از رینگ بوکس تا صحنهٔ موسیقی ”لنوکس لوئیس“ قهرمان بزرگی که دیگر باز نمی گردد

مهمترین اتفاق ورزش بوکس در ماه های اخیر که ابعاد تبعات آن همچنان ادامه دارد و حس می شود, اعلام کناره گیری لنوکس قهرمان بریتانیائی مشتزنی سنگین وزن جهان از منظر سازمان بزرگ کمیتهٔ جهانی بوکس WBC بوده است

لوئیس، سیاهپوست جامائیکائی تبار ۳۹ ساله پس از جین تونی آمریکائی در ۱۹۲۸ و راکی مارسیانو آمریکائی در ۱۹۵۴، سومین بوکسور تاریخ است که در عین در اختیار داشتن مقام قهرمانی سنگین‌ وزن جهان، از صحنه کنار می‌رود. آخرین مسابقهٔ او با این حساب نبرد با ویتالی کلیچکو اوکراینی در ابتدای تیرماه ۸۲ بود که در پایان راند ششم به‌دلیل تورم و خونریزی چشم ویتالی به سود لنوکس قطع شد و مقام جهانی WBC را برای او محفوظ نگه داشت.

او در مود دلیل اتخاذ تصمیم خداحافظی با دنیای بوکس می‌گوید: کسب مقام قهرمانی جهان اصلاً آسان نیست و برعکس بسیار دشوار است و حفظ آن و مدت‌ها در صدر ماندن کار هر کس نست. اگر قادر به ارائهٔ ۱۱۰ درصد (!) توان خود نباشید، نباید بمانید و من همیشه در دوران ورزشی خود چنین کرده‌ام. کنار رفتنم به‌دلیل احترامی است که برای بوکس قائل هستم، زیرا وقت آن رسیده جوان‌ترها به صحنه بیایند و تلاش کنند و مقام جهانی را مثل من تصاحب کنند.

سنگین وزن برتر زمان

لوئیس در دوران ورزشی خود ۴۴ مسابقهٔ حرفه‌ای انجام داد که ۴۱ تای آن را بُرد (شامل ۳۲ ناکت‌اوت)، دو تا را باخت و یکی را هم مساوی کرد و از ۱۹۹۲ به بعد به‌طور منقطع و غیرپیوسته صاحب مقام قهرمانی سنگین وزن جهان از دیدگاه حداقل یکی از سه سازمان بزرگ حاکم بر این ورزش (IBF, WBA, WBC) یا به‌طور هم‌زمان صاحب همهٔ آنها بود و با اینکه گاه مثل ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۷ در این قضیه وقفه‌ای سه‌ساله به‌وجود آمد اما از ۱۹۹۸ به بعد و به‌خصوص پس از شکست دادن ایوندر هالی‌فیلد آمریکائی در مسابقهٔ دوم بین این دو بوکسور در سال ۱۹۹۹، سنگین وزن برتر زمان شناخته می‌شد.

حتی با اینکه به سبب تن ندادن لوئیس به نبردهای تعیین شده از سوی سازمانی‌های WBA و IBF چندبار عناوین آنها را واگذار کرد و اینک نیز از نظر این سازمان‌ها، جانی روئیز و کریس‌برد آمریکائی و از دید سازمان کوچکتر WBO لیمون بروستر (باز هم از آمریکا) قهرمان جهان هستند.

راه مستقیم وجود ندارد

لوئیس همواره زندگی ۲۵ سالهٔ خود را طی کردن یک راه پر از سنگلاخ توصیف کرده است: ”هیچ راه مستقیمی برای رسیدن به‌عنوان جهانی و هدف وجود ندارد و باید از ده‌ها مانع و دشواری گذر کنید و طبعاً در راه حرکت من نیز موانع و سختی‌های متعددی وجود داشته است و دام‌های فراوانی را بی‌اثر کردم.“

لنوکس فقط دو شکست را تجربه کرد که در برابر اولیور مک‌کل آمریکائی ۱۹۹۴ و یک آمریکائی دیگر به نام حسین رحمان در ۲۰۰۱ بود اما وی توانست در دیدارهای انتقامی خود با این دو بوکسور با صلابتی هرچه بیشتر آنها را در هم بکوبد، ساقط کند و مقام جهانی خود را پس بگیرد.

