عالم محضر خداست

توجه و ایمان به این حقیقت که عالم محضر خداست و خداوند از جزئیات اعمال انسان آگاه است، اثر عمیق و فوق العاده‏ای در پاکسازی اعمال و نیات انسان دارد. معمولاً اگر انسان احساس کند، …

توجه و ایمان به این حقیقت که عالم محضر خداست و خداوند از جزئیات اعمال انسان آگاه است، اثر عمیق و فوق العاده‏ای در پاکسازی اعمال و نیات انسان دارد. معمولاً اگر انسان احساس کند، یک نفر مراقب اوست و اعمال و رفتار او را نظاره‌گر است، وضع خود را چنان می‏کند که مورد ایراد نباشد، تا چه رسد به اینکه، یقین کند که خدا و پیامبر (ص) و مؤمنان از اعمال او آگاه می‏شوند. در قرآن کریم آمده است: "و قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون و ستردون الی عالم الغیب و الشهاده فینبئکم بما کنتم تعملون؛ بگو، عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می‏بینند و بزودی، بسوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می‏شوید و شما را به آنچه عمل می‏کردید، خبر می‏دهد"(توبه/ ۱۰۵). در آیه دیگری نیز آمده است: "هو معکم اینما کنتم والله بما تعملون بصیر؛ هر کجا باشید او با شماست و خدا به آنچه می‌کنید بیناست"(حدید/۴) نیز می‌فرماید: "یعلم سرکم و جهرکم و یعلم ما تکسبون؛ ترجمه: (خداوند) نهان و آشکار شما را می‌داند و آنچه را به دست می‌آورید (و انجام می‌دهید) می‌داند".

اگر انسان بداند که کسی با دوربین مخفی در حال فیلم گرفتن از اوست، بی‌شک به گونه‌ای رفتار می‌کند که پسندیده و مطلوب است و با چنین آگاهی و علمی، هیچ گاه در برابر این دوربین به اعمال ناشایست و نامطلوب اقدام نمی‌کند. تمام اعمال و رفتار انسان در محضر خداست و چشم بینای الهی و انبیاء و اولیاء او (ائمه معصومین) همواره ناظر اعمال ماست پس بجاست که انسان به گونه‌ای عمل کند که در پیشگاه خداوند سبحان و معصومین (ع) شرمسار نباشد. نقل می‏کنند بیدار دلی بعد از گناهی توبه کرده بود و پیوسته می‏گریست، گفتند: چرا اینقدر گریه می‏کنی؟ مگر نمی‏دانی خداوند متعال غفور است؟ گفت: آری، ممکن است او عفو کند، ولی این خجلت و شرمساری که او مرا دیده چگونه از خود دور سازم؟!

گیرم که تو از سر گنه درگذریزان شرم که دیدی که چه کردم چکنم؟!

در روایات بر این حقیقت اشاره شده است که رسول خدا(ص) و ائمه معصومین (ع) ناظر و شاهد اعمال و رفتار انسان هستند. پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: "کارهای شما هر روز به من نشان داده می شود. اگر خوب باشد، از خدا می‌خواهم بر کارهای شما بیفزاید و اگر زشت باشد، برایتان از خدا آمرزش می طلبم"(من لا یحضره الفقیه ۱: ۱۹۱). از امام صادق (ع) روایت شده است: "هر بامداد کارهای بندگان، از نیک و بد، به رؤیت پیامبر خدا (ص) می‌رسد. بنا براین، به هوش باشید و هر یک از شما باید شرم کند از اینکه کار زشت بر پیامبرش عرضه کند"(بحارالأنوار۱۷: ۱۴۹).

داوود بن کثیر می‌گوید: نزد امام صادق (ع) نشسته بودم که حضرت بی‌مقدمه فرمود : ای داوود! روز پنج شنبه اعمال شما به من عرضه شد. در میان کارهایی که از تو به رؤیت من رسید، کمکی بود که به پسر عمویت، فلانی، کردی و من از این کار خوشحال شدم...". نیز روایت شده: عبد اللَّه بن ابان که نزد حضرت رضا (ع) منزلتی داشت، گوید: " به آن حضرت عرض کردم: برای من و خانواده‏ام به درگاه خدا دعا بفرمایید. فرمود: مگر من دعا نمی‌کنم؟! به خدا که اعمال شما در هر صبح و شام بر من عرضه می‏شود، عبد اللَّه گوید: من این مطلب را بزرگ شمرده وتعجب کردم، به من فرمود: مگر تو کتاب خدای عز و جل را نمی‌خوانی که فرماید: "بگو(ای محمد) در عمل کوشید که خدا و رسولش و مؤمنان کردار شما را می‌بینند"( اصول کافی‏۱: ۳۱۹).

در ماجرای حضرت یوسف (ع) و زلیخا، هنگامی که زلیخا قصد گناه کرد، پارچه‌ای روی بتی که در آنجا بود انداخت. به فرموده امام سجاد (ع)، یوسف (ع) دید که زلیخا پارچه‌ای روی بت انداخت، یوسف به او گفت: تو از بتی که نمی‌شنود و نمی‌بیند و نمی‌فهمد، و خوردن و آشامیدن ندارد، حیا می‌کنی، آیا من از کسی که انسانها را آفرید و علم به انسانها بخشید حیا نکنم"(تفسیر صافی، ذیل آیه ۲۳ سوره یوسف).

مطابق روایات، اعمال مومنان در هر عصر بر امام همان زمان عرضه می‌شود و در زمان ما، اعمال مردم و شیعیان به محضر حضرت مهدی (عج) عرضه می‌گردد، پس شایسته است که همه ما در رفتار، کردار و گفتار خود نهایت دقت را بنماییم تا مبادا عمل زشت و ناپسندی از ما به محضر آن حضرت عرضه شده و موجبات ناراحتی ایشان را فراهم آورد.

مصطفی یاسینی