مایكل جانسون از دوومیدانی و ركوردشكنی ها می گوید

مایكل جانسون در دوران اوجش به هر افتخاری رسید
این دونده آمریكایی به ۵ مدال طلای المپیك ها و ۹ مدال زرین رقابت های دوومیدانی قهرمانی جهان دست یافت و تقریباً تمام آنها طی دهه ۱۹۹۰ و در «دو»های تخصصی او یعنی ۲۰۰ و ۴۰۰ متر حاصل آمد

كار به آنجا كشید كه لقب سوپرمن را به او دادند و با اینكه او گاهی تا مرز خودخواهی پیش رفت و نسبت به دیگران بی تفاوت به نظر می رسید و شكست هایی هم داشت، اما عنوان فوق را نمی توان دربست رد كرد. در حالی كه او را «جسی اوونس جدید» هم نامیده بودند و طلای رقابت های جهانی ۱۹۹۱ را به «دو»ی ۲۰۰ متر پشتوانه خود داشت با امید و هدف فتح دو طلا، یكی در همین رشته و دیگری در ۱۰۰*۴ متر امدادی قدم به المپیك بارسلونا در سال بعدی گذاشت. او در ماده امدادی به هدفش رسید، اما مسمومیت غذایی باعث شد در ۲۰۰ متر به مقصود نرسد.

چهار سال بعد شانس بیشتر با او یار بود. او با به پا داشتن كفش های طلایی رنگش و با همان گام های كوتاه اما سریع و غیرقابل شمارش ۴۰۰ متر را در ۳۹/۴۳ ثانیه كه یك ركورد جدید برای المپیك بود، در «آتلانتا ۱۹۹۶» فتح كرد. فقط ۴ روز بعد او در ۲۰۰ متر نیز طلا گرفت و این بار ركورد جهان را هم شكست و به ۳۲/۱۹ ثانیه رسید. او آنجا اولین مرد تاریخ شد كه توانسته در یك دوره المپیك طلاهای هر دوی این مواد را ببرد.

در پیكارهای جهانی ۱۹۹۹ در «سرویا»ی اسپانیا جانسون ماموریت خود را كامل كرد، زیرا حد نصاب جهانی ۴۰۰ متر را هم شكست و برای آن زمان جدید ۱۸/۴۳ ثانیه را منظور كرد. او سپس در المپیك ۲۰۰۰ سیدنی مدال طلای خود را در دوی ۴۰۰ متر تكرار كرد. او در سال ۲۰۰۱ بازنشسته شد و این جمله از جانب وی كه «در اوج وارد ورزش شدم و در اوج از آن دور می شوم» كاملاً صحیح به نظر می رسید و حتی فراتر از آن جایی قابل توجه در تاریخ دوومیدانی به او اختصاص یافته بود.

اما «افسانه»ای چون او با نسل جوانی كه می آید دستاوردهای وی را ویران كند و از او فراتر رود، چطور برخورد می كند؟ شاید جواب دادن به این سئوال سخت باشد. جانسون این روزها هم كم كار نیست. او از یك سو مدیر برنامه های جره می وارینر دونده هموطنش و قهرمان دوی ۴۰۰ متر المپیك آتن است و به عنوان مشاور و برنامه ریز ورزشی با چند ورزشكار دیگر نیز كار می كند و برای یكی دو شبكه خبری نیز تحت عنوان مفسر مطلب می نویسد و یا گزارش می كند. در عین حال او هیچ یك از خصوصیاتی را كه وی را به یك شخصیت پیچیده و غیرقابل دستیابی بدل می كرد، از دست نداده است. هر دو ركورد جهانی او در دوهای ۲۰۰ و ۴۰۰ متر كه قبلاً وصف آن رفت، سر جای خود باقی است. اما حد نصاب جهانی او در «دو»ی ۴۰۰ متر داخل سالن توسط كرون كلمنت ۱۹ ساله از ترینیداد شكسته شده است و او برای تحلیل این واقعه هم آماده است.

