انتفاضه مسجدالاقصی

امروز مستضعفین و ستمدیگان جهان بر این مهم رسیده اند كه برای احقاق حقوق خود راهی جز مبارزه و شهادت ندارند این نتیجه گیری به آنها این بینش را داده كه مبارزه همه جانبه علیه ظلم و اشغال می تواند در این روند فعالیت باشد

● مقدمه

امروز مستضعفین و ستمدیگان جهان بر این مهم رسیده‌اند كه برای احقاق حقوق خود راهی جز مبارزه و شهادت ندارند. این نتیجه‌گیری به آنها این بینش را داده كه مبارزه همه‌جانبه علیه ظلم و اشغال می‌تواند در این روند فعالیت باشد.

ملت فلسطین یكی از مظلوم‌ترین ملل تحت ستم جهان است كه به این نتیجه قطعی رسیده است كه، برای رساندن صدای خود به گوش جهانیان باید دست به مبارزه بزند. زیرا دشمنی كه این ملت با آن روبروست، دشمن مسلح، قدرتمند و دارای ابزارهای مختلف فشار می‌باشد، به همین منظور این ملت با دلسرد شدن از عوامل بیرونی و رهبران خود، مسیری مستقل را تحت عنوان انتفاضه برای بدست آوردن حقوق خود آغاز كرده ‌است.

● بخش اول:

▪ فلسطین و هزاره جهان شایسته كودكان

در بیست‌ و هفتمین نشست ویژه سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۰ می ۲۰۰۲ و در مقابل چشمان ناظر نمایندگان كودكان و نوجوانان سراسر دنیا سندی به تصویب ۱۸۹ عضو این سازمان رسید كه بر اساس آن كلیه دول و نهادهای عضو این سازمان، تعهد نمودند تا برای ایجاد جهانی شایسته كودكان و نوجوانان بر پایه مردم‌سالاری، مساوات،‌ عدم تبعیض، صلح و عدالت اجتماعی و نیز حقوق جهانشمول، لاینفك، بهم پیوسته و بهم وابسته، تمامی انسانها تلاش نمایند و هزاره كنونی را هزاره «جهان شایسته كودكان» نام نهادند.

اما و اما ...!؟

از شروع انتفاضه دوم مسجدالاقصی در فلسطین به تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۰ تاكنون ۹۰% بازداشت شدگان در اراضی اشغالی از میان كودكان و نوجوانان فلسطینی بوده‌اند كه تحت سخت‌ترین شكنجه‌های روحی، جسمی و جنسی قرار گرفته‌اند!

رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۶۷ یعنی آغاز اشغال نوار غزه و كرانه باختری قوانین و ابزارهای قضایی جالب توجهی را جهت كنترل این مناطق به كار برده است. به عنوان مثال بر اساس فرمانهای ۱۳۲، ۱۵۰۰، ۱۵۰۱، ۱۵۰۳ این رژیم، طی سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ صادر كرد به نیروهای نظامی خود اجازه می‌دهد تا اقدام به بازداشت، دستگیری، بازجویی و محاكمه كلیه كودكان فلسطین بالای ۱۲ سال نمایند. بر اساس این فرامین، كودكان بازداشت‌شده حق دیدار با خانواده و استفاده از وكیل را نداشته و آنان را مانند بزرگسالان در دادگاههای نظامی محاكمه می‌كنند.

جالب است بدانید بر اساس آمارهای منتشره از سوی وزارت امور اسراء دولت خودگردان فلسطین، ۸۰% این كودكان تحت شكنجه‌هایی از قبیل كتك‌خوردن، محرومیت از خواب و غذا، شك الكتریكی، ناسزاگویی، حبس در سلولهای انفرادی و تجاوز جنسی قرار می‌گیرند و ۱۱% كودكان بازداشت شده، پس از آزادی، از مشكلات شدید روحی و جسمی رنج می‌برند.

آمارهای منتشر شده از سوی منابع مطلع نشان می‌دهد كه در طول ۴ سال گذشته، از مجموع ۴۲۲۵ شهید انتفاضه ۵۹۰ نفر كودك بوده‌اند و ۶۰% مجروحین را كودكان و نوجوانان تشكیل می‌دهند.

در حال حاضر ۵۲۶ كودك فلسطینی -‌ افراد زیر ۱۸ سال-‌ در زندانهای رژیم صهیونیستی و در شرایط نامعلومی بسر می‌برند.