لوئیس با اشاره به این موارد می‌گوید افسوس نمی‌خورد که ورزش دلخواه خود را با دو شکست در کارنامهٔ خود ترک می‌کند و حتی خود را با محمدعلی کلی مشهور که به اعتراف وی همیشه الهام‌بخش او بوده، قیاس می‌کند. می‌گوید: وقتی به مک‌کال باختم، خیلی‌ها پایان کار مرا اعلام کرده و طوری برخورد کردند که حتی خودِ من نیز به آن ایمان آوردم ام به خود گفتم که فردا بیدار شده، گرد و خاک را از تن زدوده و به شدت تمرین خواهم کرد و او دیگر مرا نخواهد زد و همین‌طور نیز شد. می‌افزاید: در مورد رحمان نیز همین اتفاق افتاد. تا نبازید و تجربه کسب نکنید، بدل به یک قهرمان بزرگ نمی‌شوید. محمدعلی چندبار باخت تا بدل به چیزی شد که دیدیم و او بهترین سنگین‌ وزن تمام تاریخ است.

حتی علی نیز این مرد بزرگ را ستوده و گفته است: ”اگر لنوکس اصرار بر رفتن داشته و رفته است، باید آن را پذیرفت اما این غم‌انگیز است. زیرا او قهرمان فوق‌العاده‌ای در این ورزش است.“

نقطهٔ اوج

شاید بهترین لحظات عمر ورزشی لنوکس در شهر ممفیس و در ژوئن ۲۰۰۲ خلق شده باشد. آن روز که مایک تایسون مشتزن جنجالی و مشهور آمریکا و قهرمان سابق سنگین وزن جهان مطرح‌ترین حریف خود را در هشت راند در هم پیچید و ناک‌اوت تلخ و سنگینی را به وی تحمیل کرد.

آن نبرد ثابت کرد که لنوکس واقعاً سنگین وزن برتر عصر است و با اینکه به‌دلیل تعدد سازمان‌های حاکم بر بوکس و تفرق آراء آنها، نفرات متعددی در این وزن قهرمان جهان شناخته می‌شوند (و اسامی آنها در سطور قبلی آمد) اما وی از همهٔ آنها سر بوده است.

یک موهبت الهی

لوئیس در روز اعلام خداحافظی خود (بهمن ۱۳۸۲) در هتلی در شهر لندن و در حالی که لباس فرم شیکی بر تن داشت از افراد بسیاری تشکر کرد و خود را مدیون آنان توصیف کرد. با اینکه او از امانوئل استوارد، مربی خود بسیار تعریف کرده کرد اما شاید احساس برانگیزترین تمجید و تقدیر او شامل حال مادر خود شد که دربارهٔ او گفت: ”مادر من همیشه آنجا که باید، حضور داشته و بر کار من نظارت کرده است.״با کمک او بود که توانستم نبردهای سنگین را ببرم و راه بسیار دشوار من قدری آسان شد. او همه‌چیز را فدای من کرد و مدیون او هستم و بسیار او را دوست می‌دارم.“ این یک موهبت الهی است که مادر شما در همه‌جا و در تمام فعالیت‌های شما حاضر و حامی شما باشد.

۱۰۰ سال صبر کنید

حتی فرانک مالونی، مدیر برنامه‌های سابق لنوکس که مدتی است با او درافتاده و از وی جدا شده و دعوای شدیدی از آن زمان به بعد باهم داشته‌اند، در تمجید از موکل سابق خود گفت: لوئیس بدون شک یکی از ده سنگین وزن برتر تاریخ است. برای ما بریتانیائی‌ها ۱۰۰ سال طول کشید تا دومین ”قهرمان جهان“ خود را در این وزن بیابیم و فکر می‌کنم برای آمدن کسی در اندازه‌های لنوکس باید حتی بیش از این صبر کنیم.

شاید هم هنر و حسن مهم لوئیس زمان‌شناسی هوشیارانهٔ او بوده باشد. وی درست زمانی کناره‌گیری کرد که حس کرد از حکومت او زمان زیادی نمانده است. در نبرد او با کلیچکو نیز لوئیس به شدت احساس خطر کرد و حتی قبل از اعلام پایان مبارزه از سوی داور، چند امتیازی از این رقیب عقب بود و برای اولین‌بار مشاهده شد که وی در برابر یک نسل جوان‌تر از خود، سستی نشان می‌دهد و لرزان شده است.

