ما که شرمنده‌ایم

حدود ۱۱۶ سال است که از ثبت تاریخی اولین انیمیشن جهان می‌گذرد و همین‌طور بیش از ۵۰ سال است که انیمیشن در ایران تولید می‌شود، ولی هنوز که هنوز است دست‌اندرکاران و مدیران انیمیشن …

حدود ۱۱۶ سال است که از ثبت تاریخی اولین انیمیشن جهان می‌گذرد و همین‌طور بیش از ۵۰ سال است که انیمیشن در ایران تولید می‌شود، ولی هنوز که هنوز است دست‌اندرکاران و مدیران انیمیشن ایران گرد هم می‌آیند و به جای این که درباره موضوعات روز و تکنیک‌های نوین انیمیشن صحبت کنند، به بیان مشکلات کوچک و بزرگی در زمینه انیمیشن می‌پردازند که شاید همان ۵۰ سال پیش باید مطرح می‌شد.

انیمیشن هنری است که در فرهنگ ما ریشه دارد؛ هنری که می‌تواند انسانیت و محبت و تواضع و اعتقاد را به کودکانمان بیاموزد و هنری که قادر است آینده‌ای روشن را برای فرزندانمان به تصویر بکشد.

کدام پدر و مادر ایرانی است که در کنار سی‌دی و دی‌وی‌دی‌‌های بتمن و سوپرمن و اسپایدرمن و دیجیمون و لاک‌پشت‌های نینجا، یک یا چند سی‌دی انیمیشن ایرانی برای فرزندش تهیه کند و به نمایش بگذارد؟ کدام کودک یا نوجوان ایرانی است که به یک یا چند سوپر قهرمان انیمیشن‌های خارجی علاقه‌مند نباشد و در به در به دنبال لباس و ماسک و شمشیر و تیر و تفنگ آن شخصیت‌ها در فروشگاه‌های شهر خودمان نگردد؟

برای خود من که یک فیلمساز انیمیشن ایرانی هستم، شرم‌آور است که شب‌ها وقتی به منزل می‌روم، باید با پارچه و مقوا و چادر و روسری خودم را به شکل بتمن درآورم تا با پسر ۴ ساله‌ام که او نیز خودش را با لباس اسپایدرمن مزین کرده، مبارزه کنم و باید هر شب از او شکست بخورم تا به این وسیله به او بیاموزم که باید قوی باشد!

تا کی باید قیافه و لباس شخصیت‌های نقاشی دختر ۱۳ ساله‌ام به شکل باربی و کاراکترهای غربی باشد؟

به خدا همسن و سال‌های من، یعنی کسانی که بخش عمده‌ای از تولیدات امروزی انیمیشن ایران را انجام می‌دهیم در مقابل بزرگانی همچون ابراهیم تجارتچی، اسفندیار احمدیه، نورالدین زرین‌کلک، علی‌اکبر صادقی و خیلی از استادان دیگر شرمنده‌ایم؛ شرمنده از این که نتوانستیم رسالتی را که سال‌ها پیش آنان برای تولید انیمیشن ایرانی، اسلامی پایه‌گذاری کردند، به نحو احسن به انجام برسانیم.

بیشترین تولید انیمیشن ایران در این ۱۵ سال گذشته صورت گرفته، آثاری که اگر دچار شتابزدگی و سرهم‌بندی و بودجه کم و سوءمدیریت نمی‌شدند، می‌توانستند با مفاهیم تاثیرگذار ملی و مذهبی به آثار ارزنده‌ای تبدیل شوند.

بیش از ۶۰ سال پیش اولین انیمیشن سینمایی جهان به نام سفیدبرفی و هفت کوتوله با بودجه یک میلیارد و ۵۰۰ هزار تومانی به پول ما ساخته شد، ولی امروز وقتی ما برای ساخت یک فیلم سینمایی انیمیشن آن هم با ۵۰ نیروی متخصص در طول ۲ سال، صحبت از یک میلیارد تومان می‌کنیم، اولین چیزی که به ذهن بعضی متولیان می‌رسد این است که لابد می‌خواهم حداقل ۵۰۰میلیون تومان از این پول را من سازنده به جیب بزنم.

بعد وقتی که می‌گویی امروز انیمیشن‌های موفق تولید شده در جهان با هزینه‌ای بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلیارد تومان تولید می‌شوند، می‌گویند که خود را با خارجی‌ها مقایسه نکنید! ولی از طرف دیگر کیفیت مفهومی و تکنیکی که از ما می‌خواهند، باید به گونه‌ای باشد که از مشابه خارجی چشمگیرتر بوده، مخاطب بیشتری داشته باشد. آخر مگر چنین چیزی ممکن است؟

با تمام این مشکلات همنسل‌های من با پشتوانه هویت و اعتقاداتمان و به کمک استادان پیشکسوت این هنر و با یاری جوان‌ترها، همراه با حمایت مدیران و مسوولان دلسوز این کشور این قول را خواهیم داد که در آینده‌ای نه‌چندان دور، آثاری ارزشمند و در خور شأن و هویت مملکت عزیزمان ایران، تولید نماییم؛ انیمیشن‌هایی پرمخاطب و تاثیرگذار.

بهرام عظیمی