البته این تنها بخشی از فاجعه‌ای است كه در حق كودكان فلسطینی در حال رخ‌دادن است، بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی دانشگاه قدس و جان هاپكینز آمریكا ۸۰% كودكان فلسطینی زیر خط فقر زندگی می‌كنند و ۶۱% از كم‌خونی، ۴۳% از سوء تغذیه و ۲۷% از هر دو بیماری رنج می‌برند. همچنین اغلب كودكان فلسطینی به واسطه ناامنی و رعب و وحشت ایجاد شده توسط سربازان اسرائیلی، از مشكلات شدید روحی رنج می‌برند. این در حالی است كه ۵۳% از جمعیت فلسطینیان نوار غزه و كرانه باختری را كودكان و نوجوانانی تشكیل می‌دهد كه از كمترین امكانات بهداشتی، آموزشی و اجتماعی محروم هستند. جای این سؤال در ذهن هر انسانی وجود كه چگونه است كه با وجود نقض آشكار قوانین و مقررات بین‌المللی، مخصوصاً كنوانسیونهای حقوق كودك و معاهده ۴ ژنو، هیچگونه برخورد و اعتراضی از سوی سازمانها،‌كشورها و مجامع مدعی حقوق بشر علیه اسرائیل صورت نمی‌پذیرد؟و به راستی این كودكان را به كدامین گناه می‌كشند؟ فلسطینی بودن؟!

● بخش دوم:

▪ انتفاضه الاقصی

انتفاضه تعبیری است كه از سال ۱۹۸۷ همزمان با آغاز این حركت در فلسطین وارد فرهنگ لغت سیاسی جهان گردید. این واژه به لحاظ لغوی به معنی جنبش و لرزش است كه همراه با نیرو و سرعت می‌باشد و برگرفته از حركت پرندگان است كه هنگامیكه قطرات باران بر روی آنها قرار دارد آنها سعی دارند از بار سنگین آن با حركتی برق‌آسا و لرزشی، خود را از این بار خلاصی بخشیده و رهایی یابند. لیكن انتفاضه در ادبیات سیاسی حاكی از اقدامی اعتراضی و دلیرانه مردمی ستم‌دیده در برابر اشغال است كه با شروع این حركت در انتفاضه اول تمام معادلات رژیم صهیونیستی را بر هم ریخت.

انتفاضه الاقصی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۰ در پی گفتگوهای سری باراك و نتانیاهو برای تشكیل حكومت وحدت ملی و با ورود شارون رهبر لیكود به صحن مطهر حرم شریف آغاز شد. حال در اینجا سؤال این است كه چه عواملی در شكل‌گیری انتفاضه مؤثر بودند.

در این خصوص به علل گوناگونی می‌توان اشاره كرد كه عبارتند از:

۱) شكست روند سازش در كمپ دیوید دوم

این گفتگوها كه در ژولای ۲۰۰۰ (۲۰ تیرماه ۱۳۷۹) بمدت ۱۵ روز در كمپ دیوید در پنسیلوانیای آمریكا در خصوص مسائلی نظیر حاكمیت بر بیت‌المقدس، مهلت اعلام كشور فلسطینی و وضعیت آوارگان بود به شكست انجامید و این مسئله باعث سرخوردگی ملت فلسطین و ناامیدی آنها از، دست یافتن به حقوق حقه خود گردید و یكی از دلایل آغازگر انتفاضه مسجدالاقصی شد.

۲) پیروزی حزب‌اللـه لبنان

دیگر عاملی كه باعث شروع انتفاضه الاقصی گردید و از بیرون از سرزمین فلسطین بود پیروزی حزب‌اللـه لبنان در مقابل رژیم اشغالگر قدس بود كه نیروهای اشغالگر را از جنوب لبنان بیرون راندند. گرچه این یك عامل بیرونی بود، لیكن تأثیری بسیار مثبت، در شروع انتفاضه داشت. ضمن اینكه حزب‌اللـه از گذشته نیز در شیوه‌های مبارزاتی به عنوان یك ایدئولوژی برای مردم فلسطین مطرح بود و پیروزی آنها نیروئی دوچندان به فلسطینیان داد و این بینش را در آنها بیدار كرد كه ارتش تا دندان مسلح رژیم صهیونیستی به راحتی قابل شكست است.

۳) ناامیدی از دولتهای عربی منطقه

یكی از عواملی كه باعث شروع انتفاضه گردید، ناامیدی و سردی مردم مظلوم فلسطین از حمایت كشورهای عربی بود. آنها به این نتیجه رسیدند كه كشورهای عربی منطقه به ویژه كشورهای خط مقدم نظیر اردن و مصر به دلایل مختلف از جمله وابستگی این حكومتها به آمریكا سعی دارند ملت فلسطین را پای میزی بكشند كه در آن یك قانون حكمفرماست و آن تحمیل تمام خواسته‌ها بر فلسطینیان بود در حالیكه طرف اسراییلی هیچگونه تعهدی را به ویژه در شروع روند سازش نمی‌پذیرفت.

