معضلات متعدد ساخت فیلم

افزایش قیمت ها در سه سال گذشته بسته به نوع هزینه ها متفاوت است هزینه های عمومی را که خودتان حدس می زنید و هزینه های جاری خورد و خوراک مواد لابراتواری و مواد خام ۵۰درصد افزایش قیمت داشته اند و دستمزد بازیگران با بودجه دولتی دو برابر افزایش یافته است

افزایش قیمت‌ها در سه سال گذشته بسته به نوع هزینه‌ها متفاوت است. هزینه‌های عمومی را که خودتان حدس می‌زنید و هزینه‌های جاری خورد و خوراک. مواد لابراتواری و مواد خام ۵۰درصد افزایش قیمت داشته‌اند و دستمزد بازیگران با بودجه دولتی دو برابر افزایش یافته است.

در واقع ما سه نوع افزایش هزینه داشته‌ایم. بخش اول آن با هدفمندی یارانه‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد؛ اگرچه از هدفمندی یارانه‌ها با عنوان جراحی بزرگ اقتصادی یاد شد اما این جراحی نیاز به پیش‌برنامه و برنامه‌ریزی برای مقابله اثرات آن روی سینما بود. همان گونه که نیاز این برنامه‌ریزی در مورد صنایع دیگر نیز احساس می‌شد. طبیعتا بخش‌هایی موفق بودند که برنامه‌ریزی داشتند، اما دیگران با معضلات بزرگی روبه‌رو شدند. ما در سینما باوجودی که هشدار شش‌ماهه به معاونت سینمایی دادیم اما به نظر برنامه‌ریزی صورت نگرفت و این هزینه‌ها در بعضی موارد تا ۱۰۰ الی ۸۰‌درصد افزایش داشته است.

بخش دوم این مساله در مورد امکانات فیلمبرداری مورد بحث قرار می‌گیرد؛ ما در این بخش با افزایش غیرقابل تصوری روبه‌رو نبوده‌ایم. هزینه‌ها با نرم جهانی بالا و پایین می‌رفت. اما تنها نکته‌ای که از اواخر سال ۹۰ توانست روی قیمت‌ها اثر فوق‌العاده بگذارد افزایش نرخ ارز بود، چون اکثر اقلام فیلمبرداری ما از خارج از کشور تهیه می‌شد. بخش سوم به قیمت بازیگرها باز می‌گردد؛ همین دستمزدها نیز به دو شاخه تقسیم می‌شود. اول دستمزد منطقی هنرمندانی همچون کارگردان و صدابردار و فیلمبردار و... که شامل متغیر اول بود اما به آن نسبت نیز افزایش پیدا نکرد. در این بخش بودجه‌های دولتی به دست تهیه‌کنندگانی افتاد که دستمزدها را غیرمنطقی کرد، ‌ضمن اینکه در برخورد با بخش خصوصی هزینه‌ها منطقی‌تر بود، اما در همان جا قراردادهای دولتی را هم این موضوع را نشان می‌دادند.

بخش دوم افزایش دستمزد به برخی از بازیگران باز می‌گردد؛ این دستمزدها رشد غیرقابل تصوری داشت چون عوامل افزایش دستمزد بازیگران معروف به فروش فیلم و خواست تماشاچی باز می‌گشت و برای همین افزایش قیمت زیادی داشتیم. این خواسته‌های غیرمنطقی روی دیگران هم اثر‌گذار بود، ‌بنابراین رشد غیرطبیعی داشتیم. من در طول سه سال گذشته تهیه‌کننده سه فیلم «من مادر هستم» اثر فریدون جیرانی، «آخرین سرقت» اثر جوادعلیزاده که به تازگی اکران شد و «بغض» رضا درویشیان بودم که قرار است در اکران دوم عیدفطر قرار بگیرد. من فکر می‌کنم در هر سه فیلم دستمزد بازیگران تقریبا منصفانه بود. بازیگران هر سه فیلم با توجه به تورم، دستمزدهای غیرمنطقی طلب نکردند.

کار برای تهیه‌کنندگان خصوصی که وابستگی سازمانی ندارند بسیار سخت شده است. من در هر سه فیلم مذکور به عنوان تهیه‌کننده بخش خصوصی حاضر شدم و از دولت هیچ کمکی نگرفتم.

بخش خصوصی وقتی با برنامه‌ای روبه‌رو نباشد و نداند چه کند و برخی از پارامترهای اجتماعی هم در اختیارش نباشد با معضلات زیادی روبه‌رو می‌شود. در بخش خصوصی هنرمندان سعی می‌کنند دستمزدهای متعادل دریافت کنند، چون آثار بخش خصوصی که طبعا ماندگار است نمی‌تواند با بودجه دولتی ساخته شود. تنها تفاوت فیلم‌های بخش خصوصی با بخش دولتی در ماندگاری آنها و استقبال مخاطب است. در عین حال نمی‌توان فراموش کرد استفاده از اسپانسر در تمام سیستم‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد. می‌تواند به اکران تهیه فیلم با بر عهده گرفتن بخشی از هزینه‌ها کمک کند. البته در این‌باره باید بگویم کمک دو سویه است، اگر اسپانسرها با دقت فیلم‌ها را انتخاب کنند از آن نفع زیادی خواهند برد.

غلامرضا موسوی