•اتفاق غیرمنتظره

كلمنت كه دانشجوی دانشگاه های آمریكا است، این ركوردشكنی را در فایت ویل آركانزاس انجام داد و به ۵۷/۴۴ ثانیه رسید كه این از حد نصاب ۶۳/۴۴ ثانیه ای جانسون در سال ۱۹۹۵ سریعتر است. جانسون می گوید: «چیز زیادی درباره این دونده نمی دانم، جز این كه سال پیش در ۴۰۰ متر با مانع قهرمان جوانان جهان شده بود. بله، او چنین آدمی است. یك دونده با مانع كه توانسته است در داخل سالن در مواد بدون مانع نیز خوب كار كند و البته به دلیل داشتن رقبای خوب در دانشگاهش و در این سطح توانسته است پیشرفت زیادی داشته باشد و سرانجام ركورد جهانی را بكشند. البته خود او گفته است كه هرگز انتظار این امر را نداشته است و فكر می كنم كه كس دیگری نیز متوقع این امر نبوده است. نه، من از این متعجب نیستم كه این ركورد چطور به شكلی تقریباً كم سروصدا شكسته شده و توجه زیادی نیز به این امر مبذول نگشته است. اصولاً دوومیدانی داخل سالن با این رشته در هوای آزاد بسیار فرق دارد و تداوم لازم را ندارد و شكل برخورد هم با آن متفاوت است. پیست ها نیز متفاوتند، اما خصوصیت مشترك آنها این است كه بسیار سریعند و در راه ركوردشكنی به دونده ها یاری می رسانند. در عین حال در اكثر تورنمنت های داخل سالن ركورد جدیدی به دست نمی آید. زیرا برای بسیاری از دونده ها فقط حالت یك دوره مسابقه تداركاتی را برای رقابت های هوای آزاد دارند كه بعداً شروع می شوند، ضمن این كه بسیاری از دوومیدانی كاران در این مقطع از فصل در آمادگی ایده آل قرار ندارند و این موقع برای داشتن چنین خصلتی و برای ركوردشكنی است.»

و جانسون می افزاید: «با این وجود باید در آینده نیز كلمنت را زیر نظر داشت زیرا او با استعداد نشان می دهد و تصاحب عنوان جهانی در رده جوانان هم حاكی از قدرت اوست. تا این لحظه به چشم یك جوان شگفتی ساز و پدیده به او نگاه نشده است و شاید هم درست باشد كه فعلاً در این خصوص صبر كنیم و عجله ای نداشته باشیم و ببینیم كه او در آینده چه می كند.»

• بدون اجبار

ظاهراً كلمنت تصمیم گرفته است در مسابقات هوای آزاد طی تابستان امسال بیشتر روی مواد بامانع تمركز كند، اما اگر حقیقت بین باشیم او دیر یا زود ركوردهای جهانی جانسون را در دوهای ۲۰۰ و ۴۰۰ متر نیز نشانه خواهد گرفت. اگر به ۴۰۰ متر نگاه كنیم، در كوتاه مدت باید روی همان جره می وارینر ۲۱ ساله حساب كرد. مردی جوان كه پیشتر نیز گفتیم در «آتن ۲۰۰۴» مقام المپیكی جانسون را سه سال پس از بازنشستگی وی صاحب شد. او در این رقابت ها به زمان ۴۴ ثانیه دست یافت تا به ركورد جانسون كه حالا راهنما و برنامه ریز اوست، نزدیك تر شود. با این حال جانسون خیال ندارد پدیده ای را كه زیر بال و پرش را گرفته، با تاكید بر ركوردشكنی تحت فشار روحی قرار دهد و او را در مقابل یك الزام و امر اجباری بنشاند، «خب، آیا وارینر وارث حكومت من است؟ آیا اصولاً كسی باید بیاید و جای مرا بگیرد؟ فكر نمی كنم این طور باشد. اگر صبر كنیم تا این قضایا بعداً به خودی خود مشخص شوند، بهتر است. ولی گمان می كنم نسل جوان و جدیدی كه در دوهای ۲۰۰ و ۴۰۰ متر در آمریكا و چند كشور دیگر رو آمده اند، بهترین نسلی هستند كه از زمان رفتن من به كالج و نسل خودم ظهور كرده اند. هیچ كس نمی داند چه زمانی یك دونده به مرحله بهره دهی می رسد و می تواند استعدادش را حقیقتاً شكوفا كند و آنچه را كه نوید داده است، تحقق بخشد. برای این امر و شكوفا شدن نیاز به ممارست و كار و صداقت است و باید همه چیز را مطالعه كرد و از تمام ظرفیت ها و توانایی های موجود استفاده كرد.

پیشرفت همیشه فصلی و مقطعی است و نمی توان انتظار داشت كه سیكل و پروسه یك ركوردشكنی فقط در عرض یك هفته و یك ماه پدید آید و معمولاً سال ها طول می كشد. اخیراً تعدادی دونده خوب و جوان مثل وارینر، الن وب و الیسون فلیكس مستقیماً از دنیای كالج و دانشگاه وارد رده حرفه ای شده و قراردادهای بالنسبه خوبی هم بسته اند. این باعث تحریك و تشویق دیگران هم می شود. هر چه باشد ورزشكاران هم انسانند و به یك سری انگیزه های انسانی و بدیهی و طبیعی احتیاج دارند. ركوردها و تمایل به شكستن آنها نیز یك عامل تحرك زا هستند و كاملاً قابل درك است كه خیلی ها به دنبال شكستن حدنصاب من باشند. من هر كاری از دستم بر می آمد انجام دادم و حالا نوبت نسل جوان تر است تا روی دست من بلند شوند. به محض این كه بازنشسته می شوید، اولین چیزی كه باید به خودتان بقبولانید این است كه جانشینان شما و نسل بعدی دیر یا زود ركوردهای شما را خواهند شكست و هیچ چیز ابدی نیست. هیچ چیز.»