۴) ورود آریل شارون به مسجدالاقصی

در واقع ورود شارون به صحن حرم شریف را می‌توان اصلی‌ترین عامل شروع انتفاضه مسجدالاقصی عنوان كرد كه این حركت وی كه با هماهنگی نیز همراه بود باعث خشم بسیاری از مسلمانان و شروع قیامی خودجوش و مردمی دیگر شد، كه چهار سال از عمر آن می‌گذرد و خسارات بسیاری را بر پیكره رژیم صهیونیستی وارد كرده است.

● بخش سوم:

انتفاضه و اسرائیل

هزینه‌های انتفاضه برای رژیم صهیونیستی

رژیم صهیونیستی با شروع انتفاضه دچار زیانها و صدمات بسیاری شد. به طوری كه آمار و ارقامی كه از سوی نهادهای مربوطه در خصوص مسائل اقتصادی و غیره منتشر می‌شد، حكایت از تأثیر بسیار منفی این قیام مردمی بر پیكره این رژیم داشت. حال در این بخش به چند نمونه از زیانهایی كه اسرائیل از ابتدای انتفاضه متحمل شده اشاره می‌كنیم:

الف) زیان‌های اقتصادی

بر پایه گزارش های سازمان ها و ارگان های ذی ربط دولت عبری اقتصاد این دولت از سال ۱۹۸۳م. شاهد رکود بی سابقه ای است. گزارش بانک مرکزی در این زمینه آورده است که میانگین تولید سالیانه از زمان شروع انتفاضه ۶ درصد کاهش یافته است. نشانه های دال بر افزایش کاهش میانگین تولید سالیانه وجود دارد و انتظار می‌رود به ۷ تا ۸ درصد برسد. در عین حال این میانگین در این مدت از سال ۲۰۰۰م. ـ زمان شروع انتفاضه ـ به ۵/۵ درصد رسید. در حالی که قبل از آن اقتصاد رژیم اسرائیل شاهد رشد بود. تولید در بخش صنعت نیز حدود ۱۱ تا ۱۵ درصد و تولیدات داخلی ۱۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.

امجد التمیمی در پژوهشی که هفته نامه "بانک ها در فلسطین" ـ ارگان انجمن بانکداری فلسطین آن را منتشر ساخت ـ می‌گوید: پس از سالها شکوفایی و پیشرفت اقتصاد دولت عبری و افزایش سر سام آور میانگین رشد سالیانه، انتفاضه فلسطین چون تندبادی اقتصاد این دولت را در هم نوردید و آن را با بحران عمیقی مواجه ساخت و دچار رکود بی سابقه ای شد و در حال انفجار و فروپاشی است. (۱)

انتفاضه این توانایی را دارد که اقتصاد رژیم صهیونیستی را تهدید و به تبع آن این رژیم را با یک بحران حقیقی روبرو سازد و تأثیر قابل توجهی بر روند درگیری ها بگذارد.

با گذشت چهار سال از عمر انتفاضه امروز ما شاهد تحولاتی هستیم که خود بیانگر وجود یک بحران شدید اقتصادی در فلسطین اشغالی است و نشانگر آغاز ضعف و رکودی است که اقتصاد رژیم صهیونیستی با ادامه انتفاضه با آن مواجه می باشد.

این تحولات را می توان در دو مساله خلاصه کرد:

۱) بنا بر تحقیقات جدید دو تن از اساتید دانشگاه تل آویو و کارشناس مسائل اقتصادی، بحران امنیتی سه سال اخیر ناشی از تداوم انتفاضه، باعث شده است که اقتصاد رژیم صهیونیستی ده سال به عقب بازگردد و تقریباً میزان تورم در این دوره به تورم شدید سال ۱۹۶۷ اسرائیل نزدیک شود.

نتیجه پژوهش‌های این دو استاد دانشگاه گویای آن است که میانگین قدرت خرید ساکنان فلسطین اشغالی در مقایسه با شهروندان آمریکایی به میزان ۴۳ درصد کاهش یافته است یعنی دقیقاً مشابه وضعیتی که در سال ۱۹۶۷ در فلسطین اشغالی حاکم بود.

در قسمت دیگر این پژوهش‌ها آمده است که سطح نسبی رفاه اجتماعی نیز در این سال به کمتر از نصف این میزان در آمریکا رسیده است.

روزنامه صهیونیستی هاآرتص پیرامون این پژوهش می نویسد که اقتصاد رژیم صهیونیستی هرگز پویایی خود را به دست نخواهد آورد و نخواهد توانست رشد سریع خود را بازیابد. حال اگر هم همسو با رشد جهانی و تکنولوژی جهانی بتواند پیشرفت و رشدی موقتی برای خود به ثبت برساند، اما نجات از این بحران مرهون پایان یافتن انتفاضه است.

