سینما مهم ترین دغدغه داد

مرحوم سیف الله داد در طول سال های بعد از انقلاب تمام حوزه های سینمایی که در آنها توانست توفیقاتی پیدا کند را پله پله طی کرد

مرحوم سیف‌الله داد در طول سال‌های بعد از انقلاب تمام حوزه‌های سینمایی که در آنها توانست توفیقاتی پیدا کند را پله‌پله طی کرد. در عرصه نویسندگی قدم به قدم پیش رفت، در عرصه فیلم‌سازی و مدیریت کلان سینما همین‌طور، در بخش تهیه‌کنندگی سینما قدم به قدم جلو آمد و رشد کرد. این‌گونه نبود که مانند خیلی‌ها به صورت بادکنکی رشد کند و بزرگ شود؛ از کسانی بود که مسیر را پله‌پله طی کرد و به دلیل تناوب پیشرفت، حضورش به یادمانی و تاثیر‌گذار بود و ردپایش بعد از سال‌ها قابل مشاهده است.

یکی دیگر از ویژگی او این بود که به شخصیت‌های سینمای ایران اعتقاد و اعتماد داشت. برای همین در زمان فعالیتش چه در عرصه فیلمسازی و چه در عرصه مدیریتی، ارتباط نزدیکی با همکارانش در سینما داشت. این ارتباط صمیمانه باعث شد بعد از یک دوره چندین‌ساله که گونه‌ای جدایی و نقار بین دستگاه دولتی در عرصه سینما و دست‌اندرکاران این رشته به وجود آمده بود، با حضور سیف‌الله داد تبدیل به آشتی شود. برای همین هم فقدان او نه فقط به عنوان هنرمند بلکه به عنوان کسی که توانست این فاصله‌ها را از میان ببرد برای همه اهل سینما دردناک است.

آنچه در دهه اول سینما برای ایران اتفاق افتاد همکارانی بود که با هم همراه شدند و هر کدام یک گوشه کار را گرفتند تا توانستند سینمای نوین ایران را پایه‌گذاری کنند. در واقع سینمای ایران با تلاش ایران دوباره به وجود آمد؛ این‌گونه نبود که ادامه سینمای پیش از انقلاب باشد. سال‌ها پیش از انقلاب، سینمای ایران تقریبا ورشکسته شده بود و حتی سال‌های بعد از انقلاب هم دچار یک نوع سرگیجه شد.

تلاش این گروه بود که سینمای ایران توانست شکل بگیرد و این حادثه مهمی بود. سیف‌الله داد یکی از اعضای آن تیمی بود که کمک کردند این سینما پر و بال بگیرد.

در صحنه‌های مختلف مثل بنیاد سینمایی فارابی او خیلی فعال بود و در بخش فرهنگی و شورای فیلمنامه فارابی و بعدها بخش آموزش فیلمسازی تلاش زیادی کرد.

همین الان افراد بسیار موفق سینمای ما آموزش‌دیده‌های همان دوران هستند که مرحوم داد مرکز آموزش فیلمسازی را اداره می‌کرد. اینکه من در ابتدای صحبتم گفتم پله‌پله مسیر را طی کرد بخش قابل توجهی از تجربه مدیریتی سیف‌الله داد به خاطر دهه اول سینمای ایران از سال ۶۲ تا ۷۳ بود.

خانه سینما مراحلی را طی کرد تا تحقق پیدا کند. پایه اصلی خانه سینما در سال ۶۵ گذاشته شد؛ در زمانی که هنوز اهل سینما به صرافت این نیفتاده بودند که باید یک تشکل صنفی داشته باشند.

همان مدیریت کلان سینما که گفتم به صورت گروهی سینمای ایران را شکل داد، در آن زمان باعث و بانی و موسس خانه سینما بود. منتها تا چندین سال مدیریت خانه سینما محصول کار صنفی نبود و توصیه‌ای بود که از طرف مدیریت کلان سینما اتفاق افتاد. همان زمانی که ما در مدیریت سینما به این نتیجه رسیدیم که در سینما باید تشکل صنفی تشکیل شود دغدغه سینما را داشتیم.

خیلی‌ها در همان زمان دچار این سوءتفاهم بودند که چه معنی دارد حکومت، تشکل صنفی را تشویق کند.

اما ما خوب می‌دانستیم که عمر مدیریت‌ها کوتاه است و آنچه باقی می‌ماند خود سینما‌ست. اتکای اصلی سینما نیز به بدنه صنفی سینماست. این نگاه و دیدگاه در همان مرحله تاسیس، پس ذهن مدیریت کلان سینما بود.

اینکه اعضای صنوف سینما با سوءتفاهم به خانه سینما نگاه می‌کردند و بعدها رفته‌رفته اعتماد کردند و خودشان اداره امور را به دست گرفتند. از جمله کسانی که مدیر خانه سینما شد و در جریان جزییات شکل‌گیری آن قرار گرفت، مرحوم داد بود. برای او هم خود سینما و افق‌های دور سینما مهم بود و اصولا بلند‌پروازی برای سینما داشت و این بلند‌پروازی این امکان را به او می‌داد که برای قدرت گرفتن سینما و صنوف آن تلاش کند.

مرحوم داد جزو نخستین مدیرانی بود که از طریق بدنه صنف انتخاب شد و سابقه مدیریتی داشت و توانست جایگاه خانه سینما را در استقلال و هویت صنفی به نحوی تثبیت کند که بعدها شاهد باشیم که خانه سینما در مسیری طی‌طریق می‌کند که مدیرانش آدم‌های توانمند صنف هستند. حضور او در صحنه‌های مختلف حضور خیلی پررنگ و موثری بود. به نوعی می‌توانیم بگوییم که نقطه آغاز استقلال خانه سینما با حضور سیف‌‌الله داد در خانه سینما شکل گرفت.

سید‌محمد بهشتی

مدیرعامل سابق بنیاد سینمایی فارابی