پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

جایی كه پیاده رو تموم می شه


جایی كه پیاده رو تموم می شه

مرغ شباهنگ سال ها پیش به صورت نوار از سوی شركت نوای همایون منتشر شده بود و پس از آن دیگر تجدیدچاپ نشد تا اینكه موسسه آوا خورشید چندی پیش آن را به صورت سی دی منتشر كرد مرغ شباهنگ نام یكی از معروف ترین تصنیف هایی است كه نام محمودی خوانساری را بر سر زبان ها انداخت و هم باعث جاودانه شدن این تصنیف و صدای كم نظیر خواننده آن شد با ملودی هایی متعلق به اسدالله ملك به عنوان آهنگساز این مجموعه

● نگاهی كوتاه به انتشار دوآلبوم موسیقی

ایده ساخت موسیقی روی اشعار شل سیلور استاین كه كتاب هایش در ایران طرفداران فراوانی در سنین مختلف دارد، چهار سال طول كشید. شهریورماه سال ۷۹ مصطفی قربان پور آهنگسازی بر روی اشعار«شل سیلوراستاین» را به فرشاد فزونی پیشنهاد كرد و او پذیرفت و بهمن ماه همان سال فزونی برای هفت شعر سیلوراستاین موسیقی ساخت: هیشكی،كی؟، پسربچه و پیرمرد، صدا، جایی كه پیاده رو تموم می شه، دعوا در آسمان.

آذر ماه سال ۸۱ مصطفی قربان پور توافق های اولیه را با رامین بهنا مسئول استودیو بم آهنگ انجام داد و اشعار برای اخذ مجوز به وزارت ارشاد اسلامی ارسال و خرداد ماه سال ۸۲ مجوز اشعار صادر شد.

بهمن ماه سال ۸۲ روی میكسی از ۱۰ قطعه ساخته شده برای اخذ مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شد.

اما در خرداد ماه سال ۸۳ به دنبال تحولاتی كه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وجود آمد و رئیس جدید مركز موسیقی كه حالا جای خود را به رئیس جدیدتری داده است، باعث به تعویق افتادن پرونده «من و دوست غولم» شد. تغییراتی كه شرایط موسیقی را نه تنها بهبود نمی بخشند بلكه باعث درجازدن آن می شوند. نمونه اش آثاری است كه به دنبال تغییر مدیران در انتظار بررسی و تطابق با قوانین جدید می مانند و در اتاق های وزارت ارشاد خاك می خورند. بالاخره و با تمام آمدن و رفتن ها مردادماه سال ۸۳ «من و دوست غولم» در شورای موسیقی با كسب تمام آرا مجوزش را گرفت.

شهریور ماه سال ۸۳ «من و دوست غولم» به دلیل مشكل اشعار(اشعاری كه البته مجوز داشتند) در شورای فرهنگی «رد» شد. و بعد دست اندركاران این آلبوم مجبور شدند در شعرهایی كه البته قبلاً به صورت كتاب منتشر شده بودند، تغییراتی را اعمال كنند. مجوز آلبوم مهرماه سال ۸۳ صادر شد و در روزهای پایانی پاییز به بازار آمد.

«پسربچه و پیرمرد» اولین كاری است كه از فرشاد فزونی شنیده ایم. این آهنگ بار اول در مسابقه گروه های زیرزمینی (UMC) كه سایت تهران اونیو آن را برگزار كرد شركت داده شد و برای قضاوت بر روی اینترنت قرار گرفت. شنوندگان اینترنتی به همراه كارشناسان مجموعاً رتبه یازدهم را برای این قطعه مناسب دیدند.

بعدها هم با اضافه شدن بخشی به سایت مركز موسیقی بتهوون كه تك آهنگ هایی برای شنیدن روی آن قرار می گرفت آهنگ هیشكی از فزونی را شنیدیم. در این بخش از سایت بتهوون البته می توانید آهنگ هایی كه مجوز انتشار نگرفته اند و توسط گروه های زیرزمینی به وجود آمده اند را بشنوید. حالا فرشاد فزونی آلبومی با عنوان «من و دوست غولم» را روانه بازار كرده كه مركز موسیقی بتهوون آن را به انتشار رسانده است و این آهنگ را می توانید در آن بشنوید.

اشعار «من و دوست غولم» براساس شعرهای شل سیلور استاین نوشته شده است. این آلبوم كه ژانر آن پاپ، راك عنوان شده، شامل ۱۰ قطعه است. قطعاتی كه حال و هوای یكنواخت دارند و شاید همین باعث خستگی شنونده شود. ریتم و صدای خواننده در بیشتر قطعات یكنواخت است و این شاید به دلیل تازه بودن چنین تجربیاتی باشد.

فرشاد فزونی آهنگساز و خواننده «من و دوست غولم» است و تنظیم قطعات را رامین بهنا انجام داده. بیس را بابك ریاحی پور نواخته و نوازنده گیتار بابك آخوندی است.

این اثر شامل قطعات «هیشكی»، «كی؟»، «شراكت»، «جایی كه پیاده رو تموم می شه»، «پسربچه و پیرمرد»، «صدا»، «دعوا در آسمان»، «درون»، «مه» و زبان از یاد رفته است. جلد سی دی فرمی شكیل و متفاوت دارد هرچند این تفاوت در محتوای آن مشهود نیست و اطلاعاتی كه در جلد سی دی آمده كمتر از انتظار مخاطب است. مثلاً ما فقط نام دست اندركاران این اثر را می شناسیم و هیچ شناخت ابتدایی از آهنگساز كار و روند شكل گیری اثر پیدا نمی كنیم.

