جوانه های امید در روز زمین

ما فقط یک زمین داریم, این شعاری نمادین است که در فرهنگ های مختلف بیان می شود, چرا که زمین مادر ما انسانهاست که در دامان آن می روییم و می بالیم اما در چند دهه گذشته از هنگامی که با غلبه نگرشهای کوتاه مدت مبتنی بر سودآوری, فرهنگ صنعتی و سودآوری جان گرفته است, بیش از هر زمان دیگری می توانیم به شماره افتادن نفس های زمین را بشنویم و از آنجا که حیات فرزندان ما و حتی سلامت خود ما به سلامت مادر زمین گره خورده است, طبیعی است که ما نیز در این ارتباط باید حساسیت داشته باشیم

ما فقط یک زمین داریم، این شعاری نمادین است که در فرهنگ‌های مختلف بیان می‌شود، چرا که زمین مادر ما انسانهاست که در دامان آن می‌روییم و می‌بالیم؛ اما در چند دهه گذشته از هنگامی که با غلبه نگرشهای کوتاه‌مدت مبتنی بر سودآوری، فرهنگ صنعتی و سودآوری جان گرفته است، بیش از هر زمان دیگری می‌توانیم به شماره افتادن نفس‌های زمین را بشنویم و از آنجا که حیات فرزندان ما و حتی سلامت خود ما به سلامت مادر زمین گره خورده است، طبیعی است که ما نیز در این ارتباط باید حساسیت داشته باشیم.

باشگاه هنر و طبیعت که جمع ماهانه دوستداران طبیعت است و توسط موسسه طبیعت برگزار می‌شود، از جمله محافلی است که به موضوعات محیط‌زیستی نیز توجه بسیار زیاد دارد. نخستین نشست این باشگاه در سال جدید که در اردیبهشت ماه به رسم هر ماه در یکشنبه نخست ماه برگزار شد، به سبب تقارن با روز زمین بخشی از آن به موضوع روز زمین اختصاص پیدا کرد. توجه خوانندگان را به گزارش کوتاهی از این نشست جلب می کنیم.

دکتر اسماعیل کهرم، که از جمله استادانی است که در حوزه محیط‌زیست آشنای همه است، در این جلسه به مناسبت روز زمین به بررسی تاریخچه شکل‌گیری این روز پرداخت و گفت: در چند دهه گذشته، بشر به سبب توسعه اقتصادی، جفاهای متعددی را در حق طبیعت روا داشته است که البته به سبب خارج کردن طبیعت از روال طبیعی، انسان نیز زیان دیده است.

کهرم که در جمع صدها تن از علاقه‌مندان به طبیعت در خانه هنرمندان تهران سخن می‌گفت، تاکید کرد: به عنوان نمونه رود می‌سی‌سی‌پی با بیش از ۳۷۰۰کیلومتر طول، بلندترین رودخانه آمریکای شمالی و چهارمین رودخانه طویل دنیاست و یکی از زیبایی‌های این رودخانه انحنای آن در طول مسیرش بوده است، اما در سالهای گذشته به سبب اولویت‌های صنعتی، برخی ترجیح دادند که انحنای این رودخانه را بگیرند و آن را به شکل مستقیم درآورند.

کهرم در همین ارتباط تاکید کرد: متاسفانه حاصل آن شد که این رودخانه از شکل طبیعی خود خارج شود، اما سرانجام طبیعت طغیان کرد و این بار علاوه بر اینکه دوباره به شکل طبیعی خود بازگشت، بلکه به جامعه انسانی نیز زیان وارد کرد.

سخنران در ادامه خطاب به مخاطبان در ارتباط با فلسفه نامگذاری این روز گفت: روز جهانی زمین پاک هر ساله در ۲۲ آوریل مصادف با ۲ اردیبهشت در تمام دنیا برگزار و به همه مردم روی زمین یادآوری می شود که نباید سیاره خود "زمین" را فراموش کنند، باید به فکر حفظ آن باشند. روز زمین پاک، مناسبت سالانه ای است که با هدف افزایش آگاهی و تجلیل از محیط زیست کره زمین نامگذاری شده است. در سال ۱۹۶۹، جان مک مونل که به عرصه دین، علم و صلح علاقه‌مند بود مطرح شد، وی سپس برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد. اوتانت دبیر کل اسبق سازمان

ملل(۱۹۷۱-۱۹۶۲) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز را به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل کرد. در ایران نیز همزمان با دیگر کشور های جهان هفته زمین پاک از روز دوم اردیبهشت ماه به مدت یک هفته در سراسر کشور برپا می‌شود و نخستین روز این هفته ( دوم اردیبهشت ماه ) به نام روز زمین پاک نامگذاری شده‌است.

