زنان افتخارآفرین

اگر تاریخ المپیک ایران را کندوکاو کنیم پس از انقلاب و از سال ۱۹۹۶ که المپیک در آتلانتا برگزار شد تا سال ۲۰۰۴ که المپیک در آتن صورت پذیرفت تنها سه زن در این سه دوره حضور داشته اند که نکته جالب آن رشته آنهاست. آنها همه در مسابقات تیراندازی شرکت می کردند و البته هیچ وقت نتوانستند چندان از آخرین رتبه های رده بندی فاصله بگیرند.

لیدا فریمان در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا به عنوان تنها ورزشکار زن مسابقات فقط به خاطر پوشش اسلامی مورد توجه قرار گرفت. چنین سرنوشتی در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی برای منیژه کاظمی اتفاق افتاد و عجیب اینجاست که در المپیک ۲۰۰۴ آتن نیز نسیم حسن پور به عنوان تنها نماینده زن ایران در مسابقات فقط به خاطر حجاب و پوشش مورد توجه رسانه ها و خبرنگاران قرار گرفت. البته هر سه هم در رده های پایینی رده بندی قرار گرفتند.

در فضای فرهنگی جامعه و دیدگاه سیاسیون نسبت به حضور زنان در اجتماع، ورزش تیراندازی به دلیل بی تحرکی و حفظ حجاب می توانسته قابل دفاع باشد و از آن مهم تر ورزشی بود که در اسلام به آن تاکید فراوانی شده بود و باید از بچگی به فرزندان آموزش داده شود تا در کنار سوارکاری، تنها رشته هایی باشند که کمتر بتوان مشکل را بر آن وارد کرد.

البته اوج محدودیت ها و نگاه مسوولان کشوری را می توان در دستور صریح رئیس جمهور دولت نهم مبنی بر حضور بانوان در ورزشگاه ها دید که چگونه با مخالفت ها و اعتراض هایی همراه شد تا محمود احمدی نژاد این خواسته را تا اطلاع ثانوی مسکوت بگذارد و سخنی از آن به میان نیاورد.حضور زنان ایرانی در المپیک برای اولین بار در مسابقات توکیو در سال ۱۹۶۴ انجام شد که برای نخستین بار ورزشکاران زن از ایران در رقابت ها حضور یافتند. در رشته دو و میدانی سه نماینده و در رشته ژیمناستیک نیز یک نماینده شرکت داشتند.

سیمین صفامهر، فاطمه نازلی بیات ماکو و ژولیت گورکف در دو و میدانی مسابقه دادند و جمیله سروری نیز در ژیمناستیک با حریفان به رقابت پرداخت که سهم زنان ایرانی هیچ مدال و مقام قابل توجهی نبود،البته برای حضور ابتدایی نتیجه بدی نبود. اما حضور دوم زنان ورزشکار ایرانی ۱۲ سال بعد در المپیک ۱۹۷۶ مونترال روی داد که کاروان ایران چهار زن شمشیرباز را در خود جای داده بود تا با حریفان به مبارزه بپردازند.

در آن سال ژیلا الماسی، گیتی محبی، مهوش نفایی و مریم آچک چهار زنی بودند که در رشته شمشیربازی به مسابقات اعزام شدند و البته هیچ افتخار قابل وصفی برای کشور به ارمغان نیاوردند. البته باید گفت سال های قبل از انقلاب هم چندان ورزش بانوان مورد توجه نبود و جز طبقه مرفه جامعه، زنان ورزشکاری از بطن جامعه رشد نکردند.پس از پیروزی انقلاب اسلامی سدشکن حضور بانوان در مسابقات بین المللی «پروانه تهرانی» بود که تابوی رقابت زنان ایرانی در رشته یی جز تیراندازی را شکست. او در بازی های آسیایی بوسان در رشته تکواندو حضور یافت که موفقیتی بزرگ برای زنان ایرانی برای شکستن این تابو محسوب می شد.

هرچند بعد از المپیک مونترال تا المپیک آتلانتا زمانی حدود بیست سال طول کشید تا زنان ایرانی پس از انقلاب در مسابقه یی رسمی حضور یابند اما همه چیز با حضور پروانه تهرانی رنگ تازه گرفت و توجه مدیران ورزش به حضور بانوان در مسابقات بین المللی جلب شد. نتیجه چنین نگاه تازه یی در مسابقات المپیک ۲۰۰۸ پکن به خوبی نشان داده شد تا این بار شاهد حضور سه ورزشکار زن در رقابت ها باشیم و مهم تر اینکه دیگر خبری از رشته تیراندازی که سهمیه یی آزاد برای کشورمان محسوب می شد، نیست چرا که سه ورزشکار زن ایرانی در المپیک های گذشته با استفاده از وایت کارت در مسابقات حضور می یافتند اما این بار سه سهمیه توسط زنان ایرانی کسب شد.

در مسابقات المپیک ۲۰۰۸ پکن در رشته تیر و کمان نجمه آبتین، در رشته تکواندو سارا خوش جمال فکری و در رشته قایقرانی هما حسینی سهمیه حضور در المپیک را دریافت کردند و جالب اینجاست که هما حسینی پرچمدار کاروان ورزشی ایران، پیشاپیش ورزشکاران در افتتاحیه مسابقات حرکت خواهد کرد.

علی عالی