برای بازی درنمایش دکه ویک سال بعد برای بازی درنمایش تسلیم شدگان جایزه کاخ جوانان را گرفت. برای نخستین فیلمش دیارعاشقان دیپلم افتخاربازیگر نقش دوم را دردومین جشنواره فجر گرفت. پرویزپرستویی با ایفای نقش‌های متفاوت با ویژگی‌های متفاوت و با توجه به اینکه از پس هرنقشی به خوبی برآمده است قطعا از ماندگارترین بازیگران تاریخ سینمای ایران خواهد بود.

این محبوبیت پرویزپرستویی در برخی نقش‌ها بسیار بارزتر و مشخص تر بوده است. شاید بتوان نقطه پرتاب پرویزپرستویی به سمت اوج را فیلم آدم برفی(داود میرباقری، ۱۳۷۳) دانست که پرستویی علی‌رغم نقش نه چندان پر رنگی که برعهده داشت و شاید زیاد هم دیده نشد توانست منتقدین را از خود راضی کند.

اما یکی از بهترین کمدی‌های دفاع مقدس فیلم لیلی با من است (کمال تبریزی ، ۱۳۷۴) با بازی پرویز پرستویی در نقش صادق مشکینی بود؛ این فیلم درادامه نمایش موفق درسینماها بارها و بارها ازتلویزیون هم پخش شد. مهرمادری(کمال تبریزی، ۱۳۷۶) و روانی(داریوش فرهنگ، ۱۳۷۶) دو فیلمی بودند که جزو فیلم‌های معمولی کمال تبریزی به حساب می آمدند و درآن زمان خیلی سروصدا به پا نکردند اما هیاهویی در راه بود...

جشنواره شانزدهم فیلم فجرمیزبان یکی ازبهترین فیلم‌های دفاع مقدس و از بهترین ساخته‌های ابراهیم حاتمی کیا بود؛ آژانس شیشه ای (ابراهیم حاتمی کیا، ۱۳۷۶) در جشنواره به موفقیت‌های بسیار زیادی رسید و پرویز پرستویی با بازی کردن در نقش ماندگار حاج کاظم قدم بزرگی برای ماندگارشدن این نقش و خودش درتاریخ برداشت و توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگرنقش اول مرد را ازآن خود کند. مردعوضی(محمدرضا هنرمند، ۱۳۷۷) ازپرسروصداترین فیلم‌های دهه هفتاد به شمارمی‌آید. پرستویی با بازی درنقش یک مرد دوزنه نشان داد که می تواند کمدین بسیاربزرگی هم باشد. مرد عوضی در اکران عمومی فوق العاده موفق نشان داد و پرستویی پس از آن درسریال‌های محمدرضا هنرمند نیزهنرنمایی کرد.پس از حضور در تلویزیون، پرویزپرستویی بازهم برای حاتمی کیا بازی کرد و این بار درفیلم روبان قرمز(ابراهیم حاتمی کیا، ۱۳۷۷) به همراه رضا کیانیان درخشش فوق العاده ای داشت که منتقدین بازی هر دو را بسیار پسندیدند. مومیایی ۳(محمدرضا هنرمند، ۱۳۷۸) یک کمدی سیاسی موفق دیگربا بازی پرستویی دردهه هفتاد بود که درآن فیلم پرستویی درکناررامبد جوان بازی بسیارموفقی از خود نشان داد. موج مرده(ابراهیم حاتمی کیا، ۱۳۷۹) وآب و آتش(فریدون جیرانی، ۱۳۷۹) آخرین فیلم‌های دهه هفتاد پرویزپرستویی بودند که بازی او درموج مرده بازهم مورد توجه منتقدین قرارگرفت و درآغاز دهه هشتاد پرویز پرستویی به عنوان بهترین بازیگر مرد سینمای ایران در دهه هفتاد هنرنمایی می کرد و حتی به عنوان یک ستاره پرفروش هم شناخته می شد.

فیلم پرستاره و شلوغ دیوانه ای از قفس پرید (احمدرضا معتمدی، ۱۳۸۱) که درجشنواره بیست و یکم بسیار درخشید به دلیل شلوغی و هجمه زیاد شخصیت‌ها باعث شد بازی بازیگران این فیلم آنچنان دراذهان نماند و بازی پرستویی در این فیلم از بازی‌های مهم عمرش به حساب نمی آید هرچند که کاندیدای سمیرغ بلورین جشنواره بوده است. اما یک غافلگیری بزرگ در راه بود؛ مارمولک (کمال تبریزی، ۱۳۸۲) با بازی درخشان پرویز پرستویی در نقش رضا مارمولک تا مدت‌ها نگاه‌ها را به خود معطوف کرد و دیالوگ‌های شخصیت رضا مثقالی با فن بیان عالی پرستویی تا مدت‌ها در دهان همه می چرخید. رضا مارمولک شاید از معدود نقش‌های تاریخ سینمای ایران باشد که مردم و منتقدین متفق القول آن را پسندیدند وهمچنین مورد توجه جشنواره هم قرار گرفته است. مارمولک سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران از جشنواره بیست و دوم را برای پرستویی به ارمغان آورد.

بید مجنون(مجید مجیدی، ۱۳۸۳) و به نام پدر(ابراهیم حاتمی کیا، ۱۳۸۴) هم به نوعی توانستند نام پرویز پرستویی را درتاریخ ماندگارتر ازقبل کنند. او درجشنواره‌های بیست و سوم و بیست و چهارم به طورپیاپی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به دست آورده است ، اتفاقی که مدت‌هاست برای بازیگری نیفتاده است و بسیار نادراست. البته نقش او درفیلم بید مجنون بسیاربیشتر ازبه نام پدرپسندیده شد. صد سال به این سالها (سامان مقدم، ۱۳۸۶) فیلم پرستاره سامان مقدم که به تک سانس اکران در جشنواره بیست و هشتم رضایت داده است و مدت‌هاست منتظر اکران عمومی است از دیگر تجربه‌های دیده نشده پرستویی به شمار می آید. فیلم ممیزی خور و خط قرمزی کتاب قانون (مازیار میری، ۱۳۸۷) هم دیگر تجربه پرستویی است که از جشنواره بیست و هفتم کنار گذاشته شد اما در اکران عمومی بسیار با عوام ارتباط برقرار کرد. او برای دو حضور آخر خود در جشنواره فیلم فجر یعنی بیست (عبدالرضا کاهانی، ۱۳۸۷) و سیزده پنجاه و نه (سامان سالور، ۱۳۸۹) کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره شده است اما نتوانست تعداد سیمرغ‌هایش را از چهار به پنج برساند. پرویز پرستویی حالا به عنوان یک بازیگر پر تجربه ، توانا و با قدرت بازی فوق العاده شناخته می شود و در جشنواره سی ام با دو فیلم خرس (خسرو معصومی، ۱۳۹۰) و من و زیبا (فریدون حسن پور، ۱۳۹۰) حضور داشت والبته نتوانست انتظارات طرفدارانش را برآورده سازد تا شاید این سوال پیش آید که چرا پرستویی دیگر جذاب و تاثیرگذار ظاهر نمی‌شود؟

نویسنده : هومن عطاردی