تعدد جشنواره های موضوعی در سال اصلاح الگوی مصرف آری یا نه

ضرورت برگزاری جشنواره های موضوعی تا چه حد است آیا جشنواره های موضوعی تأثیر بسزایی در ارتقاء سطح کیفی و کمی سینما داشته است آیا جشنواره های موضوعی در راستای اهداف از پیش تعیین شده خود برگزار می شود

ضرورت برگزاری جشنواره های موضوعی تا چه حد است؟ آیا جشنواره های موضوعی تأثیر بسزایی در ارتقاء سطح کیفی و کمی سینما داشته است؟ آیا جشنواره های موضوعی در راستای اهداف از پیش تعیین شده خود برگزار می شود؟

سؤالات ذکر شده در بالا از جمله پرسش هایی است که به محض انتشار خبر برگزاری یک جشنواره موضوعی در ذهن هر انسان پرسشگر علاقه مند به سینما شکل می گیرد. سؤالاتی که هیچ گاه پاسخ قانع کننده ای از سوی متولیان و برگزار کنندگان این گونه جشنواره ها ارائه نشده است.

برپایی جشنواره های فرهنگی و هنری امری بدیهی در ایجاد نشاط و پویش میان اصحاب فرهنگ و هنر است و سینما در این میان یکی از موضوعاتی است که پیرامون آن جشنواره های متعددی در اقصی نقاط دنیا برگزار می شود؛ جشنواره هایی که در ایران اغلب با بودجه و حمایت نهادهای دولتی و با تکیه بر اهداف آرمانی و در مواقعی دست نیافتنی! بطور مقطعی برگزار شده و در بسیاری اوقات در صورت عدم پیگیری دست اندرکاران جشنواره، از سوی مدیران نهادهای مذکور به فراموشی نیز سپرده می شود!؟

طی این روزها جشنواره های موضوعی «فیلم کوتاه» و «سینما حقیقت» از سوی دو مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و انجمن سینمای جوانان ایرانی طی مراسم جداگانه ای با اعلام برگزیدگان خود پایان یافتند. جشنواره «فیلم کوثر» مراحل پایانی خود را می گذراند و در آینده ای نزدیک شاهد برگزاری جشنواره فیلم «پروین اعتصامی»، «رویش» و «فیلم های یک دقیقه ای اصلاح الگوی مصرف» از سوی سایر نهادهای دولتی خواهیم بود، ضمن اینکه در این میان برگزاری جشنواره فیلم رضوی همزمان با جشنواره فیلم های مستند ـ سینما حقیقت ـ نیز از آن جمله است.

به حتم یکی از اهداف مشترک نهادهای مربوطه در برگزاری جشنواره، توسعه تعامل با هنرمندان و آشنایی بیشتر سینماگران با موضوع جشنواره در تولید آثار هنری و تصویری در سینما و تلویزیون بوده است. این نوع فرهنگ سازی و بهره گیری از ابزار هنری در توجه ویژه جامعه به موضوعات مختلف قابل تحسین است اما آیا براستی این مهر بدون استمرار تولید آثار سینمایی محقق می گردد؟ آیا صرفاً برگزاری یک رویداد فرهنگی آن هم با بودجه های میلیونی در سالی که از سوی مقام معظم رهبری «سال اصلاح الگوی مصرف» نامگذاری شده است و بی عنایتی به حفظ ارتباط جشنواره مورد نظر با هنرمندان فعال و مرتبط با موضوع جشنواره می تواند دردی از سینمای ایران و فرهنگ عمومی جامعه درمان سازد؟!

بدیهی است که جشنواره موضوعی برای تأثیر گذاری در جامعه هنری و سینمایی در صورتی موفق است که یا بطور مستقل به تولید آثار سینمایی با هدف ترویج مورد توجه خود مبادرت نماید و یا از آثاری مرتبط با آن موضوع حمایت کند. تداوم این امر برگزاری مجدد جشنواره در سال آینده را ضروری و هدفمند ساخته و قطعاً فضای جامعه را نیز به جهت نقش مؤثر رسانه سینما متحول می سازد.

اما پرسش این است که غیر از یک یا دو جشنواره موضوعی که به واسطه تکرار و البته مدیریت صحیح و برنامه ریزی اصولی و حمایت و پشتوانه نهاد مربوطه به مفهوم واقعی نزد سینماگران از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردارند، کدام یک از جشنواره های موضوعی که حتی در مواقعی دوره های چندمین خود را برگزار می کنند توانسته اند نظر فیلمسازان را در حوزه های مختلف به خود جلب نموده و بالطبع جامعه را نیز به سمت موضوع مورد نظر در آن جشنواره سوق دهند؟

آیا جشنواره ای که از بدیهی ترین ضروریات یک چنین رویدادهای مهم هنری تحت عنوان «دبیرخانه دائمی» محروم است و بودجه برگزاری خود را به سختی از سوی نهادها و مراکز حمایت کننده تأمین می کند و حتی در مواقعی بدون کوچکترین آینده نگری به جهت برگزاری از تبلیغات رسانه ای، برپایی در «سطح بین المللی» را به عنوان خود می افزاید! غیر از صرف هزینه بیت المال در لوای اقدام فرهنگی، نتیجه ای دیگری دربر داشته است؟!

آیا بهتر نیست به جای تعدد جشنواره های موضوعی، براساس تحقیق و پژوهشی علمی به تجمیع آنها تحت یک دو عنوان بپردازیم و در کنار دو رویداد مهم ملی سینمایی همچون جشنواره بین المللی فیلم فجر و جشن خانه سینما و یا برخی اتفاقات و جشنواره های موضوعی مهم و هدفمند کشور چون جشنواره فیلم کودک و نوجوان و فیلم کوتاه و مستند راه را برای تقویت صحیح بدنه سینما باز نمائیم؟

جشنواره های موضوعی که شاید نظارت بر نوع برگزاری آن و حتی بازخوردگیری برپایی آن نزد جامعه مخاطب از وظایف اداره کل مجامع و جشنواره های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است روز به روز در این کشور رو به رشد است بدون اینکه مسیر دولتی را برای رسیدن به اهداف اولیه خود طی نمایند؛ جشنواره هایی که ظرف ۶ ماه فعالیت مستمر و شبانه روزی مدیران، کارکنان، هنرمندان، رسانه های گروهی و... با برگزاری مراسم اختتامیه در یکی از سالن های بزرگ شهر به کار خود پایان می دهند و دوره بعد حتی کسی از آن خبری نمی گیرد!!؟