کودکان معلول

معلولیت, به کم توانی در انجام تمام یا قسمتی از فعالیت های عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی مادرزادی یا اکتسابی, در قوای جسمانی یا روانی اطلاق می شود

معلولیت، به کم‌توانی در‌ ‌انجام تمام یا قسمتی از فعالیت‌های عادی زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی‌‌ ‌‌مادرزادی یا اکتسابی، در قوای جسمانی یا روانی اطلاق می‌شود‌‌. ‌

● انواع معلولیت‌ها ‌

معلولیت‌های جسمی شامل‌ ‌موارد زیر است: ‌

الف) معلولیت‌های حواسی‌: مانند نابینایی و ناشنوایی؛‌‌ ‌

‌ب) معلولیت‌‌‌های حرکتی: شامل انواع نقص عضوها، ضایعات نخاعی و ناهنجاری‌های‌ ‌مربوط به اسکلت و عضلات؛‌‌ ‌‌ج: معلولیت‌ ‌احشای داخلی: شامل ناهنجاری‌های قلبی - عروقی، تنفسی، کلیوی و‌ ‌غیره؛‌‌ ‌

‌معلولیت ذهنی شامل موارد‌ ‌زیر است‌‌: ‌‌الف: عقب‌ماندگی‌‌ ‌ذهنی‌‌ ‌‌ب: بیماری‌ ‌روانی‌‌ ‌

● علل معلولیت‌ها ‌

‌‌‌▪ معلولیت‌ ‌های اکتسابی: در اثر تصادفات، حوادث یا بلاهای طبیعی، جنگ، آتش‌‌‌‌‌سوزی، مسمومیت‌ها و یا بیماری‌های مزمن و عوارض ناشی از آنها، فرد ممکن است دچار‌ ‌این معلولیت گردد‌‌. ‌

▪ ‌‌معلولیت‌‌‌‌‌های مادرزادی: علل معلولیت مادرزادی را به طور کلی به دو دسته‌ ‌تقسیم می‌کنند‌‌: ‌

▪ ‌عوامل‌ ‌دوران بارداری: نظیر عوامل ژنتیکی، سوء تغذیه مادر، سن بالای مادر،‌‌ ‌‌رعایت نکردن بهداشت دوران بارداری، اشعه، دارو، بیماری مادر، استعمال‌ ‌دخانیات‌‌. ‌‌عوامل‌ ‌هنگام زایمان: زایمان مشکل و طولانی، زایمان‌های غیربهداشتی، ضربات‌ ‌وارده به نوزاد هنگام تولد‌‌. ‌

● ‌راههای پیشگیری از معلولیت‌ها‌‌ ‌

‌پرهیز از ازدواج های‌ ‌فامیلی، مراقبت‌های دوران بارداری، تغذیه صحیح مادر، اجتناب از باردار شدن در سنین‌ ‌بالای ۳۵ سال و زیر ۱۸ سال، مصرف نکردن دارو در هنگام بارداری، اجتناب از در معرض ‌‌اشعه قرار گرفتن و انجام زایمان در شرایط کاملاً بهداشتی و تحت نظر فرد دوره دیده‌ ‌از جمله اقداماتی است که می‌تواند از بسیاری از معلولیت‌ها پیشگیری‌ ‌نماید‌‌. ‌

● برخورد خانواده با افراد‌ ‌معلول باید چگونه باشد؟‌‌ ‌

‌درک این نکته مهم است که‌ ‌اگرچه ممکن است فرد معلول با دیگران تفاوت داشته باشد، ولی تکیه بر ناتوانی فرد، نه‌‌ ‌تنها کمکی به وی نمی‌کند بلکه بر مشکلات وی خواهد افزود. افراد معلول، غالباً‌ ‌مشکلاتی دارند که مانع انجام برخی از فعالیت‌های آنها می‌شود یا احتمالاً آنها بعضی‌ ‌از کارها را به شکل دیگری انجام می‌دهند، اما اکثر افراد معلول نیز می‌توانند پس از‌ ‌آموزش لازم، بسیاری از فعالیت‌های عادی زندگی را با اندک تفاوت یا آهسته تر از‌ ‌دیگران انجام دهند. آنچه یک معلول نیاز دارد پذیرفتن و باور کردن توانایی‌های اوست،‌ ‌نه غصه خوردن برای کم‌توانی وی‌‌. ‌

‌‌‌● علت معلولیت‌های جسمی و حرکتی چیست؟

چگونه باید با آنها برخورد‌ ‌کرد؟‌‌ ‌‌افراد مبتلا به ضایعات‌ ‌نخاعی، معمولاً از ناحیه پا دچار ناتوانی هستند و فلج‌های مغزی می‌تواند هر یک از‌ ‌اندام‌ها یا همه آنها را مبتلا سازد. بیماری ها، حوادث و تصادفات نیز می‌توانند سبب‌ ‌بروز نوعی نارسایی حرکتی در فرد شوند. در برخورد با معلول جسمی باید ضمن توجه به‌ ‌محدودیت‌های حرکتی فرد، دیگر توانایی‌های او در حدی تقویت شود که حتی‌الامکان ‌‌بتواند نارسایی‌ها را جبران کند‌‌. ‌