۲) خطر دیگری که رژیم صهیونیستی را تهدید می‌کند آن است که این بحران اقتصادی می‌رود تبدیل به یک بحران مالی شود که نمودهای آن را می توان در موارد ذیل مشاهده کرد:

ـ کاهش قدرت خرید

ـ کاهش سطح رفاه اجتماعی

ـ افزایش شکاف طبقاتی میان ثروتمندان و افراد کم بضاعت

ـ کمبود شدید بودجه

ـ افزایش رو به رشد مشکلات طبقات کم بضاعت جامعه

ـ ۲۰% از ساکنان فلسطین اشغالی به شرط یافتن کار آماده مهاجرت از این منطقه هستند.

مطبوعات صهیونیستی معتقدند که جامعه تاب تحمل تمامی این مشکلات را دارد ولی مشکلی که در این جا وجود دارد وحشت از آن است که این بحران کوچک یک باره تبدیل به یک بحران مالی غیر منتظره و دامنه دار شود.

این روزنامه ها در ادامه می‌نویسد که این بحران غیر منتظره هنگامی رخ می‌دهد که افراد در مورد آینده خود نگران باشند و در واکنشی طبیعی در برابر این مساله به خرید دلار روی آورند و در نتیجه شاهد کاهش غیرقابل کنترل ارزش پول ملی و تورم و خروج سرمایه های هنگفت به خارج از کشور خواهیم بود. این پدیده به نوبه خود ورشکستگی بانک ها و افزایش نرخ بیکاری را به دنبال خواهد داشت. (۲)

برای درك بهتر این مسئله به مطلبی كه اخیراً در خبرگزاری رویتر تحت عنوان اقتصاد اسرائیل بر اثر اعتصاب فلج شده نگاه می‌كنیم. در این مطلب آمده است كه وضعیت بد پرداخت‌های حقوق كارمندان بخش عمومی باعث اعتصاب این گروه و فلج شدن جامعه گردیده است، در این اعتصاب ۴۰۰ هزار كارمند به علت پرداخت كم حقوق در بخشهای هوایی، دریایی، دفاتر حقوقی، بانكها، بازارهای مالی، بیمارستانها، آتش‌نشانی، خدمات پست، راه‌آهن و قبرستانها دست به اعتصاب زدند. به طوریكه رویتر خبر از روی زمین ماندن مرده‌ها به خاطر اعتصاب و دفن نشدن می‌داد. (۳)

ب) فروپاشی بخش گردشگری

بخش گردشگری دولت عبری كه یكی از مهمترین منبع درآمدهای این رژیم است نیز از تأثیرات مقاومت فلسطین و عملیات های شهادت طلبانه مستثنی نیست. بر اساس گزارش های منتشر شده، شمار گردشگران نسبت به سال های گذشته ۶۰ درصد کاهش یافته است. همچنین شرکت هواپیمایی "اِلعال" صدها میلیون دلار زیان دیده است. آفی روزنتال دبیرکل اتحادیه صاحبان هتل‌های فلسطین اشغالی می گوید: تأثیرات انتفاضه بر اقتصاد دولت عبری تا کنون بی سابقه بوده و اقتصاد اسرائیل بیش از هر دورانی زیان دیده است.

ج) مهاجرت معكوس

منابع امنیتی غرب گزارش دادند که اوضاع نابسامان امنیتی اراضی فلسطینی و رژیم صهیونیستی ناشی از انتفاضه الاقصی و ضربات پیاپی نیروهای مقاومت، شمار زیادی از صهیونیست‌ها را به مهاجرت به کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی وادار کرده است. روزنامه آبزرور چاپ لندن نوشت که انتفاضه الاقصی مهاجرت از اسرائیل و مناطق تشکیلات خودگردان را به دنبال داشته است. از سوی دیگر، گزارش های ارگان های دولتی رژیم صهیونیستی فاش ساختند که ۷۰۰ هزار تا یک میلیون یهودی به علت اوضاع نابسامان امنیتی و عملیات های شهادت طلبانه حماس و جهاد اسلامی و گردان های شهدای الاقصی مهاجرت معکوس کرده اند. در عین حال، شمار مهاجران یهودی به فلسطین اشغالی به شدت کاهش یافته است و علت آن هم به خودداری یهودیان جهان از مهاجرت به فلسطین به خاطر نبود امنیت در آن بر می گردد.

منابع:

۱) مركز اطلاع‌رسانی فلسطین ۲۱/۸/۸۲

۲) روزنامه الوطن چاپ قطر ۳۱/۱۲/۲۰۰۳

۳) خبرگزاری رویتر ۲۱/۹/۲۰۰۴

۴) بی‌بی‌سی ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۴

۵) مركز اطلاع‌رسانی - همانجا

۶) روزنامه اطلاعات ۱۶/۹/۸۳

۷) مركز اسناد و مطالعات راهبردی جمعیت دفاع از ملت فلسطین ۱/۷/۸۳

---