حسابرسی اعمال و زهد ورزی

انسان با یقین به اینکه همه کامیابی‌های او، کوچک یا بزرگ، در پرونده اعمالش ثبت می‌شود و در روز حساب باید پاسخگوی همه اعمال و گفته‌هایش باشد، در دنیا به زهد می‌کوشد.

انسان با یقین به اینکه همه کامیابی‌های او، کوچک یا بزرگ، در پرونده اعمالش ثبت می‌شود و در روز حساب باید پاسخگوی همه اعمال و گفته‌هایش باشد، در دنیا به زهد می‌کوشد. آن روز که همگان، برای قضاوت عادلانه در پیشگاه خداوند بزرگ حاضر می‌شوند و کارها و نیت‌های آنان با ترازوی عدل الهی سنجیده می‌شود، هر کس نتیجه اعمال و کردار خود را می‌بیند. خداوند در قرآن کریم، در وصف چنین روزی آورده است: ما ترازوی عدل خود را برای روز قیامت خواهیم نهاد و به هیچ کس ستمی نخواهد رفت و اگر عملی به اندازه دانه خردلی باشد، به حساب آوریم و تنها علم ما، از همه حسابگران کفایت خواهد کرد. (انبیاء: ۴۷) از این رو، افراد عاقل و دوراندیش برنامه زندگی خود را در این دنیا چنان تنظیم می‌کنند که در چنین روزی، بر فرصت‌های گذشته حسرت نخورند.

بدین خاطر، امیرالمومنین علی(ع) فرموده است: با نفس خود بجنگ و از او حسابرسی کن؛ همچنان که شریک از شریک خود حسابرسی می‌کند و حقوق خداوند را از او مطالبه کن.... بنابراین، زندگی انسان در این دنیا به گونه‌ای است که همواره تحت نظر و مراقبت قرار دارد و همه کردارها و تصمیم‌هایش به وسیله نگهبانانی ثبت می‌شود و او باید روزی پاسخگوی همه آنها باشد. آن گونه که حضرت علی(ع) می‌فرماید: هیچ انسانی از خوراک و آشامیدنی و پوشاک بهره‌مند نمی‌شود، جز آنکه توقفش در پیشگاه خدا، در روز قیامت طولانی خواهد بود. استفاده از حلال دنیا، مورد حسابرسی دقیقی قرار می‌گیرد و روی آوردن به حرام آن، با کیفر همراه است. ابوذر نیز در این باره چنین می‌گوید: به هنگام حسابرسی و در روز قیامت، کار کسی که یک درهم دارد، نسبت به کسی که دو درهم دارد، آسان‌تر است».