به هرحال در این فضای راكد موسیقی كه آثار جدید به ندرت به بازار موسیقی اضافه می شوند می توان حضور «من و دوست غولم» را غنیمت شمرد.

● مرغ شباهنگ

مرغ شباهنگ سال ها پیش به صورت نوار از سوی شركت نوای همایون منتشر شده بود و پس از آن دیگر تجدیدچاپ نشد تا اینكه موسسه آوا خورشید چندی پیش آن را به صورت سی دی منتشر كرد. مرغ شباهنگ نام یكی از معروف ترین تصنیف هایی است كه نام محمودی خوانساری را بر سر زبان ها انداخت و هم باعث جاودانه شدن این تصنیف و صدای كم نظیر خواننده آن شد با ملودی هایی متعلق به اسدالله ملك به عنوان آهنگساز این مجموعه. در این آلبوم علاوه بر تصنیف مرغ شباهنگ، میخانه و دو بخش ساز و آواز منتشر شده و اشعار آن از معینی كرمانشاهی است. نوازندگان این مجموعه فرهنگ شریف، اولن اسدالله ملك ، قانون سیمین آقارضی، نی حسن ناهید، عود محمود رحمانی پور، تنبك جهانگیر ملك و سنتور منوچهر جهانبگلو هستند كه محمودی خوانساری را همراهی می كنند.

محمود محمودی خوانساری به سال ۱۳۱۳ هجری شمسی در شهر زیبا و سرسبز خوانسار در خانواده ای متقی دیده به جهان گشود. پدرش حجت الاسلام آقا سیدجمال الدین محمودی كه از مقبولیت و احترام بسزایی در میان قاطبه اهالی خوانسار برخوردار بود، از همان اوان كودكی محمود به وی توجه خاصی مبذول می داشت، زیرا عمیقاً به طبع حساس فرزندش پی برده بود. به همین لحاظ محمود را زیر نظر گرفته و در فرصت هایی كه به دست می آورد فرزند دلبندش را با اصول مقدماتی فقه و عربی و آثار ادبا و شاعرانی نظیر سعدی، حافظ، مولانا و غیره آشنا می كرد. صوت دلنشین محمود در همان دوران خردسالی همگان را به تحسین و اعجاب وامی داشت و او كه راه خود را شناخته بود با اشتیاق زائدالوصفی به آواز خوانندگانی مانند طاهرزاده، ادیب خوانساری و تاج اصفهانی گوش فرا می داد و با استفاده از هوش سرشار و استعداد خدادادش از صدای این بزرگان بهره می گرفت، مضافاً این كه در سال ۱۳۲۵با احداث كارخانه برق در شهر خوانسار امكان به كارگیری از رادیو در سطح گسترده تری برای مردم فراهم شد و محمودی با شنیدن آوای هنرمندان مورد علاقه اش همه چیز را به فراموشی می سپرد.

او شاگرد غیرمستقیم حبیب شاطر حاجی و سیدحسن طاهرزاده بود. محمود محمودی خوانساری در موسیقی خودآموخته بود ولی درست خواندن و درست ماندن را با یك عمر ریاضت از هنرمندان بزرگ آموخته بود و صدایش حالی و سوزی داشت كه تاكنون كمتر نظیرش دیده شده است.

از او آثار متعددی در نوار ضبط شده كه اكثراً آواز هستند و با ساز هنرمندان معاصر او همراه اند. او ضرب را خوب می شناخت و می نواخت و در اجرای قطعات ضربی احاطه ای كامل داشت و به سه تار نیز علاقه مند و آشنا بود. خوانساری در اثر مطالعات مستمر در امر شعر و موضوع تلفیق شعر و هنر آواز شناخت عمیقی در این راه كسب كرده بود كه در آثار جاودانه او این تاثیر به خوبی مشاهده می شود. محمود محمودی خوانساری از سال ۱۳۴۹ در برنامه «نوایی از موسیقی ملی» كه با سرپرستی اسدالله ملك و همكاری دكتر منوچهر جهانبگلو تدارك می یافت همكاری فعالانه ای را آغاز كرد.

«نوایی از موسیقی ملی» به سرعت در میان هنردوستان و عاشقان موسیقی اصیل مقبولیت یافت و ترانه های ارزنده و به یادماندنی «مرغ شباهنگ» در مایه افشاری، «میخانه» در مایه دشتی، «سكوت و مستی» در سه گاه هر سه از ساخته های باارزش اسدالله ملك و «لاله پرپر» ساخته فرهنگ شریف، حاصل همكاری

محمودی خوانساری با برنامه «نوایی از موسیقی ملی» طی این سال ها است. محمودی همواره خود را یك طلبه می دانست و با تواضع عنوان می داشت كه از همه بزرگان موسیقی ایران كسب فیض كرده و همه را استاد خود به شمار می آورد. او با وجود فرصت های بسیار مناسبی كه او را قادر به استفاده در امور مادی در سطحی بالا قرار می داد، با اعتقاد به این كه هنر یك ودیعه الهی است هرگز خود را آلوده موقعیت های كاذب نكرد و در انزوا و بی نیازی كامل زندگی را سپری كرد و سرانجام در دوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۶هجری شمسی دار فانی را وداع گفت.

سارا سعیدی