وی سپس با اشاره به شکل‌گیری ساعت زمین گفت: هم‌اکنون موضوع محیط‌زیست در دنیا به حدی موردتوجه قرار گرفته است که فعالان این عرصه تنها به نامگذاری روز زمین اکتفا نکردند و هم‌اکنون ۲۸مارس مصادف با هشتم فروردین ماه تمام شهرهای دنیا یک ساعت خاموشی اعلام می‌کنند.

کهرم در همین ارتباط تصریح کرد: در ابتدای اعلام این طرح، تعداد شهرهای مشارکت‌کننده در این طرح که به عنوان نماد کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از گرم شدن کره زمین اجرا می‌شود کمتر بود، اما هم‌اکنون تعداد این شهرها بسیار گسترش پیدا کرده است و در سال گذشته حدود ۲۱۰۰شهر در این برنامه مشارکت کردند که این شهرها تمام قاره‌های دنیا از اقیانوسیه، آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکا را دربر می‌گیرد.

وی با اشاره به این ساعت در پاریس گفت: پاریس در شب برگزاری این طرح در خاموشی مطلق فرو می‌رود و تنها برق‌های برج ایفل روشن باقی می‌ماند که آنها هم برای این کار دلایل خاص خودشان را دارند و از جمله به سبب اینکه پاریس یک شهر توریستی محسوب می‌شود، برج ایفل را روشن نگاه می‌دارند.

این استاد دانشگاه سپس خطاب به حاضران تاکید کرد: یکی از مزایای این کار آن است که مردم می‌توانند با خاموش شدن شهر، زیبایی آسمان و ستاره‌های آن را بهتر ببینند و درک کنند.

وی با انتقاد از شرایط جامعه ما گفت: متاسفانه ما در بسیاری از زمینه‌ها نسبت به مسائل زیست‌محیطی بی‌تفاوت هستیم و باوجود توانمندی‌های زیاد ما، در این حوزه به این طرحها بی‌توجهی می‌شود که در این ارتباط هم جامعه روشنفکری، دانشجویان و افراد تحصیل‌کرده وظیفه دارند و هم دولت باید زمینه‌های مشارکت در این حوزه را فراهم آورد. به عنوان مثال خوب است که از سال آینده تهران نیز در همین طرح «ساعت زمین» مشارکت کند.

آری ما تنها یک زمین داریم، زمینی که خداوند در کتاب مقدسش هنگامی که از رحمت، بزرگی و قدرت خود سخن می‌گوید چنین می‌گوید که ما برای شما زمین را جایگاه امن و آرامش قرار دادیم و آسمان را هم‌چون سقفی بر فراز شما گستراندیم و نباید فراموش کنیم که کودکان ما از این زمین پاک حق دارند، ما نیز روز زمین پاک و ساعت زمین را گرامی بداریم و این امانت را پاسش بداریم.

در پایان جالب است بدانید که در ارتباط با نامگذاری روز زمین دو روایت مختلف وجود دارد و برخی از کارشناسان معتقدند که همزمان با اعتدال بهاری یعنی (روز اول فروردین) این روز باید پاس داشته شود و همین نکته نشان می‌دهد که سنت زیبای ایرانیان در پاسداشت روز نخست اعتدال بهاری به عنوان آغاز سال نو بسیار عمیق بوده است و در کنار آن اگر جشن شکوفه‌های گیلاس در فروردین ماه ژاپن را نیز به این مجموعه نگاه بیفزاییم، آن‌گاه به اهمیت این روز بیشتر می‌توانیم پی ببریم.

زمین‌مان را پاس بداریم که تنها یک زمین داریم_

مریم چهاربالش