او به همین دلیل تمام درخواست‌های ویتالی و فرمان‌های WBC را برای انجام دیدار دوم با این حریف اوکراینی نادیده گرفت و وقتی این سازمان سرانجام برای او در این رابطه ضرب‌الاجل تعیین کرد، از خیر قضیه گذشت و اعلام انصراف کرد. او از این طریق نشان داد به خوبی می‌داند چطور بوکس کند و هم تشخیص بدهد چه زمانی این ورزش را کنار بگذارد و این قسمت دوم را بسیاری از همتاهای وی در گذشته رعایت نکرده و بازگشته و در رجعت به رینگ شکست‌های فاحشی را تحمل کرده بودند (مثل محمدعلی) یا آنقدر مانده و در کناره‌گیری خود تأخیر انداخته بودند که به کیسهٔ بوکس رقبا بدل شده بودند (مثل جیمز باستراداگلاس).

اسپانسر موسیقی

من نمی‌خواهم در تمام عمر خود فقط به‌عنوان یک بوکسور و فقط در همین حد فعلی شناخته شده باشم. کارهای دیگری هم هستند که مثبت است و می‌توان انجام داد و من به دنبال آنها هستم. الان یک دوران در زندگی من تمام شده اما بلافاصله عصر دیگر و تازه‌ا شروع شده است.

این بخشی از اظهارات لنوکس در مراسم خداحافظی او بود. عصر مورد اشاره، ورود او به دنیای موسیقی و انتشار سی‌دی‌ها و نوارهای موسیقی هنرمندانی است که او آنها را دوست دارد. او همیشه به موسیقی عشق می‌ورزید.

حتی درآمد فوق‌العاده‌ای که در صورت شرکت او در یک نبرد تکراری با ویتالی کلیچکو می‌توانست شامل حال وی شود، او را به ماندن و به تأخیر انداختن رفتن قانع نکرد. هرچند لنوکس حتی تا دو هفته قبل از اعلام بازنشستگی او، تصمیم خود را در این زمینه اتخاذ نکرده بود و حتی قضیه را به اطلاع HBO، شرکت بزرگ تلویزیونی انگلیسی اسپانسر و طرف کار و قرارداد وی نرساند در حالی که این کمپانی پول هنگفتی را بابت نبردهای بعدی لوئیس به وی داده بود.

مثل اعتیاد!

مهمتر اینکه لوئیس مدعی است هرگز تصمیمی را که گرفته و تغییر نمی‌دهد و دوباره به رینگ باز نخواهد گشت: دربارهٔ این قضیه بسیار مفصل فکر کردم و به این نتیجه رسیدم الان زمان یک خداحافظی باوقار و مقتدرانه است. برای یک ورزشکار همیشه یک مسابقهٔ بعدی و امکان حضور در یک دیدار دیگر وجود دارد و این مثل اعتیاد است اما نمی‌خواستم به این قصه و کشش پایان‌ناپذیر ادامه بدهم و یک روز در دام آن بیفتم و شکست بزرگی را متحمل شوم.

به‌ جز برادران کلیچکو (دومی ولادیمیر است که ۲۷ سال دارد)، برد، لوئیز، بروستر و تایسون، اینک‌توا، هریسون، رحمان، مک‌کلاین، جونز، تونی و حتی هالی فیلد هم در دستهٔ سنگین وزن حاضر و مدعی هستند ولی نبود لوئیس چنان خلأیی را در سنگین وزن ایجاد کرده که حتی تلاش جمعی آنها نیز قادر به پر کردن آن نیست.

مردی بدون ”حاشیه“

شاید لوی جونز آمریکائی یا هموطن او جیمز تونی عنوان بوکسور برتر سال (۲۰۰۳) را از آن خود کرده باشند اما لقب شایسته‌ترین و خبرسازترین مشتزن ایام یک‌بار دیگر به لوئیس رسید. مردی که به بوکس اعتبار، سلامتی و توان بخشید و کمتر از خیلی‌های دیگر در این ورزش پر مسئله، حاشیه داشت و قریب به پنج ماه پس از اعلام کناره‌گیری، قوی‌تر و موفق‌تر از هر زمان نمایان شد و جای او بیش از پیش خالی به‌نظر می‌‌رسد.