در سوگ سالار شهیدان

الإمامُ الحسینُ علیه السلام سُـئِـلَ عَنِ الـجَهادِ: سُـنَّهًٔ أو فَـرِیضهًٔ فقالَ علیه السلام : الجِهادُ علی أرْبَعَهِٔ أوْجُهٍٔ : فجِهادانِ فَرْضً وجِهادُ سُنَّهٍٔ …

الإمامُ الحسینُ علیه السلام سُـئِـلَ عَنِ الـجَهادِ: سُـنَّهًٔ أو فَـرِیضهًٔ فقالَ علیه السلام : الجِهادُ علی أرْبَعَهِٔ أوْجُهٍٔ : فجِهادانِ فَرْضً وجِهادُ سُنَّهٍٔ لا یُقامُ إلاّ مَعَ فَرْضٍ وجِهادُ سُنَّهٍٔ، فأمّا أحَدُ الفَرْضَیْنِ فجِهادُ الرَّجُلِ نَفْسَهُ عن مَعاصِی اللّه وهو مِنْ أعْظَمِ الجِهادِ وَمُجاهَدَهُٔ الّذین یَلُونَکُمْ مِنَ الکُفّارِ فَرْضً . وأمّا الجِهادُ الّذی هو سُنّه لا یُقامُ إلاّ مَعَ فَرْض فَإِنَّ مجاهَدَهَٔ العَدُوِّ فرضً علی جمیع الاُمّه لو ترکوا الجهاد لَأَتاهم العَذابُ وهذا هو مِنْ عذابِ الاُمَّهِٔ وهُوَ سُنَّهًٔ عَلَی الإمامِ وحَدُّهُ أنْ یَأتِیَ العَدُوَّ مَعَ الاُمَّهِٔ فیجاهِدَهم . وأمّا الجِهادُ الذی هُوَ سُنّهًٔ فکُلُّ سُنّهٍٔ أقامَها الرَّجُلُ وجاهدَ فی إقامَتِها وبُلُوغِها وإحیائِها فَالعَمَلُ والسَّعْیُ فیها مِنْ أفضلِ الأَعْمال لِأنَّها إحیاءُ سُنَّهٍٔ وقَدْ قالَ رسولُ اللّه ۹ : «مَنْ سَنَّ سُنَّهًٔ حَسَنَهًٔ فَلَهُ أجْرُها وأجْرُ مَنْ عَمِلَ بِها إلی یَوْمِ القِیامَهِٔ مِنْ غَیْرِ أن یَنْقُصَ مِنْ أجُورِهِم شَیْئا» (۵) .

بحارالانوار ج :۲۳ / ۸۳ / ۲۲

- امام حسین علیه السلام ـ در پاسخ به این پرسش که جهاد سنّت (پیامبر) است یا فریضه (الهی) - : جهاد چهارگونه است : دو گونه آن فریضه (الهی) است و گونه دیگر سنّتی است که جز به فریضه بدان دست نیازند و یک جهاد نیز (تنها) سنّت است اما آن دو جهاد که فریضه اند : یکی جهادِ آدمی با نَفْسِ خویش است در بازداشتن نَفْس از نافرمانی های نسبت به خدا، که بزرگترین جهاد است، و دیگری پیکار (و جهاد) با کافرانی که هم مرز شمایند که آن نیز فریضه است اما آن جهاد که سنّتی است که جز به فریضه بدان دست نیازند، جهاد با دشمن است که بر تمامِ امّت واجب است و اگر آن جهاد را ترک کنند، بر آنها عذاب درآید و این عذاب تمامِ امّت را در برگیرد و آن جهاد، بر امامْ سنّت است و تعریفش آن است که امام با امّت بر سرِ دشمن تازد و با دشمنان جهاد کند اما جهادی که فقط سنّت است، برپا داشتن هر سنّتِ (نَبَوی) است که انسان بر پای دارد و در برپا نگهداشتن و برآوردن و زنده کردن آن مبارزه کند . پس سعی و عمل در راه آن بهترین اعمال است زیرا زنده داشتنِ سنّت است، و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود : «هرکس سنّت و قانونِ نیکی را بنیان گذارد، پاداشش از آنِ اوست و نیز از ثواب همه آنان که تا روز قیامت بدان عمل می کنند بهره می برد بی آنکه از ثواب خودِ آنان چیزی کاسته شود.».