● ‌با افراد نابینا چگونه باید برخورد کرد؟‌‌‌

‌‌در برخورد با فرد نابینا‌ ‌باید تلاش نمود تا در صورت وجود بینایی حتی به صورت جزیی، با استفاده از روش‌های‌ ‌مناسب، مهارت‌های فرد را در استفاده از آن بالا برد. تقویت حواس دیگر فرد، وی را در ‌‌مواجهه با عوامل محیطی موفق‌تر می‌سازد‌‌.‌وضعیت زندگی و اثاثیه‌ ‌منزل، باید به نحوی چیده شود تا نابینا بتواند به راحتی وسایل مورد نیاز خود را‌‌ ‌‌پیدا کند. خوشبختانه امروزه با استفاده از الفبای بریل، نابینایان می‌توانند با‌ ‌سواد شوند، بخوانند و بنویسند‌‌. ‌

● با افراد ناشنوا چگونه باید برخورد کرد؟‌‌

‌‌در برخورد با افراد‌ ‌ناشنوا باید آرام و شمرده صحبت کرد و موقع صحبت روی خود را به سمت فرد نگهداشت تا‌ ‌بتواند با لب خوانی منظور ما را درک کند. صحبت با صدای بلند باعث می‌شود که وی‌‌ ‌نتواند منظور ما را به خوبی درک کند. چون در این حالت، لب‌خوانی مشکل می‌شود‌‌. ‌

● به چه افرادی عقب ماندگان ذهنی می‌گویند؟‌‌ ‌

‌عقب‌ماندگان ذهنی، افرادی‌ ‌هستند که از نظر فعالیت‌های ذهنی، نسبت به همسالان خود نارسایی دارند و عقب مانده‌‌‌‌‌اند. در نتیجه از نظر توانایی یادگیری، همسازی با محیط، بهره‌برداری از تجربیات،‌‌ ‌‌درک مفاهیم، قضاوت و استدلال صحیح، به درجات مختلف محرومند‌‌.

● عقب ماندگان ذهنی به چند‌ ‌گروه تقسیم می‌شوند؟‌‌ ‌

آموزش‌‌‌‌‌پذیر: بهره هوشی این افراد، بین ۷۰-۵۰ است. این گروه، به طور کلی‌ ‌چه به لحاظ حرکات و حواس و چه به لحاظ روانی، از کودکان عادی کندتر هستند. سازگاری‌ ‌اجتماعی این افراد، به شرایط محیطی آنها بستگی دارد. در برخورد با این افراد، باید‌ ‌متوجه محدودیت‌های ذهنی آنها بود. انتظارات والدین نیز باید با توجه به شرایط ذهنی‌ ‌آنها باشد‌‌. ‌‌تربیت‌‌‌‌‌پذیر: بهره هوشی این گروه، بین۵۰ - ۲۵ ‌‌است. به لحاظ عاطفی وضع‌ ‌بسیار متغیری دارند. معمولاً وقتی چیزی را طلب می‌کنند مهربان و مطیع هستند، لیکن‌ ‌در مقابل مخالفت‌های دیگران حملات خشم و غضب و عصبانیت شدید از خود بروز می‌دهند‌‌. ‌‌توانایی ذهنی این افراد در هر سنی که باشند در حد توانایی‌های ذهنی کودک ۷- ۶ ساله‌‌ ‌باقی می‌ماند. والدین، در برخورد با آنها باید به توانایی ذهنی آنها توجه نمایند و‌ ‌در هر حال، توجه داشته باشند که اگرچه از لحاظ جسمی، روز به روز بزرگتر می‌شوند ولی‌ ‌در توانایی‌های ذهنی، همچنان محدودیت دارند‌‌. ‌‌حمایت‌پذیر: بهره هوشی این گروه، در حد ۲۵ و کمتر از آن است. به لحاظ‌ ‌ظاهر، وضع چهره اغلب این کودکان غیرعادی است و توانایی کنترل خود را ندارند. در‌ ‌اکثر موارد آب دهانشان از گوشه لب‌ها به طرف خارج سرازیر است. بسیاری از آنها در‌ ‌ایستادن و راه رفتن مشکل دارند. به لحاظ عاطفی نیز حالت بی‌تفاوت دارند. با آموزش‌‌‌‌‌های مناسب از طریق به‌کارگیری مکانیسم شرطی در بعضی از این افراد، آنها می‌توانند‌ ‌در امور شخصی همکاری کنند؛ مهمترین وظیفه در این میان برعهده‌ خانواده‌هاست. اعضای خانواده باید فرد معلول را همان‌طور که هست، بپذیرند و استعدادهای او را کشف کرده و برجسته نمایند، اعتماد به نفس او را بالا ببرند و او را برای ورود به جامعه آماده سازند.‌کودکان کم‌توانی که مورد حمایت و تشویق جدی خانواده قرار می‌گیرند، پیشرفت بیشتری هم در فعالیت‌های روزانه و قبول مسئولیت از خود نشان می‌دهند.‌

به نقل از روزنامه اطلاعات